آخرین جزییات اجرای برنامه درسی ملی

به گزارش پارس ، مهدی نوید ادهم در گفتگو با مهر درباره نحوه اجرای برنامه درسی ملی برای تدوین کتاب های درسی جدید و همچنین تغییر محتوای کتاب ها با بیان این مطلب افزود: برنامه درسی ملی پس از ۵ سال تلاش مستمر بیش از ۵۰۰ کارشناس مجرب آموزش و پرورش، مدیران، معلمان و حوزه های علمیه تدوین و در نهایت از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب و در روزهای آخر سال گذشته از سوی رئیس جمهور وقت ابلاغ شد. با ابلاغ رئیس جمهور وقت، آموزش و پرورش موظف به پیروی از برنامه درسی ملی برای تدوین و تغییر محتوای کتاب های درسی شد. البته پیش از ابلاغ نیز با توجه به تدوین آن تغییر کتاب های درسی همچون سوم ابتدایی و ششم ابتدایی براساس برنامه درسی ملی بود.

هدف برنامه درسی ملی فاصله گرفتن از حافظه محوری و تغییر در محیط های یادگیری است

ادهم با بیان اینکه اجرای برنامه درسی ملی سخت است، اما این سختی نباید مانع از حرکت ما به سمت پیشرفت شود، گفت: آموزش و پرورش از دوسال گذشته و با تدوین سند تحول بنیادین، در مسیر تغییر قرار گرفته است و یکی از مباحث جدی برای تغییر و تحول، فاصله گرفتن از حافظه محوری و تاکید بر تفکر و پژوهش است. برای تحقق این امر لازم بود که کتاب های درسی بازنگری شود و محتوای آن تغییر کند تا دیگر تکیه دانش آموز تنها بر حافظه اش نباشد. همچنین در این مسیر باید نحوه یاددهی معلمان و محیط های یاددهی و یادگیری نیز تغییر کند.

به گفته دبیر کل شورای عالی آموزش و پرورش در حقیقت برنامه درسی ملی در طول ۱۲ سال می خواهد به دانش اموز یاد دهد که هدفش از آمدن به مدرسه و یادگیری مباحث مختلف اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی و… چیست؟ شاید بتوان گفت که" نقشه جامع یادگیری" ساده ترین تعریف برای برنامه درسی ملی است.

تغییرات آموزشی در مدارس باید متناسب با سرعت رشد علم در دنیا باشد

ادهم درباره اینکه آیا تنها هدف برنامه درسی ملی تغییر در محتوای کتابهاست، توضیح داد: برای تحول در آموزش و پرورش باید تغییرات به شکل مستمر باشد. قرار نیست برنامه درسی ملی تنها یک بار در محتوای کتاب ها تغییر ایجاد کند، بلکه تغییرات باید متناسب با محیط یادگیری دانش آموز و سرعت رشد علم و فناوری در دنیا باشد. یکی از اشکالات اساسی که به آموزش و پرورش تمام دنیا گرفته می شود آن است که آنها همزمان با تغییرات و تحولات جامعه به روز نمی شوند. بنابراین مکانیزم هایی لازم است تا علاوه بر تغییر در کتابهای درسی، محیط های یادگیری دانش آموز فراتر از کتاب رفته و همزمان با علم روز دنیا دانش آموز آموزش های لازم را ببیند. تغییر محیط و فضاهای یادگیری دانش آموز نیز باید همسو با برنامه درسی ملی باشد.

وی درباره اینکه آموزش و پرورش تا چه اندازه موفق به اجرای برنامه درسی ملی و تحقق اهدافش شده است، گفت: در برنامه درسی ملی تاکید شده است که محتوای کتاب درسی براساس نقشه جامع یادگیری باید تغییر کند و برای پایه های جدید نیز کتابها جدیدالتالیف تدوین شود. امروز تغییر در محتوای کتاب اول، سوم، اول متوسطه اول و ششم انجام شده است البته ممکن است در اجرای آن اشکالاتی وجود داشته باشد که باید به مرور زمان اصلاح شود.

تمامی تغییرات کتاب های درسی براساس برنامه درسی ملی بوده است

ادهم درباره اینکه آموزش و پرورش تا چه اندازه در تولید کتابهای درسی مطابق با برنامه درسی ملی عمل کرده است، توضیح داد: تعداد کتابهایی که در آنها تغییرات اعمال شده زیاد است. باید همه آنها براساس برنامه درسی ملی اصلاح شود و تاکنون نیز آموزش و پرورش مطابق با برنامه درسی ملی این کار را انجام داده است. اما برای تالیف کتابهای جدید آموزش و پرورش ناگزیر به تدوین کتابها براساس برنامه درسی است. کتابهای ششم ابتدایی براساس این برنامه تالیف شد اما ممکن است اشکالات کوچکی داشته باشد که این اشکالات قطعاً در سال تحصیلی جدید در کتابهای این پایه دیگر دیده نمی شود. همچنین ممکن است همه معلمان توانایی تدریس کتابهای جدیدالتالیف را نداشته باشند که برای آنها با برگزاری دوره های ضمن خدمت می توان آموزش های لازم را به آنها داد. همچنین برای اول متوسطه اول نیز کتاب ها کاملاً مطابق با برنامه درسی ملی تالیف شده است.

ادهم در پاسخ به اینکه تضمین تحقق کامل برنامه درسی ملی و توجه به تفکر و پژوهش در دانش آموز با چه معیاری سنجیده می شود، گفت: اجرای برنامه درسی ملی به گونه ای کنترل می شود که تحقق اهدافمان را بالا ببرد. در حقیقت قرار نیست در پایان کار تنها یک گزارش مختصر از نحوه اجرای برنامه داد. بلکه در هر مرحله از اجرا سنجش و ارزیابی های لازم انجام شده و اصلاحات نیز در همان مقطع اعمال می شود. به عنوان مثال اگر هدف خواندن و نوشتن دانش آموز در سه سال اول باشد، باید این هدف در همان سه سال تامین شود در غیر این صورت باید نحوه اجرای برنامه مورد بازنگری قرار گیرد.

بازنگری برنامه درسی ملی هر ۵ سال یکبار

دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش همچنین درباره اینکه چرا برنامه درسی ملی ابتدا به صورت آزمایشی در برخی از مناطق و استانها اجرا نشد، تصریح کرد: اجرای آزمایشی این برنامه به دلیل محدودیتها امکانپذیر نبود. در این زمینه کارشناسان بررسیهای زیادی انجام داده و در نهایت به این نتیجه رسیدند که فواید اجرای سراسری آن بیشتر از مضراتش است. نمی توان یکسری کتاب را برای تعدادی دانش آموز تغییر داد و بعد از یک یا دو سال دوباره کتابها برای کل دانش آموزان تغییر می کرد. البته در تغییر برخی از کتابها، همانند کتاب استان شناسی این اجرای آزمایشی انجام شد اما درباره کتابهای درسی عمومی و کتابهای جدیدالتالیف نمی توانستیم چنین ریسکی کنیم.

وی با بیان اینکه ایران ازجمله کشورهای پیشگام در تدوین برنامه درسی ملی بوده است، گفت: براساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، برنامه درسی ملی باید هر ۵ سال یکبار مورد بازنگری قرار گیرد. طول عمر اجرای برنامه درسی در دیگر کشورها ۷ تا ۱۰ سال است. اما فاصله زمانی در نظر گرفته شده برای ایران ۵ سال است.

اجرای برنامه درسی ملی تاثیر بسزایی در خروجی های آموزش و پرورش دارد

ادهم در پایان توضیح داد: با اقداماتی که در درس ملی اعمال شده، می توان به خروجی های آموزش و پرورش در سالهای آینده امیدوار بود و تاثیرگذاری اجرای این برنامه را به خوبی مشاهده کرد. اما در مجموع برای اینکه تحول بنیادین به معنای واقعی در نظام آموزشی کشور شکل بگیرد، نه تنها خانواده ها و معلمان باید همراه آموزش و پرورش باشند، بلکه همه دستگاه ها و بدنه جامعه باید این همراهی را با آموزش و پرورش داشته باشند.