به گزارش پارس به نقل از فارس یکی از خدمات تأمین اجتماعی که از سال 1369 توسط این سازمان ارائه می‌شود بیمه بیکاری است. قانون بیمه بیکاری که سه بار به صورت آزمایشی اجرا شد، بالاخره در تاریخ 26 اردیبهشت 1369 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و جزو خدمات و تعهدات سازمان تامین اجتماعی قرار گرفت. طبق این قانون صندوق بیمه بیکاری کاملا از صندوق تامین اجتماعی مجزاست و از نظر دخل‌ و خرج به صورت مستقل اداره می‌شود.

تمامی مشمولین قانون تامین اجتماعی که تابع قوانین کار و کار کشاورزی هستند مشمول قانون بیمه بیکاری نیز می‌شوند بنابراین کسانی که طبق قانون کار تحت پوشش بیمه اجباری هستند قانون بیمه بیکاری نیز بر آن‌ها حاکم است ولی کسانی که به صورت اختیاری، آزاد و به صورت خویش‌فرما بیمه هستند، از شمول این قانون خارج‌اند.

بر این اساس گروه‌های سه‌گانه  صاحبان حرف و مشاغل آزاد و بیمه‌شدگان اختیاری، بازنشستگان و ازکارافتادگان کلی، و  اتباع خارجی از شمول قانون بیمه بیکاری خارج‌اند.

فرد مقرری‌بگیر بیکار در طول دوران استفاده از مقرری مذکور باید در کلاس‌های سوادآموزی و بازآموزی حرفه‌ای که توسط وزارت کار برگزار می‌شود شرکت و گزارش آن را به سازمان تامین اجتماعی ارائه کند. ضمن اینکه در صورت ارائه شغلی مناسب و مرتبط با تخصص، فرد بیکار باید اشتغال جدید را بپذیرد و اعلام کند.

 میزان حق بیمه بیکاری 3 درصد از حقوق و دستمزد بیمه‌شده است

میزان حق بیمه بیکاری 3 درصد از حقوق و دستمزد بیمه‌شده است که کلا توسط کارفرما پرداخت می‌شود. بر این اساس برای فرد بیمه‌شده که مشمول قانون کار و بیمه اجباری است در مجموع 30 درصد حق بیمه پرداخت می‌شود که 23 درصد آن سهم کارفرما و 7 درصد آن سهم بیمه‌شده است.

مقرری بیمه بیکاری در صورتی به بیمه‌شده پرداخت می‌شود که اولاً به صورت غیرارادی بیکار شده باشد. به این معنا که از کار اخراج شده و یا بر اثر اتفاقات غیرمترقبه و قهریه مثل سیل، زلزله، جنگ و آتش‌سوزی و... کار خود را از دست داده باشد.

بیمه‌شدگانی که به علت تغییرات ساختار اقتصادی (مانند تعدیل نیرو جهت افزایش بازدهی، استفاده از فناوری پیشرفته و یا تغییر کاربری، بازسازی خط تولید، جابه‌جایی کارگاه، و...) کار خود را به صورت موقت از دست می‌دهند با تشخیص وزارتخانه ذی‌ربط و تایید شورای عالی کار می‌توانند از مقرری بیمه بیکاری بهره‌مند شوند. بنابراین کسی که با اختیار خود کار را ترک می‌کند نمی‌تواند درخواست مقرری بیمه بیکاری کند.ثانیا فرد باید حداقل شش ماه سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشد.

برای کسانی که بر اثر حوادث غیرمترقبه کار خود را از دست می‌دهند شرط دوم لازم نیست. این‌گونه افراد در صورتی که سابقه پرداخت حق بیمه آن‌ها کمتر از شش ماه باشد مطابق مشمولینی که شش ماه پرداخت حق بیمه دارند از مقرری بهره‌مند خواهند شد.

حداکثر مدت پرداخت مقرری بیمه بیکاری 50 ماه برای متاهلین و 36 ماه برای مجردین است

حداقل مدت پرداخت مقرری بیمه بیکاری 6 ماه و حداکثر 50 ماه برای متاهلین و 36 ماه برای مجردین است که بر اساس دو عامل تعیین می‌شود.

مدت پرداخت مقرری بیمه بیکاری برای افراد متاهل یا متکفل و افراد مجرد متفاوت است. برای مثال، چنانچه دو بیمه‌شده یکی مجرد و دیگری متاهل با داشتن شش ماه سابقه پرداخت حق بیمه بیکار شوند، برای بیمه‌شده مجرد شش ماه و برای بیمه‌شده متاهل یکسال مقرری تعیین می‌شود.

همچنین سابقه پرداخت حق بیمه نیز یکی دیگر از عوامل تعیین میزان مدت پرداخت مقرری بیمه بیکاری توسط سازمان تامین اجتماعی است.

مدت دریافت مقرری بیمه بیکاری جزو سوابق بیمه‌شده از نظر بازنشستگی، ازکارافتادگی و فوت محسوب می‌شود. ولی این مدت به‌عنوان سابقه برای تعیین مقرری بیمه بیکاری در دفعات بعد منظور نمی‌شود.

تشخیص اخراج و یا ترک کار و تاریخ وقوع بیکاری بیمه‌شده به عهده واحد کار و امور اجتماعی محل است، پس از مراجعه و درخواست بیمه‌شده ظرف سی روز پس از بیکاری در واحدهای کار و امور اجتماعی موضوع مورد بررسی قرار می‌گیرد و وضعیت بیکاری بیمه‌شده از نظر ارادی و یا غیرارادی بودن تعیین می‌شود. واحد کار و امور اجتماعی محل حداکثر ظرف سی روز پس از مراجعه و اخذ مدارک از طرف بیمه‌شده بیکار موظف است موضوع اخراج و یا عوامل غیرارادی دیگر را طی نامه‌ای به سازمان تامین اجتماعی اطلاع دهد و سازمان تامین اجتماعی و یا شعبه مربوطه نیز مکلف است ظرف مدت ده روز پس از ثبت معرفی‌نامه فرد بیکار در صورت داشتن شرایط دیگر (داشتن حداقل سابقه مقرر- شش ماه- و عدم قطع ارتباط بیمه‌ای با سازمان) برای فرد بیکار ،مقرری منظور کند.

چنانچه بیمه‌شده بیکار نتواند ظرف مهلت 30 روز به واحد کار محل مراجعه کند، در صورت داشتن عذر موجه و تشخیص هیئت اختلاف وزارت کار، پذیرش درخواست او حداکثر تا 3 ماه امکان‌پذیر است.

میزان پرداخت مقرری بیمه بیکاری 55درصد متوسط حقوق و دستمزد بیمه‌شده است که بر اساس تعداد افراد تحت تکفل تا 4 نفر و هر نفر 10 درصد قابل افزایش است، مشروط بر آنکه از حداقل دستمزد همان سال که توسط شورای عالی کار تعیین می‌شود کمتر نباشد و از 80 درصد حقوق بیمه‌شده نیز بیشتر نباشد.

فردی که از مستمری ازکارافتادگی جزئی استفاده می‌کند همزمان می‌تواند از مقرری بیمه بیکاری نیز بهره‌مند شود.

چنانچه بیمه‌شده‌ای پس از طی دوران سربازی به محل کار خود بازگردد ولی کارفرما از به‌کارگیری مجدد او خودداری کند، باید حداکثر ظرف مدت دوماه به محل کار خود بازگردد و اگر کارفرما از پذیرش او خودداری کند با احراز سایر شرایط می‌تواند از مقرری بیمه بیکاری استفاده کند.

بیکاری سازمان تامین اجتماعی سیل مجلس شورای اسلامی وزارتخانه