روغن‌های سرخ کردنی و افزایش بیماری

روغنی که در اختیار مردم قرار می‌گیرد از کیفیت لازم برخوردار نیست؛ تا کنون فیلمی از کارخانجات روغن پخش نشده است, حتی به دانش‌آموزان اجازه اردوی علمی با عنوان بازدید از کارخانه روغن به هیچ مدرسه یا دانشگاه مجوز داده نشده است.

 مردم ما روغن نباتی خور نبودند. شگردهای تبلیغاتی مانند گذاشتن سکه طلا و جایزه در روغن یا طعم دار کردن و انتشار دلائل به ظاهر علمی در نشریات برای خواص نداشته روغن نباتی، فرهنگ مصرف روغن نباتی را ایجاد کردند.

البته ابتدا ورود روغن نباتی با مخالفت شدید حکما و علما مواجه شد. اما زور کارخانه داران و تبلیغات و توصیفات به ظاهر علمی بیشتر بود. حتی برای فروش بیشتر روغن نباتی، فرهنگ سرخ کردنی با مضرات فراوانش که هیچ سابقه‌ای در ایران نداشت توسط تبلیغات از 50 سال قبل گسترش پیدا کرد و اینگونه شد که با تغییر فرهنگ غذایی، ملتی سالم و با نشاط به سمت بیماری سوق داده شد. روغنی که به اسم روغن مایع و روغن نباتی عرضه می‌شود از پالم، آفتابگردان، سویا، پنبه دانه، کلزا و کانولا تهیه می‌شود.

همانطور که در تبلیغات و حتی تصویر برچسب روغن‌ها تبلیغ می‌شود ادعا شده است که این روغن از دانه آفتابگردان تهیه می‌شود اما دروغ بودن این ادعا با یک حساب سرانگشتی روشن می‌شود. وقتی قیمت عمده هر کیلو آفتابگردان چندهزار تومان است و از 5 تا 7 کیلو تخمه یک کیلو روغن استحصال می‌شود چطور ممکن است یک بطری روغن با قیمت زیر 6 هزار تومان عرضه شود. مطمئناً نمی‌توان این روغن را روغن خالص و طبیعی نامید؛ چسبندگی گاز و هود آشپزخانه گویای مواد ناسالم موجود در این روغن‌هاست.

روغن پنبه دانه به دلیل داشتن نوعی سم طبیعی به نام "سم گوسیپول" مصرف خوراکی ندارد و در گذشته در تولید شمع استفاده می‌شده ولی محققان دانشگاه تگزاس با ایجاد تغییرات ژنتیکی گیاه تراریخته‌ای را تولید کرده‌اند که با تضعیف "سم گوسیپول" قابلیت خوراکی داشته باشد. "گوسیپول" تاثیرات سویی بر رشد و تولید مثل موجودات زنده دارد. حتی در جیره غذایی دام‌ها نیز به دلیل داشتن این ماده سمی محدوده خاصی از مصرف تعریف شده است.

دانه سویا که هر چند به عنوان خوراکی مصرف محدودش فوایدی دارد اما هیچ جایگاهی به عنوان روغن خوراکی در فرهنگ سلامت ایرانی نداشته است. در زمان قبل انقلاب به وسیله تبلیغات وسیع و مقالات سفارشی این محصول وارد سیستم کشاورزی و سفره‌ها شده است. جدا از این سویای موجود تراریخته و دستکاری ژنتیکی شده است. مصرف زیاد و مکرر سویا باعث کاهش اسپرم و افزایش احتمال ناباروری و کاهش حافظه می‌شود, در طب سنتی مصرف زیاد سویا سودازا بوده و توصیه نمی‌شود.

کلزا یا همان منداب نیز به دلیل دارا بودن مواد سمی در گذشته تنها به صورت غیرخوراکی استفاده می‌شده که البته امروزه در کانادا با دستکاری ژنتیکی و تغییر در ساختار آن و کاهش مواد غیر خوراکی بذر جدیدی با عنوان کانولا خلق شده است که به عنوان روغن خوراکی مصرف می‌شود.

متاسفانه اکثر بذر ذرت در جهان دستکاری ژنتیکی شده است, این بذرها برای سلامتی و محیط زیست بسیار مخرب شناخته شده است.

فریب دیگری که در مورد روغن سرخ کردنی گفته شده است این است که برای سرخ کردن مناسب است. در حالیکه روغن سرخ کردنی اکثراً از همان روغن مضر پالم تهیه شده است. کاربرد روغن پالم در صنایع صابون سازی و آرایشی است و استفاده خوراکی ندارد. به گفته معاون وزیر بهداشت و رئیس سازمان غذا و دارو روغن پالم یکی از روغن‌های گیاهی خوراکی است که از نظر مرغوبیت نسبت به سایر روغن‌های گیاهی از مرغوبیت کمتری برخوردار است و در سرطان زا بودن آن شکی نیست.

وی افزود: همچنین این روغن نسبت به سایر روغن‌های گیاهی ارزانتر است و شبیه روغن‌های جامد است و به دلیل آسیب‌های که به سلامتی می‌زند از قبیل گرفتگی عروق کرونر و حتی بروز برخی سرطان‌ها توصیه می‌شود که این روغن کمتر استفاده شود. در سال‌های اخیر به دلیل برخی مسائل از قبیل تحریم‌ها و گران بودن روغن‌ها حدود 700 هزار تُن و به عبارتی 50 درصد از روغن‌های وارداتی به کشور روغن پالم است که در مقایسه با 40 میلیون تن تولید این روغن در سطح جهان ایران حدود 1.7 درصد آن را مصرف می‌کند.

خلاصه کلام اینکه هیچ کدام از این روغن‌ها که به روغن مایع یا جامد معروف است سالم نیستند اما با وجود روغن‌های سالم مانند زیتون و کنجد اکثراً در مقالات سفارشی فقط در مورد خواص اغراق شده این چند روغن خاص که عموماً دستکاری ژنتیکی شده هم هستند تبلیغ می‌شود.

واقعیت این است که کشت و تولید این روغن‌ها مایع و جامد بخش بزرگی از اقتصاد جهانی را تشکیل می‌دهد و شرکت‌های ذینفع برای فروش و درآمد هر چه بیشتر با تولید مقالات علمی سفارشی فرهنگ استفاده از این روغن‌های مضر را گسترش می‌دهند و در این هیاهوی تبلیغی و رسانه‌ای متاسفانه برخی کارشناسان سلامت و تغذیه به جای منع مصرف این روغن‌های مضر و جایگزینی آن با روغن های سالم مصرف این روغن‌ها را به استناد همین مقالات سفارشی توصیه می‌کنند. در اثر این غفلت بزرگ جامعه درگیر بیماری‌های گسترده و جدیدی شده است و هزینه‌های هنگفتی به کشور تحمیل شده است.