نقش عوامل تغذیه ای در بروز سرطان/تاثیر روش های غلط طبخ

وی اظهار داشت: مصرف نامطلوب و زیاد چربی ها، نمک، قند و شکر، طبخ نامناسب غذا و استنشاق مکرر بخار روغن سوخته از عوامل تغذیه ای است که احتمال بروز سرطان را افزایش می دهند.

عبداللهی ادامه داد: مصرف زیاد انواع چربی ها، روغن ها و مواد غذایی  چرب و سرخ شده، شانس ابتلا به سرطان ها به ویژه سرطان پروستات، کولون، ریه و پستان را افزایش می هد. اسید های چرب ترانس و اشباع (در کیک ها، کلوچه ها، کراکرها، غذاهای حیوانی، مارگارین، روغن سرخ کرده و چیپس) خطرناک ترین چربی ها هستند، بنابراین توصیه می شود که بیشترین چربی مصرفی روزانه از منابع چند غیر اشباعی و تک غیر اشباعی از جمله روغن های گیاهی مایع، روغن زیتون، مغزها و ماهی باشد.

وی افزود: مصرف غذاهای شور و پرنمک و نمک سود شده احتمال بروز سرطان معده را افزایش می دهد. حداکثر میزان مجاز مصرف نمک در روز حدود ۵ گرم در افراد زیر ۵۰ سال و کمتر از ۳ گرم در افراد بالای ۵۰ سال، کودکان، مبتلایان به فشارخون بالا و بیماری های قلبی عروقی است که شامل نمک موجود در مواد غذایی به طور طبیعی، نمک اضافه شده به غذا و نمک موجود در محصولات صنعتی است.

عبداللهی در خصوص روش نامناسب تهیه و طبخ مواد غذایی، گفت: بعضی از روش های نادرست طبخ مواد غذایی مانند سوختن گوشت در اثر کباب کردن موجب تولید ترکیبات سرطان زا می شود. به علاوه فرآوری گوشت ها در مواردی مانند انواع گوشت های دودی شده، نمک سود شده و یا اضافه کردن مواد شیمیایی و نگهدارنده های غیر مجاز و استفاده زیاد از آنها در صنایع غذایی مثلا "در انواع سوسیس، کالباس، هات داگ"، خطر سرطان زایی دارد.

وی افزود: قرار گرفتن مکرر در معرض بخار روغن های مورد استفاده برای سرخ کردن سریع غذا (بدون استفاده از دستگاه تهویه و دودکش برای دفع بخارات حاصل از روغن) از علل زمینه ساز سرطان ریه معرفی شده است.

عبداللهی افزود: مصرف زیاد قند، شانس ابتلا به سرطان را افزایش می دهد. در حقیقت، مقادیر زیاد قند و شکر، سمومی را در بدن تولید می کنند که باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان می شود. مصرف محصولات غذایی دارای قند افزوده مانند نوشابه های گازدار، آب میوه های صنعتی و سایر نوشیدنی هایی که مقدار زیادی شکر دارند، خطر ابتلا به سرطان لوزالمعده را افزایش می دهند.

مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، عوامل تغذیه ای که سبب پیشگیری از سرطان می شوند را آنتی اکسیدان ها، میوه و سبزی، فیبرهای غذایی، اسید فولیک، ویتامین دی و کلسیم نام برد و گفت: آنتی اکسیدان ها گروهی از ترکیبات در مواد غذایی هستند که می توانند رادیکال های آزاد (عوامل ایجادکننده سرطان) را در بدن از بین ببرند و یا مانع از شکل گیری آنها شوند. مهمترین آنتی اکسیدان های بدن ویتامین های C ، E، سلنیوم و کاروتنوئیدها هستند.

وی افزود: این ویتامین ها عمدتا در موادی مانند مرکبات، فلفل سبز، توت فرنگی، گوجه فرنگی، بروکلی و سیب زمینی شیرین، ذرت، مغزها، زیتون، سبزی های برگ دار و سبز، روغن های گیاهی و سبوس گندم، هویج، میوه های نارنجی رنگ، کدو حلوایی، طالبی، سبزی های سبز تیره، کلم پیچ، اسفناج، ذرت، تخم مرغ، گریپ فروت صورتی و هندوانه، گردو، بادام، فندق، پسته، ماهی و سایر غذاهای دریایی، قلوه، جگر و مخمرها یافت می شوند.

عبداللهی اظهار داشت: احتمال بروز برخی از سرطان ها در افرادی که روزانه حداقل ۵ واحد (حدود ۴۰۰ گرم) میوه و سبزی مصرف می کنند، کمتر است. برای پیشگیری از سرطان و سایر بیماری های مزمن هم، مصرف روزانه حداقل ۵ واحد از میوه ها و سبزی های متنوع  مصرف کنید. یک واحد میوه معادل یک عدد میوه متوسط یا یک لیوان میوه حبه ای یا یک چهارم از طالبی و معادل آن خربزه یا هندوانه و یک واحد سبزی معادل یک لیوان سبزی برگی خام یا نصف لیوان سبزی پخته است.

وی ادامه داد: میوه ها، سبزی ها، حبوبات و غلات سبوس دار حاوی فیبر هستند و افزایش مصرف فیبر با کاهش بروز سرطان به ویژه سرطان های دستگاه گوارش ارتباط دارد.

عبداللهی بیان کرد: ارتباط بین مصرف منابع غذایی غنی از فولات مانند حبوبات، سبزیجات برگی مانند اسفناج و مرکبات با کاهش انواعی از سرطان ثابت شده است.

مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، گفت: افزایش مصرف ویتامین D و کلسیم با کاهش احتمال ابتلا به سرطان روده بزرگ و سینه ارتباط دارد.

عبداللهی در خصوص پیشگیری از سرطان توصیه کرد: غذاهای کم چرب، کم شیرین و کم نمک مصرف کرده و از انواع لبنیات کم چرب و کم نمک استفاده کنید (شیر، ماست و پنیر کم چرب و کم نمک و دوغ کم نمک)، مصرف غذاهای چرب به ویژه با منشا حیوانی را محدود کنید.

وی ادامه داد: از روغن های گیاهی در حد محدود و کنترل شده استفاده کنید. مصرف غذاهای پر نمک و نمک سفره را محدود کنید و مقدار نمک را در تهیه غذا کاهش دهید و در عوض از انواع ادویه ها و چاشنی های گیاهی برای طعم دار کردن غذاها استفاده کنید.

عبداللهی افزود: مصرف قند و شکر را کاهش داده و به جای شکر سفید از شکر قهوه ای استفاده کنید. صرف غذاهای آماده و کنسرو شده را کاهش دهید، نمکدان را از سفره حذف کنید، غذاهای نمک سود و دودی مصرف نکنید و غذاها را به شکل سالم تهیه، نگهداری و مصرف کنید.

وی در ادامه افزود: غذاهای فاسدشدنی را در یخچال نگهداری کنید، غذای نیم سوخته و سوخته را مصرف نکنید (کباب سوخته، جوجه کباب سوخته ، نان سوخته، ته دیگ سوخته، پیاز داغ سوخته، سیب زمینی سرخ کرده سوخته)، از مصرف غذای طبخ شده ای که به مدت زیاد مانده باشد خودداری کرده و حداقل ۵ واحد در روز سبزی و میوه مصرف کنید.

عبداللهی خاطرنشان کرد: از قرار دادن بطری های آب پلاستیکی (یک بار مصرف) در فریزر یا جایخی یخچال و استفاده از آب یخ زده در آنها خودداری کنید، از مصرف آب بطری هایی که مدت طولانی در مجاورت نور آفتاب و حرارت قرار گرفته اند خودداری کنید و از پر کردن مکرر بطری های پلاستیکی یک بار مصرف با آب و نوشیدن آن خود داری کنید. در صورت تهیه غذا از خارج از منزل و یا غذا های نذری نیز، دقت کنید که بسته بندی های سالم و غیر پلاستیکی داشته باشند.