آتش سوزی هورالعظیم فاجعه بزرگ زیست محیطی

به گزارش پارس نیوز، چند هفته ای می شود که قسمتی های از تالاب خشک شده هورالعظیم دچار آتش سوزی شده است.

تالاب هورالعظیم در قسمت جنوبی کشور سال هاست که با کمبود آب دست و پنجه نرم می کند. این در حالی است که دولت ترکیه از دادن حق آبه این تالاب کم کاری کرده است؛ چرا که 80 درصد منابع آب فرات و دجله از ترکیه تأمین می شود و با اجرای طرح های آبی ترکیه این منابع  تا نصف کاهش می یابد. این موضوع عراق را در برابر تهدیدهای زیست محیطی بسیار ناپایدار و آسیب پذیر می کند.

هورالعظیم زمانی پناهگاهی امن برای بسیاری از پرندگان و حیات وحش بود و همچنین زیستگاهی برای گیاهان خودرو که مهمترین آن نیزارها بود که با کمبود آب این نیزارها نیز به سمت نابودی رفته اند.

تالاب هورالعظیم در بخش عراقی حدود 240 هزار هکتار است که تنها 118 هزار هکتار از آن در بخش ایرانی وجود دارد.

ماجرای آتش سوزی هورالعظیم

آتش سوزی در قسمت غربی هورالعظیم یعنی در کشور عراق روی داده است که حدود 180 هزار هکتار از بخش عراقی هورالعظیم و حدود 28 هزار هکتار از نیزارها در آتش سوزی از بین رفته است.

آتش سوزی از بخش عراقی هورالعظیم از تاریخ 12 تیرماه آغاز و تا کنون این آتش سوزی ادامه دارد و علت آتش سوزی خشکی بیش از حد تالاب و قطع حق آبه آن از رودهای دجله در عراق و کرخه در ایران بود.

به گفته مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست این آتش سوزی عمدی بوده و دولت عراق برای خاموشی این آتش تلاش چندانی نمی کند.

استفاده از هواپیماهای ایرانی برای خاموش کردن آتش

مسعود تجریشی معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست در گفتگو با خبرنگاران در رابطه با مهار آتش تالاب هورالعظیم اظهار داشت: حادثه آتش سوزی تالاب هورالعظیم خسارات زیادی را به بخش عراقی این تالاب وارد کرده است که مقرر شد با همکاری سازمان محیط زیست ایران و دولت عراق، از هواپیماهای ایرانی برای خاموش کردن آتش استفاده شود.

وی با بیان اینکه احتمال می‌رود که آتش سوزی تالاب هورالعظیم خود به خود ایجاد نشده باشد، افزود: تمام ارگان‌ها در منطقه تلاش دارند که هرچه سریع‌تر آتش تالاب را مهار کنند، اما به دلیل وزش باد از سمت کشور عراق به ایران و اینکه عراقی‌ها حل موضوع برایشان اهمیتی ندارد، بیشترین خسارات بر بخش ایرانی وارد شده است.

تجریشی گفت: صدور مجوز برای پرواز هواپیما و هلی کوپتر در بخش عراقی تالاب هورالعظیم حدود 10 روز به طول می‌انجامد، اما پیگیری‌های سازمان حفاظت محیط زیست و مدیریت بحران برای خاموش کردن این آتش همچنان ادامه دارد.

وی ادامه داد: آتش تالاب هورالعظیم برخی از بخش‌های ایرانی را نیز فرا گرفته بود، اما به دلیل قرار گرفتن رودخانه در وسط مرز ایران و عراق آتش سوزی در بخش ایرانی بسیار محدود بود و مهار شد.

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست تصریح کرد: «بزرگترین مشکل خاموش نشدن آتش در قسمت عراقی خشک بودن تالاب هورالعظیم در آن بخش است که همین موضوع باعث افزایش اشتعال در خاک عراق شده است.»

مشکلات آتش سوزی هورالعظیم برای ایران

موضوعی که در اینجا نگرانی زیادی برای ما دارد دود غلیظ ناشی از آتش سوزی هورالعظیم است که تا فاصله 110 کیلومتری تالاب منتشر شده و چندین شهرستان استان خوزستان را فرا گرفته است. هورالعظیم به دلیل بیابانی شدن بخش های عظیمی از آن بیش از این کانون ریزگرد و اکنون کانون دود و آتش شده است.

مردم خوزستان که همواره از مشکل گرد و غبار رنج می‌برند و با وقوع این پدیده راهی بیمارستان می‌شوند. اکنون که هورالعظیم در بخش عراقی دچار حریق شده، زندگی بر آنها سخت شده و گاه خود را در خانه حبس کرده‌ تا ریه‌های آنان کمتر دود بی‌تدبیری‌ها و تعلل دستگاه‌ها و مدیران را به خود ببیند.

اما حجم آلایندگی در نقاط مختلف استان خوزستان و اهواز به میزان قابل توجهی افزایش پیدا کرده و موجب کاهش میزان دید مردم شده است. اینکه چشم به معجزه‌ الهی باشیم تا هورالعظیم خاموش و آلایندگی ناشی از آن برطرف شود، کار به جایی نخواهد برد و در نهایت دود این بی تدبیری و تعلل به چشم کم‌سوی امید مردم به مسئولان خواهد رفت.

نظرات مسئولان درباره آتش سوزی هورالعظیم و احتمال عمدی بودن آن

بهرام قاسمی سخنگوی وزارت خارجه نیز در رابطه با عمدی بودن آتش سوزی در هورالعظیم گفت: رئیس سازمان محیط زیست چندی پیش اعلام کرده بود که آتش‌سوزی رخ داده در هورالعظیم عمدی بوده که در روزهای ابتدایی دولت عراق برای خاموش کردن این آتش‌سوزی همکاری جدی با ایران نداشته است. همچنین این یک موضوع فنی است.

بر همین اساس وحید حاجی علیخانی معاون دفتر نمایندگی وزارت امور خارجه در خوزستان در این رابطه اظهار کرد: سفیر ایران و معاون سفارت ایران در بغداد در حال پیگیری این موضوع هستند.

معاون دفتر نمایندگی وزارت امور خارجه در خوزستان نیز در رابطه با این موضوع گفت: در صورتی که آتش‌سوزی هورالعظیم عمدی باشد و مستنداتی در دست داشته باشیم و به وزارت خارجه ارائه کنیم، وزارت خارجه می‌تواند در این خصوص علیه کشور عراق شکایت کند.

حاجی علیخانی در جلسه ستاد مدیریت بحران خوزستان در خصوص آتش‌سوزی مجدد بخش عراقی تالاب هورالعظیم و مشکلات زیست محیطی به وجود آمده ناشی از آن برای شهروندان در برخی شهرهای خوزستان برگزار شد، اظهار کرد: در خصوص آتش‌سوزی هورالعظیم یادداشتهای مختلفی به سفارت عراق در تهران و سفارت کشور ما در عراق ارائه شده است.

وی افزود: پس از مهار آتش در بخش عراقی تالاب هورالعظیم، مجددا آتش‌سوزی رخ داده است. بنابر این تقاضا دارم اگر مستنداتی در خصوص عمدی بودن این آتش‌سوزی وجود دارد، به وزارت خارجه اعلام شود.

حاجی علیخانی با اشاره به مشکلات ایجاد شده برای مردم خوزستان در پی انتشار دود ناشی از آتش‌سوزی بخش عراقی هورالعظیم ادامه داد: در صورت شکایت از کشور عراق در خصوص آتش‌سوزی هورالعظیم،‌ وزارت خارجه می تواند خسارت دریافت کند. همچنین عمدی بودن این حادثه خسارت دیگری دارد.

برای مهار آتش سوزی در تالاب هور العظیم باید آب کافی وجود داشته باشد و این در صورتی امکان پذیر است که رهاسازی آب صورت گیرد. آیا دولت ترکیه با رها سازی آب به دجله و کرخه به داد هورالعظیم می رسد؟ علت کم کاری دولت عراق برای مهار آتش در تالاب هورالعظیم چیست؟ چه کسی به داد تالاب نیمه جان هورالعظیم می رسد؟