از زلزله تهران تا آتشفشان دماوند و مترو

به گزارش پارس ، حسن قدمی در گفت وگوی تفصیلی با ایسنا، در آستانه ۲۰ مهر (۱۲ اکتبر) روز ایمنی در برابر زلزله و بلایای طبیعی، درباره زلزله احتمالی تهران که در صورت وقوع یکی از بزرگترین حوادث قرن خواهد بود، گفت: همه جای ایران در مقابله با" حوادث طبیعی" که به غلط از آن به" بلایای طبیعی" تعبیر می شود، نقاط ضعف و کاستی های زیادی دارد.

پیشگیری، مهمترین موضوع مغفول مانده در مقابله با حوادث طبیعی

وی افزود: مهم ترین موضوعی که در بحث مقابله با حوادث طبیعی مغفول مانده، پیشگیری است و روی این موضوع اصلی و اساسی کار نکردیم در حالی که تمام توان و نیروی خود را طی ۳۰ سال گذشته در موضوع آمادگی و مقابله سرمایه گذاری کردیم.

قدمی تصریح کرد: هیچ قدرت آمادگی و مقابله کشورهایی که خسارت ها و تلفات کمتری را در حوادث می دهد، به اندازه ایران نبوده بلکه در بحث پیشگیری بسیار پیشرفت کرده و آن را برنامه اصلی خود قرار داده اند و نمونه بارز آن کشور ژاپن است که با وجود زلزله های ۷.۵ ریشتری تعداد کشته های آن سه تن عنوان می شود، دلیل پایین بودن این خسارت مقابله به هنگام حضور نیروهای امدادی و اورژانس و آمبولانس نیست، بلکه در امر پیشگیری بسیار قوی هستند و علت کم بودن خسارت جانی و مالی آن است که زلزله هایی با این قدرت چیزی را تخریب نمی کند که منجر به خسارت شود.

ایران در بحث پیشگیری بسیار ضعیف است

ساختمان هایی که روی کاغذ در برابر زلزله هشت ریشتری مقاومند با پنج ریشتر فرو می ریزند

رییس سازمان مدیریت بحران وزارت کشور با بیان اینکه کشور ما در بحث پیشگیری بسیار ضعیف است، گفت: برای پیشگیری در زلزله به شدت به مقاوم سازی نیازمندیم و تصمیم و انجام آن نیز باید با نظارت دقیق و قوی دستگاه های ذی ربط باشد. اگر عنوان می شود یک ساختمان در برابر هفت یا هشت ریشتر زلزله مقاوم است، باید اطمینان و یقین برای فرد ایجاد کند؛ در حالی که به یقین می گویم بسیاری از ساختمان هایی که روی کاغذ در برابر زلزله هشت ریشتری مقاوم هستند با زلزله پنج ریشتری فرو می ریزند چرا که نظارت و دقت در ساخت و سازها از سوی دستگاه ذی ربط اعمال نشده است.

وی ادامه داد: برای امر پیشگیری نیازمند تغییرات اساسی در شیوه و دستورالعمل های نظارتی مهندسان در ساخت و سازها هستیم.

وی تاکید کرد: دستگاه های نظارتی باید به معنای واقعی کارآمد و متعهد شوند و چنانچه تخلفاتی انجام می شود برخورد با آنها ضروری و الزامی است تا اطمینان واقعی از نظارت ها و دقت انجام امور صورت گیرد.

به عنوان رییس سازمان مدیریت بحران از وقوع زلزله پنج ریشتری در تهران وحشت دارم

وجود ۷۲ هزار هکتار بافت فرسوده در کشور و ۳۳۰۰ هکتاردر تهران

رییس سازمان مدیریت بحران اظهار کرد: به عنوان رییس سازمان مدیریت بحران کشور از وقوع یک زلزله پنج ریشتری در تهران وحشت دارم و همیشه دعا می کنم که هیچ وقت شاهد وقوع این حادثه در تهران نباشیم. اما به دعا که نمی توان اکتفا کرد و باید واقع بین بود.

وی با اشاره به وجود ۷۲ هزار هکتار بافت فرسوده در کشور، گفت: از این میزان بافت فرسوده حدود ۳۳۰۰ هکتار مربوط به تهران است و این آمار تنها مربوط به متراکم مناطق قدیمی است و ساختمان های نوسازی شده که مشکل عدم نظارت دقیق را دارند نیز به این آمارها افزوده می شود.

بسیاری از بیمارستان های کشور بیش از ۳۰ سال سن دارند

عدم نظارت بر ساخت و ساز معضل اساسی که شهرها را تهدید می کند

قدمی با بیان اینکه وقتی حادثه از یک حد مشخص بگذرد، توان مقابله با آن دیگر وجود ندارد، اظهار کرد: در حال حاضر بسیاری از بیمارستان های کشور بیش از ۳۰ سال سن دارند و در زلزله آذربایجان شرقی ناایمن بودن بیمارستان ها به وضوح مشخص شد، چرا که بیمارستان دو سال ساخت فرو ریخته بود و یا بیمارستانی که تکمیل شده اما هنوز تجهیز نشده بود حتی برای استقرار و تخت های اضطراری قابل استفاده نبود و یا ساختمان فرمانداری که یک ساختمان نوساز شهر بود دچار تخریب شده بود. لذا نگرانی از عدم نظارت بر ساخت و ساز یک معضل اساسی در کشور است که شهرها را تهدید می کند.

رییس سازمان مدیریت بحران عنوان کرد: شهروندان باید بدانند ایمنی و استاندارد منازل مسکونی و هر ساختمانی که اقدام به خرید یا نوسازی و احداث آن می کنند حق آنهاست و باید در" پایان کار" ساختمان ها این مشخصه وجود داشته باشد و عین حال داشتن خانه ایمن باید مطالبه آنها از پیمانکاران باشد و چنانچه حادثه ای نیز رخ داد مسئولیت آن باید متوجه افرادی که پایان کار ساختمان را امضا کردند، باشد.

وی یکی از معضلات و مشکلات عدم نظارت دقیق به ساخت و سازها را در جریان گودبرداری های غیراصولی در شهرها به ویژه تهران عنوان کرد و افزود: مدت هاست که شاهد تکرار این حادثه تلخ هستیم و مورد اخیر آن در شهرک غرب باید هشداری برای دست اندرکاران باشد چرا که اگر این حادثه در شب اتفاق می افتاد، قطعا حادثه جبران ناپذیری رخ می داد.

قدمی درباره اینکه برخی از مسئولان عنوان می کنند نباید با گفتن مکرر" زلزله احتمالی" تهران و سایر حوادث غیرمترقبه مردم را هراسان و نگران کرد، گفت: با پاک کردن صورت مسئله نمی توان بحران را مدیریت کرد بلکه باید واقع بین بود و آگاه سازی و اطلاع رسانی را با سمت و سوی آموزشی فرهنگ سازی در دستور کار قرار داد و در این میان نقش رسانه های جمعی به ویژه صدا و سیما بسیار حائز اهمیت است.

حدود ۹۰ درصد شهرهای کشور روی گسل زلزله واقع شده است

۴۹۶ شهرها در مسیر رودخانه قرار دارد

وی تاکید کرد: باید واقعیت ها و شرایط را بپذیریم و قبول کنیم که حدود ۹۰ درصد شهرهای کشور روی گسل زلزله واقع شده و تعارف هم با ما ندارد. همچنین حدود ۴۹۶ شهر از شهرهای کشور در مسیر رودخانه قرار دارند و حدود ۳۱۵ شهر ایران به علت عوامل طبیعی و اقلیمی در معرض طغیان و سیل قرار دارند که باید مردم در جریان این واقعیت ها قرار بگیرند و مسئولین نیز باید بدانند که این خطرات وجود دارد.

وی با طرح این پرسش که چه اتفاقاتی افتاده که بخشی از ایران از خشکسالی و بخشی از سیل و آسیب های آن رنج می برد؟ پاسخ داد: این امر نشان می دهد که جایی از کار مدیریت مشکل دارد، چرا که عدم لایه روبی رودخانه ها، تعمیر نشدن دهانه پل ها و نساختن دیواره ها بخشی از کاستی های مدیریتی در این بخش است، در حالی که هزینه هر یک از این اقدامات بسیار کمتر از آسیب های پس از وقوع حوادث و بازسازی آنهاست.

قدمی گفت: حوادث ناشی از زلزله از عدم مقاوم سازی و وقوع سیل از عدم پیشگیری و تعرض به حریم رودخانه ها ناشی می شود که نمونه بارز آن سیل اخیر مازندران بود و در برخی از شهرها روی دیوار مسیل، دیوار خانه ها بنا شده بود و این سئوال مطرح می شود که چه کسی مجوز احداث این منازل مسکونی در حریم رودخانه ها را صادر کرده است؟

مردم و مسئولان باید بپذیرند که کشور حادثه خیزی هستیم

وی با تاکید بر اینکه مردم و مسئولان باید بپذیرند که کشور حادثه خیزی هستیم، افزود: به گفته رهبری « حوادث طبیعی بلا نیست بلکه عملکرد غلط ماست که از آن بلا می سازد» .

گله مندی از واگذاری اعتبارات سازمان به معاونت راهبردی ریاست جمهوری در قانون برنامه پنجم

رییس سازمان مدیریت بحران وزارت کشور با گله مندی از اینکه در قانون برنامه پنجم توسعه سال ۸۹ اعتبارات از اختیار این سازمان خارج شده و در اختیار معاونت راهبردی ریاست جمهوری قرار گرفته است، گفت: سازمان مدیریت بحران حق دخل و تصرف در اعتبارات خود را ندارند و با اینکه مسئولیت کار با مدیریت بحران است، اما اعتبار در دست معاونت راهبردی است و این مسئله یکی از معضلات و مشکلات مدیریت بحران است و امیدواریم با توجه ویژه وزیر کشور و پیگیری که نمایندگان مجلس شورای اسلامی دارند این قانون اصلاح شود.

تجهیز ۱۵ بیمارستان صحرایی به آخرین امکانات در ۹ استان کشور

قدمی درباره آخرین وضعیت تجهیزات بیمارستان های صحرایی برای وقوع حوادث احتمالی به ویژه در تهران گفت: سال ۹۰ حدود ۱۰۰ میلیارد تومان برای خرید تجهیزات اختصاص یافت و حدود ۱۵ بیمارستان صحرایی خریداری شد که در ۹ استان معین و تهران دپو شده است.

وی با بیان اینکه این بیمارستان ها مجهز به آشپزخانه صحرایی، تصفیه آب و همه امکانات و تجهیزات است، گفت: علیرغم اینکه نام این بیمارستان ها صحرایی است اما تمام امکانات به روز پزشکی در آن وجود دارد و همه امکانات یک بیمارستان ثابت در این بیمارستان ها تعبیه شده است که در زمان وقوع حوادث قابل بهره برداری هستند و در حوادث اخیر همچون زلزله بوشهر و آذربایجان عملکرد قابل قبولی داشتند.

خسارات زلزله بم تقریبا یک هجدهم یکی از مناطق تهران است

رییس سازمان مدیریت بحران وزارت کشور اظهار کرد: تاکنون به جز زلزله بم هیچ حادثه شهری نداشتیم و اگر حادثه شهری رخ دهد وضعیت و توان مقابله متفاوت خواهد بود. چرا که زلزله بم تقریبا یک هجدهم یکی از مناطق تهران است و این کلانشهر دارای ۲۲ منطقه است که حدود ۴۰۰ برابر است و اگر مشکلات بم را ۴۰۰ برابر کنیم مشخص است که چه مشکلات و پیامدهای جبران ناپذیری را در پی خواهد شد. بنابراین باید در بحث پیشگیری اقدامات و برنامه های موثری اتخاذ شود.

قدمی در مورد وضعیت بازار تهران و قرار گرفتن این مرکز اقتصادی کلان شهر در بافت فرسوده و همچنین حوادثی همچون آتش سوزی که بارها در این مکان رخ داده، گفت: مسئولیت این بخش با دستگاه های متولی شهرسازی است. چرا که یکی از معضلات پایتخت بافت های فرسوده آن است و شهرداری باید اقدامات لازم را جهت نوسازی و مقاوم سازی این بافت ها انجام دهد و بازار تهران با توجه به اینکه یک مرکز تجاری و اقتصادی بزرگ و پرجمعیت است و اگر حادثه ای در آن رخ دهد نمی توان به راحتی جمع کرد.

رایزنی وزارت مسکن و شهرسازی با شهرداری برای جابجایی بازار تهران

قدمی در ادامه بیان کرد: این موضوع در کارگروه لغزشی و زمین لرزه وزارت راه، مسکن و شهرسازی مطرح شده است و مقرر شده اقداماتی در بازار تهران صورت بگیرد اما باید توجه داشت پیامدهای حوادث بافت های فرسوده به ویژه تجاری بسیار بیشتر از بافت های مسکونی است باید تصمیم جدی در آن اتخاذ شود. البته وزارت مسکن و شهرسازی در حال رایزنی با شهرداری تهران برای جابجایی بازار تهران و نوسازی این بافت است.

نیاز جدی شهرها به مقاوم سازی بافتهای فرسوده

به گفته وی در سالهای اخیر و در دولت نهم و دهم اقدامات خوبی برای مقاوم سازی بافتهای فرسوده صورت گرفته و حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار بافت روستایی فرسوده نوسازی شد که امیدواریم در دولت یازدهم نیز این روند همچنان ادامه دار باشد تا برای زلزله های پنج و شش ریشتری نگرانی نداشته باشیم اما در مورد شهرها نیاز جدی به مقاوم سازی بافت های فرسوده داریم.

رییس سازمان مدیریت بحران وزارت کشور درباره نقش و جایگاه رسانه ها در اطلاع رسانی به ویژه رسانه ملی اظهار کرد: معتقدیم برای فرهنگ سازی مقابله و پیشگری از حوادث زلزله رسانه باید پای کار باشد و محور اصلی این فرهنگسازی نیز باید در رسانه ملی شکل بگیرد چرا که در دسترس همگان قرار دارد و بسیار تاثیر گذار بر همه اقشار و مخاطبان از کودکان تا بزرگسالان است.

وی اضافه کرد: رییس کارگروه اطلاع رسانی، صداوسیماست که یکی از ۱۴ کارگروه مدیریت بحران وزارت کشور است، در حالی اگر بخواهیم برنامه ای را از طریق این رسانه اطلاع رسانی کنیم باید هزینه پرداخت کنیم و نگاه تجاری که صداو سیما بر تبلیغات دارد نباید در تهیه و اطلاع رسانی موضوعات مهم مدریت بحران نیز باشد چرا که مسائل ملی است.

قدمی گفت: با توجه به اینکه رییس سازمان صداوسیما یکی از اعضای شورای عالی مدیریت بحران است، بدنبال تصویب برنامه در شورای عالی مدیریت بحران هستیم تا در این زمینه مساعدت بیشتری با سازمان داشته باشند، هرچند که اقدامات و برنامه های صداوسیما نسبت به گذشته افزایش یافته اما نسبت به نیازی که در حوزه اطلاع رسانی و فرهنگ سازی داریم عقب هستیم.

وقوع ۶۳۰۰ زلزله در پنج ماه نخست امسال

ثبت حدود ۲۰۸ زلزله بالای پنج و دو زلزله بالای هفت ریشتر در سال جاری

رییس سازمان مدیریت بحران وزارت کشور درباره افزایش یا کاهش وقوع حوادث از جمله زلزله و سیل در سال های اخیر، گفت: براساس آمار سال گذشته حدود ۱۴ هزار و ۹۵۶ زلزله یک تا هفت ریشتری ثبت شده در موسسه ژئوفیزیک داشته ایم.

وی اضافه کرد: همچنین در این مدت حدود ۱۹۶ زلزله با قدرت بیش از پنج ریشتر و حدود شش زلزله بالای شش ریشتر و دو زلزله هفت ریشتری داشتیم که این آمار پنج ماهه سال جاری نشان از وقوع ۶۳۰۰ زلزله دارد و از این تعداد ۱۴ زلزله قدرت بالای شش ریشتری، حدود ۲۰۸ زلزله بالای پنج ریشتر و دو مورد زلزله بالای هفت ریشتری را نشان می دهد که مقایسه آن با سال گذشته نشان می دهد وقوع زلزله با قدرت بالای هفت ریشتر در پنج ماهه اول دو مورد بوده و نسبت به سال گذشته افزایش یافته است.

قدمی درباره میزان تلفات جانی و مالی حوادث زلزله های اخیر گفت: یکی از معضلات سازمان مدیریت بحران آمارهای متفاوتی است که در حوادث ارائه می شود و آمارهایی که مسئولان شهرستانی و محلی می دهند، متفاوت از آمار گروه گزارشگران سازمان مدیریت وزارت کشور است.

وی درباره آخرین اخبار و اطلاعات مربوط به آتشفشان دماوند نیز بیان کرد: کارهای کارشناسی در اینباره صورت گرفته است اما برخی برنامه ها در سازمان وجود دارد که سرمایه لازم را برای انجام آن نداریم، ضمن آنکه برنامه هایی با اولویت بیشتر در دستور کار قراردارد و عین حال کارشناسان زمین شناسی مورد خاصی را از گزارش نکرده اند.

رییس سازمان مدیریت بحران وزارت کشور گفت: با توجه به پیش بینی های سازمان هواشناسی کشور حدود پنج روز قبل از وقوع سیل اخطاریه های لازم را صادر می کنیم و دستگاه ها آمادگی لازم را دارند و با این اقدام توانستیم تلفات جانی سیل را کاهش دهیم اما برای زلزله تاکنون علم نتوانسته پیش بینی های لازم را انجام دهد.

یکی از مشکلات مهم شریان های حیاتی شهر در زمان وقوع حوادث است

وی درباره پوسیدگی لوله های بنزین در شهر تهران و هشداری که استاندار سابق تهران داده بود، گفت: شریان های حیاتی در زمان وقوع حوادث یکی از مشکلات مهم است که در این زمینه شرکت گاز با تهیه شیرالات قطع کننده خودکار اقدامات خوبی انجام داده است اما در زمینه آب مشکل داریم که خطرات آن کمتر از بنزین نیست و امیدواریم این شریان ها با نوسازی دقیق در دستور کار قرار بگیرد که البته در کارگروههای ما بحث شریانهای حیاتی مطرح است و طرحهای خوبی وجود دارد اما محدودیت منابع مالی مواجه هستیم.

قدمی درباره میزان مقاومت متروی تهران در برابر زلزله که مسئولانش این میزان را تا ۸ ریشتر اعلام کرده بودند، خاطرنشان کرد: دو مولفه مجهول در زلزله یعنی زمان و مکان مشخص نیست و لذا باید برای همه زمانها و مکانها این آمادگی وجود داشته باشد.

وی ادامه داد: مترو مدعی است که در برابر زلزله ۸ ریشتری مقاوم است اما تجربه کشور نشان می دهد که باید در عمل این موضوعات تایید شود و شاید روی کاغذ مقاومت مترو ۸ ریشتر باشد. هر یک ریشتر در زلزله بسیار خسارت را بسیار متفاوت می کند و تفاوت آن در قدرت انفجار آن است و اگر با مواد محترقه میزان انفجار آن مقایسه شود نشان می دهد که قدرت انفجار زلزله ۶ ریشتری برابر با ۶۲۷۰ تن" TNT" است، اما زمانی که این قدرت به ۷ ریشتر می رسد قدرت انفجار آن برابر با ۱۹۹ هزار تن" TNT" می شود، لذا قدرت زلزله بسیار متفاوت است.

رییس سازمان مدیریت بحران در خصوص اینکه عنوان شده در زمان بروز حادثه تهران" مسئولیت مدیریت بحران تهران" که شهردار تهران است به وزارت کشور واگذار شود، گفت: بر اساس قانون شورای عالی مدیریت بحران کشور به ریاست ریاست جمهور وجود دارد و اعضای شورا نیز متشکل از ۱۲ نفر از وزرای وزارتخانه ها و فرماندهان نظامی و انتظامی، رییس ستاد کل مشترک ارتش و هفت نفر از روسای سازمان ها و دستگاه هاست و ترکیب ۲۸ نفره از افراد رده بالای نظام را تشکیل می دهند و این موضوع اهمیت حادثه خیزی کشور را نشان می دهد.

وی اضافه کرد: این شورا ۱۴ کارگروه فنی و تخصصی دارد که عامل اجرایی سازمان مدیریت بحران در زمان حوادث هستند. همچنین در کنار این شورا و کارگروه های شورای هماهنگی مدیریت بحران نیز فعال است که به ریاست رییس سازمان مدیریت بحران و متشکل از ۱۵ معاونین وزارتخانه های مختلف است. وظیفه اصلی سازمان مدیریت بحران ایجاد هماهنگی بین دستگاه هایی است که در حوادث دخیل هستند.

به گفته قدمی، در استان ها، استاندار و در شهرستان ها فرماندار، رییس شورای هماهنگی مدیریت بحران است و در تهران به دلیل کلان شهر بودن و ویژگی های آن شهردار - رییس شورای هماهنگی مدیریت بحران شهر تهران است.

مصوبه جدید برای عضویت شهرداران در شوراهای هماهنگی مدیریت بحران شهرستان ها و استان ها

وی ادامه داد: در حال حاضر تعداد کلان شهرها به حدود ۱۵ مورد رسیده و در قانون سازمان مدیریت بحران برای شهرداری ها نقشی دیده نشده بود، لذا در آخرین جلسه شورای عالی سازمان مدیریت بحران مصوب شد که شهرداری های شهرها عضو شوراهای هماهنگی مدیریت بحران شهرستان ها و استان ها باشند که با توجه به پتانسیلی که در شهرداری شهرها به ویژه کلان شهرها وجود دارد، می توانند خدمات خوبی ارایه کنند.

وی درباره علت نامگذاری عنوان" روز کاهش اثرات بلایای طبیعی" عنوان کرد: سازمان ملل پس از زلزله مکزیک در دهه ۹۰ (۱۲ اکتبر) این روز را به عنوان" روز کاهش اثرات بلایای طبیعی" مطرح کردند و بعد از آن و با توجه به بررسی هایی که صورت گرفت، طبق مصوبات مجلس شورای اسلامی هفته کاهش بلایای طبیعی در ایران نامگذاری شد.

به گفته قدمی، با ابلاغ این مصوبه کمیته های تخصصی تشکیل شد و پس از زلزله بم و بازدید رهبری، با توجه به کم و کاستی هایی که وجود داشت تاکید کردند ساختار مدیریت بحران با توجه به حادثه خیزی کشور تقویت شود و پس از مطالعه سازمان های مدیریت بحران دنیا قانون تشکیل سازمان مدیریت بحران پس از تصویب در مجلس در سال ۸۷ به وزارت کشور ابلاغ و در سال ۸۸ نیز آیین نامه آن اجرایی شد.