خدمات «رويان» به بيماران؛5 سال معطل يک بيمارستان/ درمان بيش از 10 بيماري درکشور با استفاده از سلول هاي بنيادي

پايگاه خبري تحليلي «پارس»- زهرا حاجيان- ايده تاسيس اولين بيمارستان سلول درماني کشور از سال 88 و با دستور رئيس جمهوري وقت مطرح شد . تاسيس اين بيمارستان که با هدف گسترش خدمات سلول درماني وکاربردي سازي ده ها دستاوردمحققان کشور و ارائه خدمات درماني به بيماران طرح ريزي شده ،طي 5 سال گذشته به دليل نبودحمايت هاي دولتي از جمله اختصاص نيافتن زمين مناسب، با فراز ونشيب هاي بسياري همراه بوده است . اگر چه سرانجام کلنگ تاسيس اين بيمارستان اوايل امسال و پس از 5 سال بلاتکليفي به زمين زده شد اما با توجه به تاخير ايجاد شده، پيش بيني مي شود که عمليات ساخت اين مجتمع بيمارستاني که اکنون در مرحله گود برداري است، طي 3سال آينده نيز به پايان نرسد . حال آن که هم اينک توسعه خدمات سلول درماني و تسريع ارائه خدمات درماني به بيماران از جمله هزاران بيمارسرطاني و مبتلايان به ام اس ونارسايي قلبي و... درگروي شکل گيري مرکزي جامع و تخصصي در زمينه سلول درماني است . در حالي در ساخت اين بيمارستان ، تعلل شد که به گفته رئيس پژوهشگاه رويان ؛ متاسفانه برخي کشور هاي منطقه از جمله قطر وعربستان که هنوز فاقد جايگاه علمي قوي در زمينه سلول درماني هستند، خيز بلندي براي احداث چنين بيمارستان هايي برداشته اند و در اين مسير از بسياري از محققان مطرح دنيا واز جمله محققان ايراني نيز دعوت به همکاري کرده اند تا بتوانندبا توجه به چشم انداز و افق روشني که براي اين حوزه از درمان پيش بيني مي شود، خود را به عنوان پيشرو در ارائه خدمات سلول درماني درمنطقه معرفي کنند .گورابي مي گويد : کشور هاي عربستان وقطر در حال حاضر دانشجويان خود را براي تحصيل به کشور هاي آمريکايي واروپايي مي فرستند وعلاوه بر شهريه ، کمک هاي مالي نيز به دانشگاه هايي نظير هاروارد ارائه مي کنند تا نام دانشجويان آن ها را در مقالات علمي درج کنند و از اين روش حتي مقاله هم براي خودشان مي سازند اين وضعيت در حالي اتفاق مي افتد که ايران در حال حاضر در مقايسه با اين کشور ها از بنيه بسيار قوي وخوبي برخوردار است .استفاده از سلول هاي بنيادي براي درمان بيماري هاي صعب العلاج يکي از روياهاي در حال تحقق بشر در حوزه علوم پزشکي است که روز به روز افق هاي تازه تري از آن نمايان مي شود. امروزه از سلول درماني تحت عنوان انقلاب دوم درعلم پزشکي ياد مي کنند. به نحوي که هم اکنون در بسياري کشورها تحقيقات در اين زمينه روز به روز در حال گسترش است. تلاش هاي سال هاي اخير محققان کشورمان در توسعه تحقيقات در عرصه فناوري سلول هاي بنيادي و به کارگيري آن در درمان طيف وسيعي از بيماري هاي صعب العلاج، در حال حاضر ايران را در رديف چند کشور برتر دنيا در حوزه توليد علم و فناوري سلول هاي بنيادي قرار داده است.

ايران در رديف 10کشور برتر دنيا در عرصه تحقيقات سلول درماني
در حال حاضر کشور هاي اندکي در دنيا در زمينه سلول درماني وانجام تحقيقات در اين عرصه صاحب فناوري هستند و ايران از اين حيث، جزو 10 کشور اول دنياو در کنار کشور هايي از جمله  آمريکا، استراليا،سوئد، انگليس ، هندوستان ، کره  جنوبي ، ژاپن ، فرانسه و... قرار دارد و امروز از کشورهاي پيشرو در به کارگيري سلول هاي بنيادي براي درمان بيماري ها به شمار مي رود .به گفته رئيس پژوهشگاه رويان ،در حال حاضر کشور آمريکا بيش از 2 هزار کار آزمايي باليني در زمينه در مان بيماري هاي مختلف انجام مي دهد در حالي که در ايران اين موارد حدود 50تا 60 مورد است، با اين حال با توجه به تعداد معدود کشور هاي فعال در اين عرصه، ما در رديف 10 کشور اول جهان هستيم که در اين زمينه کار آزمايي باليني انجام مي دهيم.

ايران قطب سلول درماني خاورميانه
دکتر اقدمي که هم اينک رياست مرکز سلول درماني رويان را بر عهده دارد ،مي گويد هم اکنون ايران درمنطقه خاورميانه در زمينه سلول درماني هيچ رقيبي ندارد و اولين کشوري است که خدمات درماني را با استفاده از اين فناوري عرضه مي کند.

درمان بيش از 10 بيماري درکشور با استفاده از سلول هاي بنيادي
در حال حاضر امکان درمان بيش از 10 بيماري صعب العلاج از جمله برخي سرطان ها و بيماري هاي نقص ايمني و شماري از بيماري هاي ارثي ، بيماري هاي چشمي ، اختلالات پوستي نظير بيماري ويتيليگو وسوختگي ها ؛ رفع چين وچروک و در مان نارسايي هاي قلبي و بيماري هاي غضروف واستخوان و مفاصل ونيز درمان نارسايي هاي کبدي با پيوند سلول هاي بنيادي در کشور فراهم شده است به نحوي که يکي از بزرگ ترين مطالعات سلول درماني امراض قلبي در منطقه در مرکز سلول درماني ايران دنبال مي شودوبه گفته دکتر اقدمي ، تاکنون بيش از 100 بيمار از طريق تزريق سلول هاي بنيادي جدا شده از مغز استخوان درمان شده اند.گورابي رئيس پژوهشگاه رويان مي گويد : در حال حاضر کار آزمايي هاي باليني زيادي نيز در زمينه بيماري هايي مانند فلج مغزي ، "ام اس" ،درمان بيماري هاي کليوي و... در حال انجام است که چنان چه در آينده در اين زمينه ها به نتايج مطلوب وتثبيت شده اي برسيم، انقلاب بزرگي در در مان اين بيماري ها ايجاد خواهد شد .

انتظار 2ساله براي دريافت خدمات درماني
با توسعه دانش وفناوري سلول درماني در کشور طي سال هاي اخير هم اينک اين امکان فراهم شده است که ماحصل دستاوردها و تحقيقات پژوهشگران کشورمان در عرصه سلول درماني در اختيار عموم بيماران قرار گيرد، اما متاسفانه به دليل محدوديت امکانات وکمبود مراکز پيوند و کمبود آزمايشگاه هاي کشت سلول و نبود بيمارستان سلول درماني ؛ارائه خدمات درماني به بيماران با محدوديت هايي مواجه است به نحوي که گاهي اوقات بيماران براي دريافت خدمات درماني ماه ها بايد در نوبت بمانند واين انتظار گاهي تا 2سال به طول مي‌انجامد .گورابي مي گويد : با تاسيس بيمارستان مجهز سلول درماني مي توان اميدوار بود که زمان انتظار به حد چشمگيري کاهش يابد و روند ارائه خدمات درماني به بيماران تسريع شود. از دکتر گورابي درباره امکان تاسيس بيمارستان سلول درماني مجهز در ديگر استان هاي کشور سوال مي کنيم که در پاسخ مي گويد؛به طور کلي اين موضوع هزينه براست و نيازمند نيروي متخصص و صرف هزينه هاي بالايي است و تا کنون نيز امکان آن فراهم نشده است که ما چنين پروژه هايي را در استان ها پياده سازي کنيم، با اين حال همکاري هاي تحقيقاتي ودر ماني خود را در بر خي استان ها گسترش داده ايم به نحوي که در مشهد با جهاد دانشگاهي در حال همکاري هستيم وتلاش کرده ايم آن ها نيز در اين زمينه به پيشرفت هايي برسند وبتوانند با توجه به امکانات موجود خدمات درماني ارائه کنند .همچنين در اصفهان در حال احداث بيمارستاني به مساحت 17 هزار متر مربع براي ارائه خدمات سلول در ماني هستيم امابا توجه به کمبود بودجه اين پروژه به کندي پيش مي رود. وي تصريح مي کند : ما هر کار آزمايي باليني که مي خواهيم انجام دهيم، بايد آن را در سايت کلينيکال ترايال جهاني ثبت کنيم براين اساس تعداد زيادي از بيماران خارجي که دچار بيماري هاي صعب العلاج هستند ، با مراجعه به اين سايت، از ما در خواست مي کنند تا خدمات درماني خود را به آن ها ارائه کنيم براين اساس جايگاه ايران درحال حاضر در زمينه سلول درماني جايگاه شناخته شده اي است اما متاسفانه با توجه به محدوديت هاي موجود و زمان بر بودن فرآيند درمان وکشت سلول در اين زمينه،امکان پاسخ گويي به همه اين موارد را نداريم در حالي که با تاسيس بيمارستان سلول درماني، نه تنها روند در مان بيماران در داخل کشور تسريع خواهد شد بلکه امکان تقويت گردشگر در ماني را نيز خواهيم داشت .به هرحال در شرايط کنوني اگر در زمينه تحقيقات سلول درماني و همچنين ارائه خدمات درماني فرصت را از دست بدهيم و بخواهيم سال ها براي پروژه هاي اجرايي ازا ين دست معطل بمانيم ، بيم آن وجود دارد که رفته رفته جايگاه خود را از دست بدهيم بنابراين وجود اين فناوري در کشور و حفظ وتقويت آن در حال حاضر يک ضرورت است ولو آن که تنها با وجود يک بيمارستان خدمات خود را ارائه کنيم .

سهم ناچيز سرمايه گذاري ايران در عرصه سلول هاي بنيادي
زهرايي -حجم سرمايه گذاري ايران در زمينه تحقيقات سلول هاي بنيادي به هيچ وجه قابل مقايسه با سرمايه گذاري کشورهاي پيشرفته نيست.رئيس پژوهشگاه رويان با اعلام اين مطلب افزود : اين در حالي است که دانش  سلول هاي بنيادي بسيار گسترده است و در دنيا هنوز افق هاي ناشناخته زيادي در اين زمينه وجود دارد به همين دليل کشورهاي پيشرفته توجه جدي به اين عرصه نشان مي دهند.

فرصت هايي که نبايد از دست برود
محمد حسين قرباني(عضو کميسيون بهداشت و درمان مجلس)- با توجه به پيشرفت هاي علمي زيادي که در زمينه سلول درماني طي دهه هاي اخير ايجادشده است و ظرفيت هاي مهم اين روش درماني که امروزه در بسياري از عرصه هاي درماني به کار گرفته مي شود ، ضرورت ايجاب مي کند که محققان ومراکز درماني ما نيز همپاي ديگر مراکز تحقيقاتي دنيا در اين زمينه قدم بگذارند و در توسعه وکشف ابعاد جديد اين فناوري و روش درماني مهم و کليدي از قافله علم در دنيا عقب نمانند .در حال حاضر اگر چه سلول درماني در موارد متعددي در درمان بيماران به کار گرفته شده است اما هنوز فرصت هاي ارزشمند بسياري در زمينه کاربرد اين سلول ها براي سلامت بشر پيش روي محققان قرار دارد ،فرصت هايي که به هيچ وجه نبايد از دست برود .طي سال هاي اخير محققان ايراني در زمينه سلول درماني موفقيت هاي چشم گيري را کسب کرده اند به طوري که امروز ايران در زمينه اين فناوري يکي از کشور هاي پيشرو محسوب مي شود اما در اين ميان چند نکته نيز بايد مد نظر قرار گيرد از جمله آن که در وهله اول اين موفقيت روز به روز بايد بسط وگسترش يابد و از سوي ديگر زمينه اي نيز فراهم شود تا نتايج پيشرفت هاي حاصل شده در روند درمان بيماران و توسعه سلامت در جامعه محسوس باشد ونمود بيشتري پيدا کند .بديهي است يکي از راه هاي توسعه اين فناوري در کشور و در عين حال ارائه خدمات درماني به بيماران افزايش مراکز تحقيقاتي و درماني در عرصه سلول درماني است . متاسفانه هم اکنون ارائه خدمات سلول درماني به بيماران به صورت محدود انجام مي شود واين موضوع به دليل کمبود امکانات ونبود مراکزتخصصي درماني در اين زمينه است .احداث بيمارستان سلول درماني يکي از طرح هاي اجرايي است که انتظار مي رفت طي سال هاي گذشته با حمايت مسئولان ذي ربط به ثمر بنشيندامانبودحمايت هاي لازم از اين پروژه تحقيقاتي مهم باعث تاخيردربهره برداري از آن شده است درحالي که حمايت ازابعادجديددرماني در حوزه سلامت مانند سلول درماني مي تواند در سرويس دهي به بيماران بسيار موثر باشدبراين اساس نگاه مسئولان به موضوع سلامت بايد يک نگاه استراتژيک و راهبردي باشد هرچند مجلس شوراي اسلامي نيز باتوجه به رويکرد راهبردي که به بحث سلامت دارد، تصميمات قوي و خوبي براي تقويت اين بخش اتخاذ کرده است . اختصاص 10 هزارو 200 ميليارد تومان به بخش بهداشت و درمان در بودجه سال 94 بيانگر نگاه ويژه مجلس به حوزه سلامت است که انتظار مي رود مسئولان ذي ربط از اين ظرفيت ايجاد شده براي تقويت زير ساخت هاي درماني وتحقيقاتي به خوبي استفاده کنند.

فراخوان همکاري در ساخت نخستين بيمارستان سلول  درماني کشور
پژوهشگاه رويان با بيش از 20سال تلاش که ارمغان آن، شيريني کام ده ها هزار زوج نابارور و انجام صدها طرح تحقيقاتي در حوزه هاي پيشرفته علمي نظير پزشکي توليد مثل، زيست فناوري، سلول هاي بنيادي و طب ترميمي بوده، قصد دارد همگام با پيشرفته ترين کشور هاي جهان با تاسيس نخستين بيمارستان سلول درماني کشور در راستاي درمان بيما ري هاي صعب العلاج قلبي، چشمي،  عصبي، عضلاني، سرطان ها، ديابت و ... گام تازه اي براي کاهش دردهاي هم وطنانمان بردارد.اين نهاد عمومي غيردولتي از تمامي ايرانيان خيرخواه در داخل و خارج کشور دعوت کرده در تامين هزينه هاي ساخت و تجهيز بيمارستان و همچنين تامين کادر پزشکي و علمي و انتقال فناوري هاي روز با پژوهشگاه همکاري داشته باشند.پل ارتباطي با بيمارستان در حال احداث رويان، پايگاه اينترنتي(www.royanhealthcharity.ir و www.royaninstitute.org) و شماره تلفن 2123562108 است.

افزايش تنها 6 درصدي بودجه پژوهشگاه رويان در سال آينده
پارسا-رئيس پژوهشگاه رويان با انتقاد از اين که بودجه اين پژوهشگاه در سال آينده تنها 6 درصد افزايش داشته است، گفت : متاسفانه پژوهشگاه رويان، با وجود خروجي بالايي که دارد ، همواره در انتهاي جداول افزايش بودجه قرار دارد.دکتر حميد گورابي افزود : پژوهشگاه رويان همواره با کمبود بودجه مواجه است به نحوي که در سال گذشته 20درصد بودجه مورد نياز ما تخصيص پيدا نکرد و در سال 94 نيز21 ميليارد تومان اختصاص بودجه داشته ايم که در مقايسه با سال گذشته تنها 6درصد افزايش بودجه داشته اين يعني کمتر از تورم ؛ در حالي که افزايش بودجه دانشگاه ها خيلي بيشتر ازاين ها بوده است .

رئيس پژوهشگاه رويان با بيان اين که پژوهشگاه رويان همواره در انتهاي جداول افزايش بودجه قرار دارد،ادامه داد : اين در حالي است که محققان رويان در حال حاضر با کمترين حقوق نسبت به ديگر مراکز ودانشگاه هاي کشور فعاليت مي کنند وخروجي فعاليت هاي آن ها بسيار چشم گير است. گورابي تصريح کرد : متاسفانه کمبود بودجه باعث شده است که از مدت ها پيش استخدام محقق در رويان متوقف شود و تنها جايگزين استخدام کنيم در حالي که هم اکنون در کشور افراد مستعد زيادي در رشته هاي بيولوژي وزيست شناسي داريم که مي توانند در زمينه تحقيقات در عرصه سلول هاي بنيادي فعاليت کنند اما کمبود هاي بودجه اي مانع به کار گيري اين ظرفيت مهم شده است .رئيس پژوهشگاه رويان همچنين درباره تاثير بودجه بر انجام فعاليت هاي تحقيقاتي اين مرکز گفت : در زمينه انجام پروژه هاي تحقيقاتي تمام تلاش ما بر اين است که با وجود حقوق ودستمزد کمي که به محققان مي دهيم، انجام پروژه هاي تحقيقاتي را دنبال کنيم و هيچ پروژه اي متوقف نشود ،با اين حال کمبود بودجه تاثيراتي نيز داشته است به نحوي که در گذشته هر هفته حداقل 4 پروژه در زمينه سلول هاي بنيادي تصويب مي کرديم اما در حال حاضر هر ماه 4 پروژه را تصويب مي کنيم.

رئيس پژوهشگاه رويان همچنين تصريح کرد: با توجه به بودجه اندکي که براي پژوهشگاه در سال 94 در نظر گرفته شده است،در خواست افزايش  بودجه را به مجلس ارائه کرده ايم و مجلس نيز قول هايي داده است تا مبلغ کمي به بودجه ما اضافه کند .