از التماس‌های دروغین تا درآمد ۹میلیونی

به گزارش پارس به نقل از افکارنیوز، آنها لباس های مندرس می پوشند، عموما سر و صورت شان سیاه و کثیف است و با التماس از رهگذران می خواهند برای درمان کودک بیمارشان یا پرداخت کرایه خانه به آنها رحم کنند و اسکناسی کف دست شان بگذارند. اگرچه این روزها نسل جدیدی از متکدیان که با لباس های نو و شیک گدایی می کنند در خیابان ها، اتوبوس ها، کنار بیمارستان ها و هر جای پر رفت و آمد دیگری دیده می شود اما هنوز بازار متکدیان سنتی در کشور و به ویژه کلانشهرها داغ است تا احساسات مردم را تحت تاثیر قرار دهند و از این راه درآمد کسب کنند. اقدامی که زمینه ساز آسیب های دیگری است که زیر پوست شهرها ریشه می دوانند. از مجردها گرفته تا مطلقه ها، از اتباع پاکستان و افغانستان تا… نیز درمیان متکدیان دیده می شود. آمارهای رسمی نشان می دهد بین ۵۵ تا ۶۵ درصد متکدیان معتاد هستند و به گفته حسین زارع صفت، مدیرعامل سازمان رفاه، خدمات و مشارکت های اجتماعی شهرداری تهران متکدیانی هم هستند که پس از جلب توسط نیروهای شهرداری تهران ارقام میلیونی تا ۹ میلیون تومان به همراه خود داشته اند.

به گفته حسین زارع صفت مدیرعامل سازمان رفاه، خدمات و مشارکت های اجتماعی شهرداری تهران « بین اعمال مجرمانه ای چون تکدی گری و رفتارهای فردی مثل سرقت، فحشا و مصرف موادمخدر حتما رابطه تعریف شده و نزدیکی وجود دارد. » جامعه شناسان می گویند این روزها همه به مدد رسانه ها از مافیای تکدی گری در شهرها شنیده اند اما بازهم وقت دیدن چهره زنان و مردانی که یا معلولیت را بهانه می کنند یا دوا و درمان افراد خانواده خود را، دست و دل شان می لرزد و به متکدیان کمک می کنند. آنها معتقدند همین امر سبب می شود تا احتمال برچیده شدن بساط متکدیان از شهر کم و کمتر شود. این در حالی است که برای بسیاری از آنهایی که سر چهارراه های این شهر شلوغ می ایستند تکدی گری پوششی است برای رد گم کردن تا آنها بتوانند خرده فروشی موادمخدر و حتی تن فروشی خود و اعضای تیم شان را پنهان کنند. این در حالی است که در سال های گذشته شهرداری تهران اقداماتی در راستای ساماندهی این آسیب اجتماعی انجام داد تا چهره خیابان های این شهر برای همیشه از متکدیان پاک شود. اقداماتی که با وجود همه تلاش ها هرگز به طور کامل به بار ننشست چرا که به گفته دکتر سعید معدنی، جامعه شناس و مدیر گروه علوم اجتماعی دانشگاه تهران مرکز، « متکدیان خودشان نمی خواهند که در این شرایط تغییری ایجاد شود. »

**متکدیان سابقه فامیلی دارند

نگاهی به گفته های مراجع رسمی نشان می دهد بسته به اینکه شهر مورد فعالیت بزرگ باشد یا کوچک، متکدیان درآمد متفاوتی از گدایی کردن دارند. چندی پیش رضا جهانگیری فر، معاون سازمان رفاه، خدمات و مشارکت های اجتماعی شهرداری تهران در گفت وگو با مهر اعلام کرد که برخی متکدیان در تهران ماهانه درآمد ۶۰ میلیونی دارند.

او گفت: « در تهران متکدیانی داریم که روزانه حدود ۲ تا ۳ میلیون تومان درآمد دارند. یکبار از یکی از متکدیان پس از جمع آوری حدود ۵۳۰ هزار تومان پول گرفتیم که خودش اعتراف کرد که این مبلغ تنها برای ۳ ساعت کار بوده است. این بدان معناست که تهرانی ها به متکدیان خیلی پول می دهند. »

دکتر معدنی نیز در گفت وگو با تهران امروز یکی از عواملی که گدایان به زندگی آبرومند تن نمی دهند را همین عامل درآمد بالا می داند: « به دوعلت متکدیان نمی خواهند تن به برنامه ریزی هایی که برایشان انجام شده بدهند. نخست آنکه درآمد بسیار بالایی دارند که به هیچ طریق دیگری امکان کسب آن را ندارند. آنها نه ابزار و وسایلی برای کار خود خریداری کرده اند و نه اجاره محل می دهند و نه اینکه از تکنیک و هنری برخوردارند. »

او ادامه می دهد: « گدایی کردن در جامعه از دو بعد قابل بررسی است. بعد روانی و بعد اجتماعی. باید گفت که این افراد در قدم اول خودشان باورشان شده که گدا هستند و تنها از این راه می توانند درآمد داشته باشند. بسیاری از افراد از خانواده هایی هستند که اعضای دیگر خانواده های آنان نیز در گذشته به طور ضعیف تر یا قوی تر یا گدایی کرده اند یا در کارهای مشابه آن فعال بوده اند. »

این جامعه شناس می گوید: « این روزها افرادی که به خاطر فقر و بیکاری دست به تکدی گری در ملأ عام می زنند بسیار کم هستند در مقابل افرادی که معتاد هستند بسیار در میان متکدیان دیده می شوند چون نیاز دارند از راهی هزینه موادمصرفی خود را تامین کنند. همین طور افرادی که یا سابقه چنین مواردی را در خانواده دارند یا به شکلی شخصیت آنها در جامعه شکسته شده است. »

دکتر معدنی می گوید: « البته از منظری می توان جامعه را نیز مقصر دانست چون تکدی گری در جوامعی رونق می گیرد که متکدیان می دانند مردم به آنها کمک می کنند و برخی نهادها که مسئول هستند از این امر غفلت کرده اند که مثلا مردم را آموزش دهند تا به همه متکدیان کمک نکنند یا این امر را سازماندهی کنند و از مبادی خاصی این اقدام را انجام دهند. البته فرهنگسازی در این زمینه مهم تر از همه اقدامات دیگر است. »

**یک چهارم متکدیان زن هستند

حسین زارع صفت، مدیرعامل سازمان رفاه، خدمات و مشارکت های اجتماعی شهرداری تهران با اشاره به شیوه های مختلف متکدیان برای تحریک عواطف شهروندان به ایسنا می گوید: « گاهی لباس های مندرس برای تحریک احساسات در هر محدوده و محیطی بسته به شرایط می پوشند و گاهی در مناطقی شیک پوشی را دنبال می کنند و گاهی تظاهر می کنند اموال شان به سرقت رفته است و در راه مانده اند. »

به گفته او « حدود ۲۵ درصد متکدیان را زنان و مابقی را مردان تشکیل می دهند که البته در پاره ای از اوقات سال نسبت در این آمار بر حسب شرایط تغییر می کند؛ اما تعداد متکدیان زن نسبت به سنوات گذشته رو به افزایش است. » او می افزاید: « اکثر افرادی که به عنوان متکدی در مراکز شهرداری جمع آوری شده اند قالبا گروه های سنی ۵۰ تا ۷۰ سال هستند و میزان تحصیلات شان عموما بی سواد یا در حد دوره ابتدایی است. البته در میان متکدیان افراد بالای دیپلم هم مشاهده می کنیم که آمار این افراد بسیار کم است. »

**۹۰ درصد گداها نیازمند نیستند

رضا جهانگیری فر معاون اجتماعی سازمان رفاه شهرداری تهران نیز اعلام کرده است که « ۹۰ درصد گداهای تهران و شهرستان ها نیازمند نیستند. »

او در گفت وگو با خبرگزاری مهر می گوید: « طرح جمع آوری متکدیان طرحی است که از سال های گذشته توسط شهرداری تهران اجرا می شود، گفت: بر اساس مصوبه شورای عالی استان ها، شهرداری مکلف است متکدیان را از سطح شهر جمع آوری کرده و بعد از رسیدگی و ساماندهی اولیه آنها را به مراجع قضایی ارجاع دهد تا مراجع قضایی درباره این افراد رسیدگی کنند. » او با اشاره به فعالیت کمیته چهارجانبه شهرداری، استانداری، پلیس و بهزیستی و امداد ادامه می دهد: « کمیته امداد تعامل مناسبی دارد ولی از پلیس توقع داریم باندها را شناسایی کرده و ریشه کن کنند. با بهزیستی هم تعاملات خوبی داشتیم اما رئیس عوض شد و همین تغییرات کار را مشکل می کند. استانداری تهران هم کاری در این خصوص انجام نداده است و همکاری ندارد.