بلایی که دولت بر سر تهران آورد!

پایگاه خبری تحلیلی «پارس» - ترافیک تهران مدت های مدیدی ست که مبدل به یک گره کور شده است. البته گرهی که فقط به ظاهر کور است و اگر عزم برخی مسئولین جزم شود، معضل ترافیک و آلودگی هوا به یک خاطره در پایتخت تبدیل می شود. ترافیک ریشه در برخی ناکارآمدی هایی دارد که اگر نسبت به رفع آن اقدامی جدی صورت پذیرد، می توان به زنده ماندن افرادی که به دلیل آلودگی جان خود را از دست می دهند، امیدوار بود. 70 تهرانی روزانه به دلیل آلودگی هوا و البته تصادفات رانندگی جان می بازند و همه ساله نیز به این آمار افزوده می شود.

9 میلیون تهرانی در معرض آلودگی هوا و مخاطرات حاصل از آن هستند. متهم ردیف اول در ایجاد آلودگی هوای پایتخت 3میلیون وسیله نقلیه ای است که البته 45 درصد از این میزان را تنها 10 درصد ناوگان موتوری تهران یعنی 300 هزار دستگاه خودروی کاربراتوری تولید می کنند که خروج خودروها و موتوهای کاربراتوری با رفع تقریبا نیمی از آلودگی هوا برابری می کند.

مصوبه هایی که دولت اجرا نمی کند تا تهران آلوده بماند

براساس قانون مصوب قوه مجریه، دولت موظف است به ازاری هر خودرو وارداتی 4 خودرو فرسوده را از چرخه حمل و نقل خارج کند. دولت درحالی چشمان خود را نسبت به اجرایی کردن این قانون بسته که عوارض و هزینه های لازم برای عملیاتی نمودن آن را از مصرف کننده اخذ می کند. همچنین بنا بر مصوبه دیگر، دولت با ورود هر خودرو تولید داخل به چرخه مصرف می بایست یک خوردو فرسوده از چرخه خارج کند.

خارج نشدن خودروهای فرسوده از چرخه حمل و نقل عمومی از یک سو و پلاک شدن روزانه 1000 خودرو در سطح پایتخت از سوی دیگر سبب شده تا تهران در ساعات پیک ترافیکی به یک پارکینگ متحرک تبدیل شود. اضافه شدن خودرو و کور شدن گره های ترافیکی همان و افزایش مشکلات روحی، روانی و جسمی نیز همان.

با همه تلاشی که برای تکمیل رینگ بزرگراهی تهران و ایجاد  ابر سازه هایی چون تونل صدر و نیایش، تونل توحید، بزرگراه امام علی (ع) و ...در دوره مدیریت محمدباقر قالیباف بر شهر تهران انجام شده اما عملا تهران دیگر گنجایش این حجم خودرو را ندارد . هرچه به تعداد خودروها افزوده می شود بر میزان ترافیک و آلودگی هوا اضافه شده و کیفیت زندگی شهروندان کاهش پیدا کرده و سلامت جسمی و روانی انان تحت تاثیر قرار می گیرد. این اتفاقات ناگوار برای شهروندان در حالی رنگ واقعیت به خود گرفته است که اراده ای جدی از سوی دولتی ها برای عملیاتی کردن مصوبات قانونی به چشم نمی خورد.

نکته حائز اهمیت و بدیهی اینکه اگر سیستم حمل و نقل عمومی گسترش پیدا کند و خودروهای فرسوده نیز از چرخه خارج شود، می توان به رفع آلودگی هوای شهر و سلامتی شهروندان بیش از پیش اندیشید.

10 درصد از‌ 3 میلیون 500 هزار خودرو پلاک تهران در شهر وجود دارد کاربراتوری است به این آمار 2 میلیون و ٥٠٠ هزار موتورسیکلت کاربراتوری را نیز اضافه کنید تا به این جمع بندی برسید که این ٦میلیون وسیله نقلیه، به تنهایی 80 درصد از آلودگی هوای تهران را پوشش می دهند که 40 درصد ازین آلودگی فقط سهم آن 10 درصد خودروی فرسوده است.

دولت باید مکانیزم خارج کردن موتورسیکلت های کاربراتوری را از چرخه حمل و نقل به شکل بالفور در دستور کار قرار دهد. این موتورسیکلت ها به تنهایی بین 6 تا 8 برابر خودروهای یورو دو آلودگی ایجاد می کند.

1.2 میلیارد دلاری که پرداخت نشد

مجلسی ها در سال 89 دولت را موظف کردند تا با پرداخت 1.2 میلیارد دلار به شهرداری تهران این نهاد را برای گسترش حمل و نقل ریلی «مترو» شهر یاری رساند. اتفاقی که مدت هاست مسکوت مانده و دولت بدون توجه به این مصوبه، دست شهرداری را برای گسترش مترو پایتخت بست. دوره ای که توسعه مترو شتاب گرفت و در این مسیر شهردار سابق به هر دری برای نقد کردن بدهی های تهران زد ولی خساست دولت تا به امروز که مدیریت جدید نیز تغییر کرده ادامه داشته است.

این نقض قانونی در حالی از سوی دولت صورت می گیرد که بهانه ای برای اجرایی کردن آن از سوی سیستم اجرایی دولت قابل قبول نیست. مجلس نسبت به کمبودهای بودجه ای که شاید قوه مجریه با آن مواجه باشد آگاه بود، لذا به دولت این اجازه را داد که دولت از صندوق توسعه ملی این مبلغ را برداشت کند و در اختیار شهرداری تهران قرار دهد. اما با این تفاسیر نیز دولت تن به عملیاتی کردن این قانون نداد ولی با این وجود شهرداری سابق با وجود تحریم های داخلی و تحریم های خارجی طول خطوط مترو را به 320 کیلومتر رساند درصورتیکه اعتبارات لازم می رسید، در دوره شتاب پیشرفت مترو، تمامی تجهیزات و قطار و واگن های مترو تامین و در این زیرساخت هایی که در خط 6 ، 7، 3 و 8 ایجاد شده، می توانستیم شاهد 10 میلیون سفر با مترو به جای 3 میلیون در روز باشیم.

امروز مردم برای رسیدن مترو در خطوط مختلف باید بین 5 تا 15 دقیقه منتظر بمانند. این موضوع سبب می شود که حجم مسافرین در هر بار رسیدن قطار افزایش یابد تا عملا ازدحام و شلوغی به یک عادت همیشگی در مترو پایتخت مبدل شود؛ عادتی که گاهی نیز در نقش سوهان اعصاب مسافرین ظاهر می شود. حال تصور کنید اگر این مصوبه که اجرایی کردن آن هیچ فشاری از نظر مالی بر دولت وارد نمی ساخت، عملیاتی می شد امروز سر رسید هر قطار در مترو به دو و نیم دقیقه کاهش می یافت. این یعنی ازدحام کمتر، آرامش بیشتر و تعداد شهروندانی که به شکل گسترده تری از مترو پایتخت استقبال می کنند. شهروندانی که به دلیل شلوغی واگن های مترو و دیرکردهای گاه و بیگاهش عطای سوار شدن مترو را به لقایش می سپارند و با خودرو شخصی تن به ترافیک سنگین شهر می دهند.

با تمام این تفاسیر و کمبودهای مالی، شهرداری سابق تهران تاکید ویژه ای بر گسترش خطوط مترو داشت، یکی از نسخه هایی که برای رهایی از ترافیک و آلودگی هوای تهران می توان حساب ویژه ای بر روی آن باز کرد. طی 25 سال 70 کیلومتر در تهران ساخته شد، اما طی 10 سال اخیر خط مترو به 320 کیلومتر رسید، نکته ای که بیانگر اراده ای جدی در جهت رفع مشکلات شهری از سوی شهرداری تهران با وجود همه ناملامتی ها بود.

به هر حال شهردار سابق طول خطوط مترو را به 320 کیلومتر رساند، اینک که شهرداری و دولت از یک طیف سیاسی هستند، انتظار می رود بهانه ها و رقابت های سیاسی بی مورد به کنار گذاشته شود و با تجهیز ایستگاههای جدید، زودتر تعهدات خود را در قبال شهروندان تهرانی انجام دهند.