حذف نمک تهدید یا سلامتی؟

به گزارش پارس، ت حقیقات انجام گرفته در مورد نمک به شرح زیر است:

تمامی این اختلاف نظرها از ماه ژانویه سال ۲۰۱۰ آغاز شد هنگامی که وزارت کشاورزی ایالت متحده آمریکا دستورالعمل های خاصی در مورد مصرف نمک ها چاپ کرد و تحقیق دانشمندان آمریکایی و مجله پزشکی نیورانگلند منتشر شد که در آن آمده بود سالانه در آمریکا ۹۲ هزار نفر به دلیل مصرف بیش از اندازه نمک (به طور متوسط ۵/۱ قاشق چایخوری در روز) جان خود را از دست می دهند در حالی که مصرف روزانه آنها نباید بیش از نمی قاشق چایخوری در روز باشد. مخالفان و اختلاف در مورد این مسئله روز به روز بیشتر می شود و در ماه اوت در مجله آمریکایی فشارخون مطالبی چاپ شد مبنی بر اینکه هیچ مدرکی دال بر افزایش خطر ابتلا به حملات قلبی و یا سکته مغزی به دلیل مصرف بیش از اندازه سدیم وجود ندارد و در ماه می در نشریه انجمن پزشکی آمریکا گروهی از محققان اعلام کردند که کم خوردن نمک با افزایش مرگ و میر ناشی از بیماری های قلبی مرتبط است. به طور خلاصه این تحقیقات، ایرادهای بسیاری از وزارت کشاورزی ایالات متحده گرفتند و انتقادهای زیادی از او کردند. تمامی مطالعات نشان می دهند که استعمال دخانیات و تنباکو منجر به سرطان و بیماری های مزمن ریوی، تصلب شرایین و افزایش مرگ و میر می شود و هیچ محقق و یا مطالعه ای تا به امروز، اعلام نکرده است که توتون و تنباکو سالم است ولی در مورد کاهش سدیم مسئله فرق می کند و بیش از ۱۰۰ سال است که نظریه های مختلفی در مورد آن بیان می شود، در مطالعه ای نشان داده می شود که کاهش سدیم برای سلامتی مفید است و چند ماه بعد تحقیقی دیگر نظریه عکس آن را اثبات می کند. در واقع نیازهای فردی به سدیم و پاسخ به آن متفاوت است.

حساسیت به مصرف نمک

تحقیقات گزارش می کنند مشکل به این بر می گردد که فرد حساسیت نمک داشته باشد یا خیر. آن دسته از افرادی که حساسیت به نمک دارند، احتمال مرگ از مشکلات قلبی عروقی با مصرف نمک بالا می رود، چه فشارخون داشته باشند، چه نداشته باشند. افرادی که حساسیت به نمک دارند وقتی به مقدار زیاد نمک استفاده کنند، فشارخون شان شدیداً بالا می رود. هیچ روش استانداردی برای تشخیص حساسیت نمک وجود ندارد و این آزمایشات فعلاً فقط در تحقیقات انجام می گیرند. با اینکه تصور می شود حساسیت نمک دلیل ایجاد فشارخون در افراد است اما بسیاری از افرادی که حساسیت نمک دارند، به هیچ وجه مبتلا به فشارخون نیستند. این تحقیق نشان می دهد با اینکه فشارخون یکی از مهمترین عوامل بروز بیماری های قلبی عروقی است، فشارخون نیست که موجب مرگ زودرس در افراد مبتلا به حساسیت نمک می شود، بلکه خود حساسیت نمک است که چنین پیامدی به دنبال دارد. این یعنی در این افراد، بالا بودن مصرف نمک در رژیم غذایی موجب بیماری قلبی می شود حتی اگر فشارخون شان در حد نرمال باقی بماند.

فشارخون

فشارخون هر فردی متفاوت است و به دریافت نمک پاسخ متفاوتی می دهد. چگونگی پاسخ بدن به مصرف سدیم با فعل و انفعالات پیچیده ای انجام می شود که به ژن و رژیم غذایی بستگی دارد. برخی از افراد به نظر می رسد که به مصرف نمک حساس هستند، ولی به راستی نمی توان فهمید که چند درصد از مردم در این گروه قرار می گیرند زیرا هیچ روش ساده و قطعی برای تست حساسیت به نمک وجود ندارد. اگر شما مبتلا به فشارخون بالا هستید، هیچ دلیلی وجود ندارد که تصور کنید دلیل ابتلا به فشارخون نمک بوده است. تعدادی از مبتلایان به فشارخون بالا، بدون هیچ دلیل قطعی به این بیماری مبتلا می شوند. فشارخون بالا می تواند نشانه بیماری باشد و ابتلا به آن دلایل مختلفی دارد. به همین دلیل است است که بیش از صدها مدل دارو برای درمان فشارخون بالا وجود دارد و اگر مبتلا به فشارخون بالا هستید، نیاز به تغییر روش های اساسی زندگی است و حتماً لازم است که برای کاهش فشارخون استرس خود را کاهش دهید و ورزش کنید، سیگار را ترک کنید و یک رژیم غذایی غنی از سبزیجات داشته باشید، تغییر در شیوه زندگی در دوره فشارخون بالا، مهم و البته موثرتر از کاهش مصرف نمک است. کاهش مصرف سدیم یک گام است و به این معنی نیست که همه افراد مبتلا به فشارخون بالا به این روش درمانی پاسخ مثبت می دهند. برای رسیدن به نتیجه ایده آل بهتر است برای انتخاب شیوه صحیح درمانی با پزشک مشورت کنید.

چرا بدن ما به نمک نیاز دارد

همه کارشناسان موافقند که مصرف مقدار مشخصی از نمک در رژیم غذایی خود یک ضرورت بیولوژیکی است. سدیم و کلرید که مولکول نمک را تشکیل می دهند، در بدن نقش های مهمی همچون انقباضات عضلانی برعهده دارند. اینکه دقیقاً افراد به چه مقدار نمک نیاز دارند و چه مقدار نمک بیش از حد است، مشخص نیست و در افراد مختلف، متفاوت می باشد و به سایر عوامل غذایی مثل مصرف پتاسیم، مقدار فعالیت و البته ژنتیک بدن بستگی دارد. در حال حاضر اکثریت قریب به اتفاق نمک در رژیم غذایی آمریکایی ها (به طور متوسط ۸۰ تا ۷۵ درصد) از محصولات فرآوری و صنعتی تامین می شود.

متخصصان معتقدند بدن ما نمی تواند هر روز مقادیر زیادی نمک دریافت کند، زیرا هیچ کدام از ما به اندازه کافی و به همان نسبت، میوه و سبزیجات و پتاسیم زیاد دریافت نمی کنیم تا مقدار پتاسیم و سدیم به تعادل برسد. هر چند به دستور موسسات نظارتی، تولیدکنندگان در تلاشند تا مقدار نمک محصولات فرآوری شده را کاهش دهند، اگرچه کاهش سدیم و محصولات فرآوری شده لزوماض به معنی سلامت آن ماده غذایی نیست. کلریدسدیم ارزان ترین مولکول در صنایع غذایی است و کاهش آن از صنایع غذایی کاری بس دشوار است، پس از آب، نمک یکی از مواد نگهدارنده در غذاهای فرآوری شده است و همچون یک کاتالیزور عمل می کند. اجبارهای اعمال شده به مصرف کنندگان برای کاهش نمک، آنها را وا می دارد تا از دیگر جایگزین ها استفاده کنند و چه بسا این جایگزین ها نیز از سلامت غذایی کامل برخوردار نباشند. چنین پیامدهای ناخواسته ای در طول سه دهه گذشته منجر به مسائل و مشکلات پیش بینی نشده فراوانی شده است. وسواس در عدم مصرف مواد غذایی چرب منجر به افزایش رژیم غذایی پر کربوهیدرات می شود که ممکن است به افزایش چاقی و مقاومت به انسولین منجر شود. محدود کردن مصرف سدیم نیز منجر به ایجاد تغییرات در رژیم غذایی و مصرف می شود.

مصرف کنندگان باید چه کار کنند؟

هنگام خرید مواد غذایی به یاد داشته باشید که تولیدکنندگان از انواع جایگزین های سدیم نیز استفاده می کنند که ممکن است به نام های دیگر بر روی برچسب محصولات نوشته شده باشد. بدین ترتیب بهتر است مصرف غذاهای فرآوری شده را کاهش دهید به خصوص تا آنجا که ممکن است از میوه ها و سبزیجات غنی از پتاسیم استفاده کنید که به طور طبیعی با سدیم تعادل ایجاد کند. مهمترین موضوع این است که آرامش خود را حفظ کنید و اگر مطمئن هستید که از یک رژیم غذایی سالم پیروی کنید شاید نیازی به نگرانی در مورد صرف سدیم نداشته باشید.

وقتی که مصرف نمک را انتخاب می کنید، انتخاب عاقلانه داشته باشید، مانند بسیاری از محصولات غذایی تجاری، نمک نیز می تواند به شدت فرآوری شود. بلورهای نمک به اندازه های مختلف به شکل ها و رنگ های مختلف هستند. هر کریستال نمک حاوی مواد معدنی، در مقادیر کم به منظور بهبود عملکرد بدن و منیزیم، کلسیم، پتاسیم و برومید است ولی گروهی از تولیدکنندگان با ایجاد تغییرات به منظور خوش طعم کردن آن، مقادیر زیادی از خواص آن را از بین می برند، بنابراین به سلامت و نوع نمکی که استفاده می کنید توجه داشته باشید.

محاسبه نمک دریافتی از مواد غذایی

نمک در برچسب مواد غذایی به صورت سدیم درج می گردد. برای تبدیل سدیم به معادل نمک کافی است رقم مذکور را در عدد ۵/۲ ضرب کنید. نکته: یک گرم سدیم= ۱۰۰۰ میلی گرم سدیم= ۲،۵ گرم نمک

میزان مجاز مصرف سدیم، ۳/۲ گرم در روز معادل ۸/۵ گرم نمک در روز است. نکته: ۶ گرم نمک تقریباً به اندازه یک قاشق چایخوری است. اما از آنجایی که تقریباً هر نوع غذایی که می خوریم حاوی نمک است، از این رو دیگر نیازی به اضافه کردن نمک به غذا نمی باشد.

مقادیر مجاز مصرف سدیم

۳ تا ۱ سال: ۱ تا ۵/۱ گرم.

۸ تا ۴ سال: ۲/۱ تا ۹/۱ گرم.

۱۳ تا ۹ سال: ۵/۱ تا ۲/۲ گرم.

۵۰ تا ۱۴ سال: ۵/۱ تا ۳/۲ گرم.

۷۰ تا ۵۱ سال: ۳/۱ تا ۳/۲ گرم.

بالای ۷۰ سال: ۲/۱ تا ۳/۲ گرم.

نکته: ۷۵ درصد نمک دریافتی توسط مصرف مواد غذایی فرآوری شده نظیر نان، غلات صبحانه و بیسکویت ها و غذاهای فرآوری شده وارد بدن می شود.

نمک های جایگزین

با شیوع تبلیغات منفی علیه نمک امروزه شاهد گسترش تبلیغ انواع مختلفی از نمک از قبیل نمک میوه، نمک دریا و… هستیم. باید توجه داشت که بعضی از این محصولات حاوی کلراید پتاسیم به جای کلراید سدیم می باشند. طعم آنها مشابه نمک خوراکی است اما می توانند پتاسیم خون را افزایش دهند که برای سلامتی خطرناک است. افرادی که مبتلا به نارسایی قلبی، نارسایی کلیوی و دیابت می باشند، نباید از این نمک ها بدون مشورت پزشک مصرف کنند. همچنین مصرف اینگونه نمک ها می تواند با مصرف برخی داروها نظیر داروهای تنظیم کننده فشارخون تداخل ایجاد کند، که در این موارد نیز باید تحت نظر پزشک اقدام به مصرف آنها کرد.

دنیای سلامت/  بهناز عباسی مقدم