بی‌اخلاقی در فوتبال ایران، مسئله‌ای اجتماعی با علل مدیریتی

به گزارش پارس به نقل از ایسنا، پس از مطرح شدن مسائلی در مورد وجود فساد و تبانی در فوتبال در گفت و گو با کارشناسان و مربیان و مدیران فوتبال به بررسی دلایل و عوامل این موضوع پرداخت و راهکارهایی را مطرح کرد. پس از انتشار این گفت و گوها دکتر رضا شجیع، دانشجوی فوق دکترای تربیت بدنی دانشگاه تهران با بررسی مطالعه کیفی با موضوع فساد و بی اخلاقی در فوتبال ایران، آن را مسئله ای اجتماعی با علل مدیریتی عنوان کرد. بحش نخست این گزارش در زیر آمده است و دو گزارش دیگر که مربوط به پیامدهای این مساله و راهکارهای برطرف کردن آنهاست منتشر خواهد شد.

در این گزارش آمده است: بر پایه نظر متخصصین، هر رفتار پیامدهایی به دنبال داشته و جوانان در فرهنگی متأثر از رسانه ها بزرگ می شوند، جایی که می بیند دروغ، بی حرمتی، رفتارهای زشت و ناپسند از سوی ورزشکاران، مربیان و سایر افراد درگیر در ورزش مورد علاقه شان، به امری عادی بدل شده و اخلاق به عنوان مانع پیشرفت در محیط های حرفهای محسوب می شود.

در چنین جوی از نظر اخلاقی، رسانه های ورزشی به صورت فزاینده ای رفتارهای غیراخلاقی بازیکنان حرفه ای فوتبال را منعکس کرده و به مانند خود حاشیه سازان، نسبت به پیامدهای منفی ناشی از آن بی توجه هستند. از انعکاس تصادفات رانندگی در حین مستی ورزشکارانی نظیر جرج بست، کریستیانو رونالدو و غیره گرفته تا حضور در پارتی های شبانه خصوصی، ارتباط های نامشروع و بی تفاوتی نسبت به ارزشهای جامعه، که در محافل خصوصی ورزشکاران خلاصه نشده و به زمین های مسابقه نیز کشیده می شوند.

ضربه پای اریک کانتونا، ریختن آب دهان و فحاشی بر علیه یکی از طرفداران تیم کریستال پالاس، رفتار زننده بازیکنان با یکدیگر در مقابل ده ها دوربین تلویزیونی، بیانیه های زننده مربیان سرشناس بر علیه یکدیگر، فحاشی تماشاچیان ناراضی به داوران، ورزشکاران و مربیان، همه و همه نشان دهنده وضعیتی است که نیازمند توجه بیشتری است. نقل قول های غیر رسمی زیر، مثالهایی از ضرورت پرداختن هر چه بیشتر به مسئله اخلاق در فوتبال ایران است:

- امیر رضا واعظی آشتیانی (مدیر عامل سابق باشگاه استقلال) : فوتبال ما اسیر یک هزار دستان شده و هر روز این اسارت بیشتر و بیشتر می شود. این هزاردستان از گذشته وجود داشته و تا امروز ادامه یافته است و دیگر رغبتی برای صحبت کردن راجع به فوتبال نمی ماند.

- علی دایی: حاضرم در مقابل دیدگان ۷۰ میلیون ایرانی برابر رئیس فدراسیون فوتبال در یک برنامه زنده تلویزیونی بنشینم و با مدرک با ایشان صحبت کنم که یک دروغگوست.

- پرویز سیار (کارشناس و پیشکسوت داوری) : در فوتبال ایران اتفاق هایی رخ می دهد که بسیار فاجعه بارتر از اشتباه داوری است، من کلمه ی نگرانی را برای وضعیت موجود فوتبال ایران کوچک می دانم و باید از این وضعیت به عنوان بحران در فوتبال یاد کرد.

- امیر حاج رضایی (کارشناس و پیشکسوت فوتبال) : یک لجام گسیختگی در فوتبال و در استادیوم ها وجود دارد که من از آن وحشت دارم. احساس می کنم در فضای استادیوم های ما با توهین هایی که می شود اکسیژن نیست و به سادگی نمی شود این مشکل را حل کرد. من شخصا هیچ راهکاری ندارم و تنها آرزو می کنم که هیچگاه به استادیوم های فوتبال در ایران نروم.

اولین چیزی که ذهن را آزار می دهد، گفتمان خیل عظیم جامعه در مورد اخلاق است، بدون آن که تعریفی یکسان و مشابه از آن ارائه دهند، به عبارت ساده تر، هر شخص با هر میزان تخصص و شناخت، این اجازه را به خود می دهد که در مورد اخلاق اظهارنظر کرده و راهکار ارائه دهد. تا اینجا مشکل چندانی وجود ندارد، مشکل از جایی آغاز می شود، که علل واقعی فساد و بی اخلاقی فراموش شده و در پس جنجال های دوره ای و بعضاً کوتاه مدت رسانه ای، صورت مسئله اصلی پاک می شود.

گاهاً تنوع پیامهای رسانه ای و تنوع آرا آنچنان زیاد می شود که هیچ کس به جمع بندی صحیح و اثربخشی از مسئله دست نمی یابد. کارشناسان از دید خود دلایل و نظرات بسیار متنوع و بعضاً خوبی را مطرح می کنند و مخاطب ناگزیر از تحلیل را به خواننده ای سردرگم تبدیل کرده و البته نتیجه گیری نیز مثل همیشه به آینده ای مبهم واگذار می شود. برای پاسخ به این نیاز بود که تصمیم گرفتم از یک روش کیفی برای تحلیل علل بی اخلاقی در فوتبال ایران استفاده کنم.

برای همین لیستی از متخصصین خبره تهیه کردم و برای آن که پاسخ های متنوعی دریافت کنم، اسامی را به گروه های مختلف مربیان، داوران، ورزشکاران، مدیران، خبرنگاران، ایجنتهای رسمی و تماشاگران تقسیم کردم. شروع کردم به مصاحبه و آن را تا جایی ادامه دادم که دیگر نظر و یا دیدگاه جدیدی دریافت نکردم. برای پی بردن به عمق مسئله، تنها مصاحبه کافی نبود، باید جمله به جمله کلام مصاحبه شوندگان را تجزیه و تحلیل می کردم تا به عمق دیدگاه آنها پی ببرم. جدول زیر، یک نمونه تحلیل جملات را نشان می دهد.

در پایان مصاحبه ها و تحلیلهای جمله به جمله، متوجه سیل عظیم علل، پیامدها و راهکارها شدم که همگی از زبان دست اندرکاران فوتبال کشور بیرون آمده بود. آنها را یک به یک دسته بندی کرده و از هم تفکیک کردم. جدول زیر خلاصه اقدامی را که برای تمامی مصاحبه ها انجام دادم، نشان می دهد.

آنچه یافتم شگفت انگیز بود؛ ۶۰ علت فقط برای فساد و بی اخلاقی در فوتبال ایران یافتم که آنها را جدولی به شرح زیر طبقه بندی کردم.

علل کشف شده برایم جالب بودند اما همچنان برای هدف مطالعه کافی نبود. این علل پراکنده بودند که چیزی جز سردرگمی بیشتر دستاوردی به همراه نداشتند. بنابراین دوباره دست به کار شده و شروع به طبقه بندی علل در پنج حوزهء اقتصادی، ساختاری، مدیریتی، اجتماعی و فنی کردم. جدول خلاصه اقدام شده به شکل کلی و نمادین نشان می دهد:

به طور کلی بر پایه نتایج دریافتم؛ علل بی اخلاقی در فوتبال ایران؛ ۱۸.۷۵ درصد اقتصادی، ۱۲.۵ درصد ساختاری، ۲۸.۱۲ درصد مدیریتی، ۳۲.۸۱ درصد اجتماعی و ۷.۸۱ درصد فنی است. در حالی که بسیاری پول را مشکل اصلی می دانند، مدیریت و مسائل اجتماعی موضوعاتی هستند که گاهاً نادیده گرفته شده و در پس هیاهو مغفول می مانند. در گزارش های بعدی نتایج بیشتری ارائه کرده و به طور دقیق تر گزارش های کاربردی تری از مطالعه خود را ارائه خواهم کرد.

انتهای پیام