کتابی که ناصرالدین شاه دوست داشت
این کتاب را برای ناصرالدین‌شاه زمانی که ولیعهد بود می‌خواندند؛ و این شاه قاجار آرزو داشت نسخه‌ای زیبا از این کتاب داشته باشد. حال پس از رسیدن به سلطنت دستور داد تا محمدحسین طهرانی، این کتاب را در قطع بزرگ به خط نستعلیق کتابت کند.
مسعود نصرتی - مدیر کاخ گلستان به برنامه‌های این مجموعه فرهنگی‌تاریخی به‌مناسبت 25 اردیبهشت اشاره کرد و اظهار داشت: «شاهنامه بایسنقری نیز به همین مناسبت روز 26 اردیبهشت در تالار سرسرای کاخ گلستان به‌نمایش گذاشته می‌شود.»
نصرتی گفت: «این اثر ثبت‌جهانی‌شده در سال 833 هجری قمری، 605 سال پیش توسط جعفر بایسنقری در قطع رحلی در 700 صفحه به خط نستعلیق کتابت شده و شهرتش نیز به همین دلیل است و هر صفحه 31 سطر و هر سطر 3 بیت دارد.»
نصرتی افزود: «شاهنامه بایسنقری دارای 22 تصویر مینیاتور آبرنگی با موضوعاتی مانند ”گفت‌وگوی رستم و اسفندیار پیش از جنگ“، ”آموزش پیشه‌ها و هنرها به مردم“، ”کشته شدن دیو سپید به‌دست رستم در هفت‌خوان“، ”جنگ سپاهیان کیخسرو و افراسیاب“، ”جنگ بهرام چوبین با ساوه‌شاه“ و ”به تخت نشستن جمشید“ است و جلد آن چرمی ضربی طلاپوش است. صفحه دوم و سوم کتاب به تصویر شکارگاه اختصاص دارد و تمام آن به شکل تذهیب است.»
وی با اشاره به شهرت جهانی این کتاب اظهار کرد: «”شاهنامه بایسنقری“ نسخه‌ای کامل و دست‌نخورده است و در میان شاهنامه‌های نامی در رده نخست قرار دارد. همچنین این کتاب از نظر نگارگری، تذهیب، جلدسازی و ارائه‌های خطی شاخص است.»
مدیر مجموعه فرهنگی‌هنری کاخ گلستان گفت: «کتاب ”هزارویک‌شب“ یا همان ”الف لیلة و لیلة“ که مجموعه داستان‌هایی از افسانه‌های قدیمی و عامیانه را روایت می‌کند در سالن حوضخانه کاخ گلستان به‌نمایش گذاشته می‌شود.»
وی افزود: «این کتاب را که شهرت جهانی دارد ملاعبداللطیف طسوجی در سال 1259 قمری، 179 سال پیش، در زمان محمدشاه قاجار به‌فارسی ترجمه شد و سپس میرزا محمدعلی سروش اصفهانی اشعار شعرای فارسی را به این کتاب اضافه کرد.»
نصرتی گفت: «این کتاب را برای ناصرالدین‌شاه زمانی که در تبریز ولیعهد بود می‌خواندند؛ به همین دلیل، این شاه قاجار همواره آرزو داشت نسخه‌ای زیبا و مصور از این کتاب داشته باشد. پس از رسیدن به سلطنت در سال 1264 قمری دستور داد تا محمدحسین طهرانی، از خوش‌نویسان بنام دوره قاجار، این کتاب را در قطع بزرگ به خط نستعلیق کتابت کند.»
مدیر مجموعه فرهنگی‌تاریخی گلستان اظهار کرد: «در سال 1269 قمری کتابت ”هزارویک‌شب“ در 6 جلد به‌پایان رسید، سپس این کتاب برای انجام نگارگری، تذهیب، جلدسازی و صحافی به مجمع‌الصنایع سپرده شد و مصور کردن کتاب با آبرنگ توسط ابوالحسن غفاری (صنیع‌الملک) با همکاری 34 نفر از شاگردانش انجام شده است.»
وی درباره تعداد صفحات این کتاب فاخر گفت: «”هزارویک‌شب“ در 2 هزار و 280 صفحه کتابت شده که 1142 صفحه آن متن فارسی و 1134 صفحه تصویر دارد، همچنین در هر صفحه مصور بین 3 تا 6 مجلس نقاشی شده است.
مدیر کاخ گلستان، اظهار داشت: «همچنین کارگاه مرمت مجموعه آثار میراث‌جهانی کاخ گلستان در ضلع جنوبی این کاخ نیز 26 اردیبهشت‌ماه جاری راه‌اندازی می‌شود.»
وی ادامه داد: «مراحل راه‌اندازی این کارگاه از 6 ماه قبل آغاز و در دو فاز احیا و بهینه‌سازی فضای کارگاهی ــ شامل سیستم تهویه، نصب کابینت و تجهیزات اداری، حفاظ فلزی برای در و پنجره، خرید 29 دستگاه مانند انواع میکروسکوپ، اتوکلاو، تجهیزات کشت قارچ و جز آن ــ برای انجام فعالیت‌های تخصصی مرمت آثار نقاشی، کتب و اسناد باارزش مجموعه کاخ گلستان اجرا شده است.»
نصرتی افزود: «این مجموعه دارای دو فضای کارگاهی مواد آلی و معدنی و یک فضای آزمایشگاهی بیولوژی و شیمی برای انجام مطالعات، تحقیقات فنی و آسیب‌شناسی بر روی مجموعه آثار کاخ گلستان است.»
وی اظهار کرد: «این کارگاه برای ایجاد زیرساخت‌های پژوهشی و اتصال آزمایشگاه مرمت کاخ گلستان به سیستم شبکه آزمایشگاهی فناوری راهبردی معاونت علمی ریاست جمهوری از طریق اینترنت راه‌اندازی شده است.»
مدیر مجموعه فرهنگی‌هنری کاخ گلستان افزود: «این کارگاه می‌تواند مورد استفاده پژوهشگران، دانشجویان در زمینه مطالعات فنی، تاریخی و تکنیکی آثار در سطح کارشناسی ارشد و دکتری قرار بگیرد و امکان دسترس به این اطلاعات از طریق نرم‌افزار کامپیوتری در خارج از مجموعه کاخ برای علاقه‌مندان امکان‌پذیر است.»
وی درباره سایر برنامه‌های این مجموعه فرهنگی‌تاریخی خاطرنشان کرد: «هم‌زمان با نمایش این اثر، شاهنامه‌خوانی و نقالی نیز اجرا می‌شود.»
ارسال نظر