لیست انواع رله های الکترونیکی که به کارتان می‌آید!
رله‌های الکترونیکی یکی از پرکاربردترین وسایل در انواع سیستم‌های مدرن الکترونیکی هستند و چون رله‌ها کارایی بالایی دارند در ایران به شکل گسترده‌ای استفاده می‌شوند، تقاضا برای استفاده و خرید آن‌ها زیاد است. الکتروکهربا به‌عنوان یکی از تولیدکنند‌ه‌های ایرانی رله ssr، فهرستی از انواع رله های الکترونیکی را مورد معرفی قرار می‌دهد تا بتوانید با دست باز تصمیمتان را بگیرید.
تولد رله در مسیر پیشرفت تکنولوژی
تولد «انواع رله های الکتریکی» تأثیرهای بسزایی بر پیشرفت انواع فناوری گذاشت. فقط کافی است که با دقت به اطرافتان نگاهی بیندازید تا رله را در اتومبیل‌ها، ماشین‌های لباسشویی، اجاق‌های مایکروویو، تجهیزات پزشکی، تانک‌ها، هواپیماها و کشتی‌ها پیدا کنید. در کل اگر ادعا کنیم که که هیچ صنعتی بدون رله نمی‌تواند کار کند، اشتباه نگفتیم!
در برخی از سیستم‌های کنترل خودکار پیچیده در صنعت، تعداد انواع رله های الکترونیکی به کاررفته صدها یا حتی هزاران عدد تخمین زده میشود یا در نمونه‌ای دیگر در صنعت تولید برق، بعضی از تجهیزات برقی تنها هنگامی مجاز به کار هستند که رله حفاظتی خاصی را داشته باشند.
برخی تجهیزات الکتریکی، مانند ترانسفورماتورهای قدرت، ممکن است توسط انواع رله های الکترونیکی محافظت شوند که هرکدام عملکردهای مختلفی را کنترل می‌کنند.
اگرچه رله‌ها دارای طیف وسیعی از کاربردها و انواع مختلفی هستند، اکثر افراد با آن‌ها آشنایی ندارند و ممکن است که رله اشتباه را انتخاب کنند. این انتخاب اشتباه می‌تواند صدمات جدی را ایجاد نماید.
پس از مطالعه این مقاله، درک اولیه‌ای از انواع رله خواهید داشت تا بتوانید با آگاهی بالا، بهترین نوع رله مورد نظرتان را پیدا کنید و هزینه‌هایتان را پایین بیاورید.
مهم‌ترین انواع رله الکترونیکی که تا نشناخته‌اید، نباید تصمیم بگیرید!
در این بخش از مقاله، مهم‌ترین انواع رله های الکترونیکی که می‌توانید در صنایع مختلف مورد استفاده قرار دهید، مورد معرفی قرار می‌گیرد تا بهترین رله برای کسب و کارتان را انتخاب کنید و به هدف بزنید!
-
رله الکترومغناطیسی، اولین نوع رله
از اولین رله‌های که وارد عصر تکنولوژی شد، رله الکترومغناطیسی است که ساده‌ترین، قدیمی‌ترین و پرکاربردترین نوع رله است. اجزای اصلی این رله عبارت هستند از:
- کویل‌ها
- هسته‌های مغناطیسی
- آرمیچرها
- فنرها
- کنتاکت‌ها
سیستم مغناطیسی موجود در این رله‌ها برای تبدیل جریان ورودی به توان مکانیکی موردنیاز برای بسته‌شدن تماس استفاده میشود. از طرف دیگر، سیستم عایق ایزولاسیون گالوانیکی بین مدار ورودی (سیم‌پیچ) و مدار خروجی (تماس) را فراهم می‌کند.
۲- رله حالت جامد یا SSR، دقیق و کم استهلاک
رله حالت جامد از مهم‌ترین، دقیق‌ترین و کم استهلاک‌ترین انواع رله الکترونیکی است که به‌عنوان یک ماژول حالت جامد قالب‌گیری شده از رزین اپوکسی (معمولاً به‌صورت نوری کوپل شده) طراحی شده است. این نوع رله برای کاربردهای سوئیچینگ سریع مورد استفاده قرار می‌گیرد،
۳- رله چفت کننده، کم‌مصرف و قانع!
یکی دیگر از انواع رله های الکتریکی، رله‌های کاربریدی هستند که رله‌های چفت‌کننده یا لچینگ را در بر می‌گیرند.
روش کار این رله‌ها به این شکل است که رله تحت‌تأثیر یک پالس جریان در سیم‌پیچ، جمع میشود و زمانی که پالس از متوقف میشود، حالت خود را حفظ می‌کند؛ بنابراین، رله به‌عنوان یک مدار ذخیره‌سازی عمل خواهد نمود.
علاوه بر این، رله چفت کننده به کاهش مصرف برق در مدار کاربردی کمک می‌کند؛ زیرا سیم‌پیچ نیازی به شارژ دائمی ندارد.
۴- رله حرارتی، یکی از انواع دمایی رله الکتریکی!
رله دما یا رله حرارتی دومین رله محبوب است که دارای دو نوع اساسی است. این دو نوع عبارت هستند از:
- رله‌هایی که تحریک ورودی را به‌صورت گرما وارد می‌کنند و برای کنترل مستقیم دمای واحدهای مختلف مناسب هستند.
- رله‌هایی که تحریک ورودی را به‌صورت جریان وارد می‌کنند و به‌عنوان رله حفاظتی برای جلوگیری از اضافه‌بار جریان استفاده می‌شوند.
رله رید، تماس با استفاده از مغناطیس!
باید بدانید که رله‌های رید با رله‌های معمولی متفاوت هستند؛ به دلیل این‌که رله‌های رید، یک عضو مغناطیسی ساخته شده از یک صفحه فولادی نازک دارند که عمل تماس را انجام می‌دهد.
یک سر این صفحه ثابت است و سر دیگر آن با مقداری مواد رسانا پوشانده شده است که می‌تواند آزادانه تحت‌تأثیر میدان مغناطیسی خارجی حرکت کند و اساس نوع جدیدی از تابلو برق را تشکیل می‌دهد.
۵- رله ولتاژ بالا، یکی از انواع محبوب رله های الکتریکی
توسعه سریع فناوری الکترونیکی با اعمال ولتاژ بالا (لیزر قدرت، شتاب‌دهنده صنعتی، فلز با فرکانس بالا، گرمایش متوسط و غیره)، دلیل محبوبیت رله‌های ولتاژ بالا (HV) است که در ولتاژهای 5 تا 300 کیلوولت و بالاتر کار می‌کنند.
این‌گونه رله‌ها را می‌توان به دودسته تقسیم کرد:
- رله‌های عایق ولتاژ بالا برای تمام اجزای جریان بار
- و رله‌های عایق ولتاژ پایین و ولتاژ بالا بین المنت ورودی (سیم‌پیچ کنترل) و المنت خروجی (تماس).
۶- رله زمانی، منظم و به موقع!
رله‌های زمانی یکی پرکاربردترین انواع رله هستند. این رله‌ها در شرایط عادی دارای تأخیر مشخصی مطابق با سیگنال استفاده شده برای ورودی رله هستند؛ به همین دلیل است که آن‌ها را به اسم «رله تأخیر» نیز صدا می‌زنند.
ازآن‌جایی‌که تغییر حالت رله با تأخیر مشخصی از طریق سیگنال فرستاده شده همراه است، به‌طور قطع می‌توان گفت که این رله دارای ویژگی عملکرد زمانی نیز است.
گاهی اوقات می‌توان پایداری سیستم‌های کنترل خودکار را با ترکیب رله‌های الکترومکانیکی استاندارد افزایش داد.
تنها عملکرد آن‌ها ارائه یک تأخیر سیگنال خاص است. از نقطه نظر مهندسی، «رله زمانی» یا «رله تأخیر زمانی» معمولاً به‌عنوان رله‌ای تعریف میشود که تابع تأخیر زمانی را به‌عنوان پایه اصلی می‌گیرد و ویژگی‌های عملکرد را افزایش می‌دهد.
۷- رله جریان و ولتاژ، یکی از انواع خاص رله های الکتریکی!
این رله‌ها از خاص‌ترین انواع رله الکترونیکی هستند که برای کنترل سطوح جریان یا ولتاژ در مدارهای ولتاژ بالا و ولتاژ پایین طراحی می‌شوند و برای تولید سیگنال‌های خروجی خاص زمانی که سطح جریان یا ولتاژ از قبل تعیین شده است، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
به این نوع رله های الکتریکی، «رله اندازه‌گیری» نیز می‌گویند؛ زیرا به طور مداوم سطح مقادیر اجرا را در حین کار اندازه‌گیری می‌کنند. معمولاً سیگنال خروجی این نوع رله بر دستگاه خاموش‌کننده برق تأثیر می‌گذارد و بار را قطع می‌کند و در نتیجه آن، منبع تغذیه اصلی را از آسیب محافظت می‌کند.
۸- رله فاصله، پشتیبان دورکار!
رله فاصله زمانی عمل می‌کند که میزان پذیرش مدار، امپدانس یا راکتانس از پیش تعیین شده است. در کل هدف این نوع رله، حفاظت از راه دور است.
۹- رله فرکانس، یکی از انواع رله الکترونیکی برای کنترل فرکانس
کاهش فرکانس به دلیل اضافه‌بار سیستم قدرت است و افزایش فرکانس نشان‌دهنده توان اضافی هست. هنگامی که یک یا چند خط بارگذاری شده به طور ناگهانی از کار بیفتند، برق اضافی در سیستم وجود خواهد داشت.
نیروی اضافی به خطوط دیگر هدایت میشود و باعث ایجاد جریان برق خطرناک میشود که ممکن است باعث فروپاشی سیستم قدرت شود؛ به همین دلیل است که کنترل فرکانس ولتاژ بسیار مهم است. فرکانس نیز مانند سایر پارامترهای مدار توسط یک رله مخصوص کنترل میشود.
۱۰- رله پلاریزه، ورود به دنیای الکترومغناطیس!
رله پلاریزه یک رله الکترومغناطیسی جریان مستقیم (DC) به‌اضافه یک منبع میدان مغناطیسی دائمی است که بر آرمیچر رله تأثیر می‌گذارد.
این منبع اضافی میدان مغناطیسی (به نام «قطبی شدن») معمولاً به شکل یک آهنربای دائمی تولید میشود.
۱۱- رله مبتنی بر ریزپردازنده، رایانه کوچکی در دل قطعات!
از انواع های رله الکترونیکی مهم که امروزه بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد، رله مبتنی بر ریزپردازنده است. این نوع رله مانند یک کامپیوتر کوچک است که مدار خروجی آن از پارامترهای مطابق با ترانسفورماتورهای جریان و ولتاژ خارجی بهره می‌برد.
این رله قابل برنامه‌نویسی است و اجازه می‌دهد عملکرد هر رله محافظ بر اساس سیگنال‌های ورودی بر اساس یک سری داده و دستور عمل کند.
۱۲- رله توالی، یکی از انواع رله های الکترونیکی با ساختار جغجغه!
رله‌های دنباله‌ای یا توالی را گاهی آلترناتور، رله پله، تریگر یا رله پالس نیز می‌نامند. رله توالی این قابلیت را دارد که کنتاکت‌ها را با ترتیبی از پیش تعیین شده، باز و بسته کند.
همه رله‌های دنباله‌ای از یک سازوکار جغجغه یا گیره برای تغییر وضعیت تماس‌های خود از طریق پالس‌های مکرر به یک سیم‌پیچ استفاده می‌کنند.
به طور معمول، اما نه همیشه، یک پالس، مجموعه‌ای از رله را می‌بندد و پالس بعدی آن‌ها را باز می‌کند و این عمل ممکن است به طور دائم انجام شود.
۱۳- رله روتاری، رله فرفره‌ای موتور محور!
رله روتاری، رله چرخشی یا موتور محور، رله‌ای است که در آن حرکت روبه‌جلوی آرمیچر و کنتاکت‌ها با یک حرکت چرخشی جایگزین میشود. در واقع، این یک کلید روتاری چند کنتاکتی با هدایت الکترومغناطیسی استاندارد است.
۱۴- رله سیم‌پیچ متحرک، یکی از انواع رله الکترونیکی با طراحی غیرعادی!
این نوع رله دارای طراحی خارجی نسبتاً غیرمعمولی است که گاهی شبیه یک لوله خلأ یا دستگاه اندازه‌گیری است. طبیعتاً این رله شبیه یک دستگاه اندازه‌گیری است؛ زیرا دارای مکانیزم اندازه‌گیری بسیار حساس با کنتاکت‌های بسیار حساس است.
عملکرد دستگاه بر اساس تعامل بین میدان مغناطیسی آهنربای دائمی و جریان در سیم‌پیچ است. سیم‌پیچ روی یک لوله آلومینیومی سبک مستطیلی (قاب) که در شکاف بین آهنربای دائمی و حلقه هسته آهنی قرار دارد، پیچیده میشود.
۱۵- رله اعلام‌کننده هدف، رله‌ای برای همه فصول!
رله هدف، یک دستگاه حالت جامد یا SSR است که برای استفاده در انواع صنایع طراحی شده است و تجهیزات داخل سیستم مانند آلارم ها، LOR ها و سایر دستگاه های رله را فعال می کند.
این رله سیگنال ورودی Triرا از دستگاه های مختلف می‌پذیرد و هنگامی که یک سیگنال دریافت میشود، این رله دو عملکرد اساسی را انجام می دهند. این دو عملکرد عبارت هستند از:
- روشن کردن LED که نشان می دهد سیگنال واقعاً دریافت شده است و
-
بستن دو کنتاکت کمکی معمولی.
۱۶- رله فلاش، سوسو زن جذاب!
یکی از کاربردی‌ترین انواع رله های الکتریکی، رله فلاش (فلاشر) است که برای تولید نور و یا سوسو زدن لامپ سیگنال استفاده میشود. این رله به این دلیل لامپ‌ها را سوسو زن می‌کند که لامپ‌های سوسو زن، نسبت به لامپ‌های روشن دائمی توجه بیشتری را به خود جلب می‌کنند.
۱۷- رله بوخهولتز، همگام با گازها!
رله‌های بوخهولتز (Buchholz) با هدف نظارت بر تجهیزات در هنگام جریان غیرعادی، عدم وجود گاز یا تشکیل غیرعادی گاز (بیشتر خرابی ترانسفورماتورهای قدرت پر از روغن با تولید گاز همراه است) برای محافظت از تجهیزات غوطه‌ور در مایع استفاده می‌شوند.
این رله‌ها معمولاً در ترانسفورماتورهای دارای مخزن انبساط استفاده می‌شوند؛ به این صورت که هنگامی که گازی به دلیل مشکلات داخلی کوچک (مانند اتصال ضعیف، قوس‌های کوچک و غیره) به‌تدریج آزاد میشود، آن را جمع‌آوری می‌کنند تا زمانی که حجم گاز یک سوئیچ را به کار بیندازد و سپس یک سیگنال هشدار ارسال میشود.
هنگامی که گاز جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل شد، می‌توان مشکل را شناسایی کرد.
۱۸- رله متصل به زمین، مبارزه با شوک‌های الکتریکی!
از جالب‌ترین انواع رله های الکتریکی، می‌توان به رله متصل به زمین اشاره نمود که منبع تغذیه را هنگامی که جریان به زمین می‌رسد، قطع می‌کند؛ بنابراین، می‌تواند در برابر شوک‌های الکترونیکی مضر محافظت کند و در صورت تماس انسان با مداری که دارای جریان است، مسیری به زمین فراهم سازد. نمونه‌های معمول این وضعیت، استفاده از سیم‌ها و وسایل معیوب است.
۱۹- رله نظارتی، یکی از انواع رله های الکترونیکی برای محافظت از تجهیزات مهم
هدف اصلی این رله، نظارت مداوم بر استفاده عادی از تجهیزات مهم (پارامترهای مهم قدرت اعمال شده در این تجهیزات) است؛ تجهیزاتی مانند
- سیم‌پیچ تریپ و منبع تغذیه قطع‌کننده مدار ولتاژ بالا در شبکه برق
- مدار منبع تغذیه حسگر سیستم اعلام حریق
- توالی فاز و افت فاز منبع تغذیه موتور
- و سطح عایق تجهیزات الکتریکی.
رله‌های مانیتورینگ هم‌چنین می‌توانند وقفه‌ها، مقاومت بالا ناشی از اتصالات جریان ضعیف، افزایش مقاومت انتقال تماس، کنترل جوشکاری تماسی، افت ولتاژ کنترل و خرابی ولتاژ خود رله را تشخیص دهند.
۲۰- رله ضریب توان، رله کم‌کننده مصرف برق!
این نوع رله، که زمانی کار می‌کند که ضریب توان در مدار AC، بالاتر یا کمتر از مقدار از پیش تعیین شده باشد و از آن برای برنامه‌های اصلاح ضریب توان استفاده میشود.
این رله، ضریب توان را به مقدار از پیش تعیین شده می‌رساند و توان راکتیو القایی، راکتیو و خازنی سیستم‌ها را کنترل می‌کند. هم‌چنین در صورت لزوم این مقادیر را تنظیم می‌کند؛ بنابراین بازده بالایی از انرژی الکترونیکی حاصل میشود و هزینه مصرف انرژی کاهش می‌یابد.
سخن آخر
انواع رله الکترونیکی هرکدام برای هدف خاصی ساخته شده است و شما برای یک انتخاب درست، باید در ابتدا هدف از خرید رله را به دقت بررسی کنید؛ چراکه این امر در صرفه‌جویی در هزینه‌ها و حفاظت از انواع دستگاه‌ها تأثیر به‌سزایی دارد و از همه مهم‌تر، رله‌ها خطای انسانی را کاهش خواهد داد.
اگر هنوز در مورد رله‌ها سؤالی دارید و یا هنوز مطمئن نیستید که چه نوع رله‌ای انتخاب کنید، پیشنهاد می‌کنیم که حتماً با یک متخصص در این زمینه مشورت کنید. مشاوران شرکت الکتروکهربا به عنوان یکی از تولیدکنندگان انواع رله های ssr ایرانی، مشورت بگیرید تا شما را راهنمایی کنند.
ارسال نظر