از لاک سیاه تا آرایش به سبک محرم

 متاسفانه چند سالی است که در ایام نزدیک به محرم فضای مجازی از تبلیغاتی برای آرایش ظاهری در مراسم عزاداری امام حسین(ع) پر می‌شود. ‌

این تبلیغات که بیشتر از مد تبعیت می‌کنند، همه چیز را در برمی‌گیرند از لباس‌های محرمی تا چاپ‌های نه چندان مناسب بر روی لباس‌ها و یا حتی لاک‌هایی به رنگ سیاه.

در سال‌های اخیر این مدگرایی بسیار در عزاداری‌ها شایع شده و در ذهن دختران و پسران جوان رخنه کرده است.

این روزها آرایشگاه‌های زنانه و حتی پیرایشگاه‌های مردانه پر است از آدم‌هایی که برای آرایش به سبک محرم مراجعه کرده‌اند.

این مدها هرساله تغییر می‌کنند و همچون هر پدیده هیجانی دیگر زود قدیمی می‌شوند اما همواره کسانی هستند که روز به روز با این مدها پیش می‌روند.

نداشتن متولی خاص، ریشه مدگرایی در عزاداری

فرامرز سنگری آبیز، کارشناس ارشد پژوهشگری علوم اجتماعی در خراسان جنوبی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: ریشه مدگرایی در عزاداری‌ها، نداشتن متولی خاصی برای عزاداری‌ها است.

وی افزود: عزاداری‌ها باید آسیب شناسی شود، چرا در عزاداری‌های حال حاضر، دختران به جای زینبی بودن لاک می‌زنند و از مدهای خاص پیروی می‌کنند.

این کارشناس ارشد پژوهشگری علوم اجتماعی ادامه داد: ریشه این آسیب این است که عزاداری‌های ما متولی فرهنگی ندارد.

سنگری آبیز با بیان اینکه روحانیون رسالت اصلی خود را در مراسم عزاداری به مداحان خوش صدا و گاهی کاسب کار واگذار کرده‌اند و این امر باعث می‌شود درک از حادثه کربلا کاهش یابد.

وی با اشاره به اینکه در حال حاضر مداحان دنبال گریاندن مردم هستند و پیام‌های عاشورا را منتقل نمی‌کنند، تصریح کرد: برخی مداحی‌ها گاهی سندیت ندارد و چون جوانان امرورزی باسواد است دنبال سند صحبت‌ها می‌گردد و روحانیون و مداحان پاسخ لازم برای درک پیام عاشورا به جوانان نمی‌دهند.

این کارشناس ارشد پژوهشگری علوم اجتماعی بیان کرد: در بسیاری از روضه خوانی‌ها و مداحی‌ها پیام عاشورایی کم رنگ است و دیده نمی‌شود.

سنگری آبیز با بیان اینکه شناخت جوانان ما از راه امام حسین(ع) و اهل بیت(ع) بسیار کم است، افزود: چه خوب است که به جای گریاندن، از نقش این افراد بزرگوار قبل از واقعه عاشورا نیز برای جوانان سخن بگوییم تا او آنان را بیشتر بشناسد.

وی با اشاره به نبود مطالب فاخر در روضه‌خوانی‌ها، تصریح کرد: امروزه پیام عاشورایی کم رنگ شده و عزاداری‌ها کارکرد اجتماعی به خود گرفته است.

این کارشناس ارشد پژوهشگری علوم اجتماعی بیان کرد: امروزه عزاداری‌ها مکانی برای شناخت یکدیگر و بیان تجملات خود و چشم و هم چشمی شده است که این امر یک آسیب است.

سنگری آبیز ادامه داد: اگر عزاداری‌ها متولی پیدا کند، روحانیت به نقش اصلی خود برگشته و شناخت جوانان افزایش پیدا می‌کند.

لزوم بهره گیری از افراد علمی در عزاداری

وی افزود: لازم است در سخنرانی‌ها و روضه‌خوانی‌های ایام محرم، به جای مطالب تکراری از افراد علمی در بحث دینی استفاده کرده و با مدارک مستدل، واقع عاشورا را به جوان معرفی کنیم.

این کارشناس ارشد پژوهشگری علوم اجتماعی بیان کرد: به جای رفتارهای گریه آلود لازم است تغییر اساسی در عزاداری از سنتی به علمی و مستند داشته باشیم تا جوان به درک لازم برسد و از رفتارهای تجملاتی دست بردارد.

سنگری آبیز با بیان اینکه در بحث مد و لباس نیز که جامعه ما متولی فرهنگی ندارد، اظهار کرد: متاسفانه لباس‌های تولیدی که در بازار ارائه می‌شوند نیز متناسب با سلیقه جوان نیست.

وی خاطرنشان کرد: زمانی که نهادهای متولی فرهنگ به حال خود رها شده‌اند نمی‌توان از خانواده‌ها انتظار چندانی برای جلوگیری از این رفتارهای جوانان داشت.

این کارشناس ارشد پژوهشگری علوم اجتماعی بیان کرد: رسانه‌های جمعی، مداحان و سخنرانان هیئت‌های عزاداری، نقش اصلی و اساسی را در زمینه درک پیام عاشورا برعهده دارند و اگر مداحان، مطالب را مستند بیان کنند و ارزیابی شوند شناخت جوانان بیشتر می‌شود.

آسیب شناسی عزاداری

حجت الاسلام احمد رضایی، مدیرکل تبلیغات اسلامی خراسان جنوبی نیز در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: آسیب‌هایی که عزاداری‌ها را در جامعه تهدید می‌کند به دو بخش آسیب‌های شکلی و آسیب‌های محتوایی است.

وی با اشاره به آسیب‌های شکلی، گفت: استفاده از آلات موسیقی که در شأن عزاداری اهل بیت‌(ع) نیست و باید از  استفاده از طبل‌های فراوان خودداری شود.

مدیرکل تبلیغات اسلامی خراسان جنوبی با بیان اینکه استفاده از برخی از آلات موسیقی سبب می‌شود ارزش آن پیامی که باید به مردم داده شود، کم می‌شود، تصریح کرد: برخی از هیأت‌های در نحوه عملکرد خود دچار اسراف می‌شوند لذا باید مدیریت اقتصادی در هیأت‌ها شکل بگیرد تا این اسراف‌ها انجام نشود.

رضایی با اشاره به بخش محتوایی، بیان کرد: مداحان از خواندن اشعار کم محتوا پرهیز کنند و تمام اشعار دارای پیام باشد، سخنرانان نیز زیبایی‌های عاشورا را تبیین کنند.

رضایی یادآور شد: اگر عزاداری هدفمند و با برنامه باشد به طور قطع در جامعه اثرگذاری خوبی دارد و اثرات آن را در رفتارهای جامعه خواهیم دید.

در فرازی از زیارت عاشورا می‌خوانیم « اَللّهُمَّ اجْعَلْ مَحْیایَ مَحْیا مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ مَماتی مَماتَ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، خدایا قرار ده زندگیم را زندگی محمد و آل محمد و مرگم را مرگ محمد و آل محمد»، اما در حقیقت کجای این مدگرایی، زندگی و مرگت را در مسیر آل محمد(ص) قرار می‌دهد؟

ریشه این مدگرایی هرچه که باشد به دین برنمی‌گردد ما به عزاداری می‌رویم تا فلسفه قیام عاشورا را درک کنیم، به عزاداری نمی رویم تا فرصتی برای جلوه گری بیشتر بیابیم.