مسواک چوبی یا چوب مسواک چیست و چه فوایدی دارد ؟

مسواک چوبی دارای اثری آرام بخش می باشد. با استفاده از مسواک چوبی قبل از خواب شما میتوانید خواب راحت تر و با آرامشی را تجربه نمایید. مسواک چوبی فوایدی زیادی اععم از سفید کردن دندان، درمان دندان درد، روشن کردن چشم، افزایش عقل و... دارد.

معرفی مسواک چوبی سنتی

چوب مسواک یا (Arak) که در زبان فارسی آن را اراک می‌خوانند، یکی از مواد مؤثر در بهداشت دهان و دندان است. سازمان بهداشت جهانی استفاده از مسواک گیاهی را توصیه کرده است؛ چرا که تأثیر مثبت چوب مسواک بر پاتوژن‌های پوسیدگی دندان ثابت شده است.

گیاه مسواک درختچه‌ای از خانواده (سالوادورسه) با نام علمی (سالوادور پرسیکا) و نام عمومی مسواک است. این گیاه بومیِ نواحی جنوب ایران است و برگ، میوه، دانه، پوست و ریشه آن مصارف درمانی بسیاری دارد. ریشه این گیاه چوبی مانند رشته‌های مسواک است و بیش از ۱۴۰۰ سال است که در بسیاری از کشورها برای پاکیزه کردن دندان از آن استفاده می‌شود.

اراک درختچه‌ای با حدود ۳ متر ارتفاع است که شاخه‌های زیادی دارد و شاخه‌ها به سمت زمین خمیده هستند. این درختچه همیشه سبز است و چوبی رشته مانند دارد. جالب است بدانید به این مسواک‌ها چوب مسواک پیامبر هم می‌گویند، چون پیامبر اسلام، حضرت محمد (ص) اولین معرف و توصیه‌کننده این چوب در جهت بهداشت دهان و دندان بوده است.

ترکیبات مهم مسواک چوبی

مهم‌ترین ترکیبات ریشه، ساقه و برگ گیاه شامل فلاوونوئیدها، ساپونین، تانن، ترکیبات گوگردی، بنزیل ایزوتیوسیانات، ترکیبات کلراید، فلوراید، کلسیم و سیلیسیم می‌باشد. همچنین اگر علاقه دارید میتوانید مقاله کدام مواد غایی بیشتر کلسیم دارند؟ را مشاهده نمایید.

فواید مسواک چوبی

چوب مسواک یا مسواک چوبی دارای اثر آرام‌بخش است و این یعنی استفاده آن قبل از خواب به خواب آرام شما هم کمک می‌کند. تحقیقات مربوط به اثرات فارماکولوژیک در زمینه چوب مسواک، اثرات ضدالتهابی، آنتی‌اکسیدانی، ترمیم‌کنندگی زخم و اثرات آرام‌بخشی آن را به اثبات رسانیده است. همچنین اگر علاقه دارید میتوانید مقاله بهترین دما برای خواب چه درجه‌ای است؟ را مشاهده نمایید.

درخت مسواک به دلیل دارابودن ترکیباتی نظیر «تری متیل آمین»، «الکالوئید‌های سالوادرین»، «کلراید»، «فلوراید»، روغن خردل، ‌ویتامین C‌، صمغ، مقدار کمی «تانین» و «استرول» اثر ضدباکتری، ضد تب و ضد تحریک لثه دارد. از سویی دیگر ساقه‌ها و ریشه‌های این گیاه بافت لیفی دارد و به‌راحتی روی دندان‌ها سائیده می‌شود. همچنین اگر علاقه دارید میتوانید مقاله عوارض جانبی ویتامین C را مشاهده نمایید.

بعضی از چوب‌های جویدنی ترکیبات قلیایی ضدباکتری دارند و نتایج پژوهش‌های اخیر روی درخت مسواک در باکتری‌های دهانی نشان داد که عصاره «خاماین» چوب اثر بازدارندگی در مقابل رشد باکتری‌های دهانی دارد. بر اساس اطلاعاتی که راجع به ترکیبات شیمیایی و خصوصیات دارویی چوب مسواک ارائه شده است، این گیاه به دلیل فلوراید بالا، اثر ضد پوسیدگی قوی دارد. همچنین استفاده منظم و مرتب از چوب‌های مسواک ممکن است موجب کنترل تشکیل و فعالیت پلاک‌های دهان و دندان شود. همچنین اگر علاقه دارید میتوانید مقاله ۶ اشتباه رایج در مسواک زدن را مشاهده نمایید.

اثر ضدپوسیدگی مسواک چوبی

در گیاه مسواک ترکیبات گوگردی، تاننی و ایزوسیانات وجود دارد که باعث خاصیت قوی ضدپوسیدگی دندان در ساقه‌های گیاه شده است. طی تحقیقاتی مشخص شد در بزاق دهان افرادی که از چوب مسواک استفاده می‌کنند مقداری مواد، املاح و یون‌های باارزش وجود دارد که می‌تواند با چندین مکانیسم در جلوگیری از بیماری دهان بسیار تأثیرگذار باشد. املاح موجود در چوب مسواک به‌راحتی و در زمان بسیار کوتاه در بزاق حل می‌شوند.

تأثیر مفید مسواک چوبی روی معده

با خرید مسواک چوبی فواید بسیاری به جسمتان می‌رسانید. مسواک زدن با این چوب بعد از صرف غذا، باعث تحریک دستگاه گوارش می‌شود و هوای داخل معده را که مانع هضم غذاست خارج می‌کند.

اثر دترجنت (پاک‌کنندگی و ضد جرم دندان)

کلراید قابل توجه موجود در چوب مسواک به عنوان یک دتر جنت قوی عمل نموده و از ایجاد جرم روی دندان‌ها جلوگیری می‌کند؛ به همین دلیل افرادی که به طور طولانی از چوب مسواک استفاده می‌کنند (بعضی کشورهای عربی مانند عربستان سعودی) اصولاً دندان‌های سفیدی دارند.

اثر ضد پوسیدگی دندان

فلوراید قابل توجه به همراه ترکیبات گوگردی، تاننی و ایزوتیوسیاناید موجود در گیاه مسواک باعث خاصیت قوی ضد پوسیدگی دندان در ساقه‌های گیاه شده است. کلیهٔ اثرات ذکر شده با مکانیسم‌های مربوطه پس از تحقیقات زیادی که در نقاط مختلف جهان صورت گرفته تایید شده که خلاصه ای از آن‌ها به شرح زیر است.

تحقیق یکی از دانشمندان انگلیسی بر روی افراد مسن عربستان سعودی نشان داد که اکثر آن‌ها از دندان‌هایی سالم و سفید برخوردارند و دارای کمترین بیماری‌های دهان و دندان می‌باشند. این افراد از کودکی از چوب مسواک استفاده کرده بودند؛ بنابراین احتمالاً استفاده از چوب مسواک و موضوع مذکور قوت گرفت.

برای بررسی بیشتر و اثبات قطعی این مسئله دو گروه از دانش آموزان دو شهر عربستان که در یکی از چوب مسواک استفاده چندانی نمی‌کردند و اکثراً خمیر دندان‌های خوب و استاندارد مصرف می‌کردند و در دومین شهر که نسبت به استفاده از چوب مسواک تعصب داشتند، مورد مطالعه قرار گرفتند.

تحقیق در مورد دندان‌های سالم، تعداد دندان‌های پوسیده و پیوره و یا مشکلات دیگر دهان و دندان در آن‌ها نشان داد دانش آموزانی که از چوب مسواک استفاده می‌کنند دارای وضعیت کاملاً بهتری از هر نظر نسبت به شهر دیگر داشتند. این بررسی نشان داد که مصرف چوب مسواک به خصوص در طولانی مدت می‌تواند در بهداشت دهان و دندان اثرات ایده آلی داشته باشد.مسواک از منظر روایات

قسمتی از خواص مسواک زدن را که در روایات آمده است، به صورت فهرست وار در زیر می آوریم:

۱ -مسواک کردن،پاک کنندها ستوده انرا (ازآلودگیها) خالى مى کند.

۲ -پاک کننده دهان مى باشد.

۳ -دهان را سرد و خنک قرار مى دهد.

۴ – بوى بد دهان را از بین مى برد و دهان خوشبو مى شود.

۵ -غم و غصه را از بین مى برد.

۶ -عقل را زیاد مى کند.

۷ -بلغم را از بین مى برد.

۸ -ریزش اشک را از بین مى برد.

۹ -قوه حافظه را زیاد مى کند.

۱۰ -به چشم و قوه باصره جلا و روشنى مى دهد.

۱۱ -دندان ها راسفید مى کند.

۱۲ -فساد دندان را از بین مى برد.

۱۳ -لثه ها را محکم مى کند.

۱۴ -اشتهاى به طعام مى آورد.

۱۵ -و اگر به چوب اراک باشد همچنین لثه ها راچاق مى کند.

۱۶ -مو را در بدن مى رویاند.

۱۷ -موجب نسیم یا اینکه موجب نشاط دهان مى شود (بر مبناى بعضى از نسخه ها که «نشوه» دارد).

۱۸ -شخصى که مسواک مى زند باعث زیادی فصاحتش مى شود.

۱۹ -فراموشى را از بین مى برد.

۲۰ -وسوسه قلب را از بین مى برد.

۲۱ -فهم افزایش مى یابد.

۲۲ -طعام را در دهان حرکت مى دهد.

۲۳ -دردهاى دندان ها را از بین مى برد.

۲۴ -از انسان بیمارى دفع مى شود و به سبب مسواک کردن، بیمارى از بین مى رود.

۲۵ -فقر را از بین مى برد.

۲۶ -معده را صحیح و سالم مى کند.

چوب اراک از نظر طب مدرن

معایب استفاده از چوب مسواک

• شستشوی بیش از حد می تواند به لثه های ما آسیب برساند. اما در مورد مسواک های پلاستیکی نیز این امر صادق است.
• تکه های شاخه می تواند بین دندان ها شکسته شود یا لثه را تکه تکه کند. اما، بر خلاف پلاستیک، آنها در نهایت از هم جدا می شوند و می توانند با خیال راحت از روده عبور کنند.
• ممکن است در هر مناطقی یافت نشود.

مزیت چوب مسواک نسبت به سایر مسواک ها

• مشابه مسواک های عادی از دندان ها محافظت می کند.
• به محیط زیست آسیب نمی رساند.
• هزینه کمتر دارد.
• طبیعی است و فاقد مواد شیمیایی می باشد.
• نگهداری آسان دارد، برخی از شاخه ها در صورت خشک شدن نیاز به مرطوب کردن با آب دارند تا از نرمی انتهای آن اطمینان حاصل شود. برای حفظ بهداشت مناسب، شاخه ها هر چند هفته یکبار تعویض می شوند.
• بدون نیاز به خمیر دندان
• می تواند با بوی بد دهان مبارزه کند.

چرا مسواک چوبی قدیمی را انتخاب کنیم؟

باوجوداینکه دانش‌های مربوط به بهداشت دهان و دندان به‌صورت روزآمد در سطح دنیا در حال پیشرفت است، اما شاهد افزایش پوسیدگی‌های دندانی و بیماری‌های لثه هستیم که مهم‌ترین علت آن، استفاده وسیع قندها در مواد خوراکی، کمبود فلوراید و کلسیم در تغذیه و نبود مراقبت‌های بهداشتی است. با ابن وجود که امروزه استفاده از گیاه مسواک برای تمیزکردن، استحکام و جلوگیری از پوسیدگی دندان توصیه شده است.

مطالعات بسیاری نشان داده است که اثر ضدباکتری، ضدپوسیدگی، ضد پلاک و ضدقارچی این چوب‌ها از طریق واکنش‌های مکانیکی و شیمیایی ایجاد می‌شود.

جایگزینی برای خرید خمیردندان

زمانی که اقدام به خرید خمیردندان می‌کنیم، می‌دانیم که دارای فلوراید و مواد ساینده است که مواد ساینده به برداشت جرم از روی دندان‌ها کمک می‌کند. عوامل ضدباکتریایی، مواد کف‌کننده، مواد نگهدارنده و مواد طعم‌دهنده ترکیبات دیگر خمیردندان‌ها هستند. دقت کنید که چوب مسواک هم مسواک است و هم به طور طبیعی مواد محلول در خمیردندان را داراست.

بعلاوه چوب مسواک فاقد مواد شیمیایی نگهدارنده و طعم‌دهنده است. مطالعات بسیاری نشان داده که اثر ضدباکتری، ضدپوسیدگی، ضد پلاک و ضدقارچی این چوب‌ها از طریق واکنش‌های مکانیکی و شیمیایی ایجاد می‌شود.

طریقه استفاده از مسواک چوبی

استفاده از چوب مسواک بسیار آسان است.

1 - ابتدا پوست یک سر چوب را با دقت به اندازه چند سانتی متر جدا کنید. هر تکه از چوب مسواک را به مدت یک روز در آب قرار دهید. با این کار پوست همان قسمت از چوب جدا می شود و فیبرهای طولی ساقه به شکل برس مویی ظریف در می آید.

2 - برای نرم شدن چوب مسواک آن را با دندان خود بجوید تا شکل ظاهری آن شبیه به مسواک های امروزی درآید.

3 - قسمتی که به شکل برس مویی است را به آرامی روی تمام قسمت های دندان ها بکشید. ممکن است اوایل مزه ای تند و ناخوشایند احساس کنید، ولی نگران نباشید، زیرا برای سلامتی بدن و دندان ها نتها مضر نیست بلکه مفید نیز می باشد.

به این ترتیب، علاوه بر تمیز شدن دندان ها، مواد مختلف گیاه در بزاق دهان حل شده و باعث برطرف شدن بیماری های دندان و لثه می شود. از فیبرهای نازک ساقه می توانید به عنوان خلال دندان نیز استفاده کنید.

4 - بعد از چند روز استفاده حتما سر کهنه مسواک را جدا کنید. برای این کار می توانید از چاقو استفاده کنید. با توجه به نوع چوب مسواک، کیفیت آن و تعداد دفعات مسواک زدن خودتان اقدام به جدا کردن آن کنید.

5 - بعد از هر بار استفاده مسواک در محیط آزاد و تمیز بگذارید تا کاملا خشک شود. برای جلوگیری از انتقال باکتری توصیه می شود آن را در کنار سینک دستشویی یا سینک ظرفشویی قرار ندهید.