همه چیز در مورد بسکتبال ایران در تاریخ جام ملتها

~~به گزارش پارس ، به نقل از خبرگزاری ایسنا تیم ملی بسکتبال ایران برای شانزدهمین بار در رقابت‌های قهرمانی آسیا شرکت می‌کند؛ رویدادی که در سال 2015 بیست و هشت ساله می‌شود. این رقابت‌ها که از سال 1960 آغاز شده تاکنون قهرمان‌های زیادی به خود دیده که سهم ایران از آن سه قهرمانی در سال‌های 2007، 2009 و 2013 است.

چین پرافتخارترین تیم بسکتبال آسیا پس از یک دوره برای ششمین بار میزبان این مسابقات شده است و از تیم‌های آسیایی پذیرایی خواهد کرد. چین در سال‌های 1989، 2001، 2003، 2009 و 2011 نیز میزبان قهرمانی آسیا بوده‌اند و جز در سال 2009 که برابر ایران شکست خوردند در تمام این دوره ها به مقام قهرمانی رسیده‌اند.

ایران تا کنون 15 بار در رقابت‌های قهرمانی آسیا شرکت کرده و به مقام‌های مختلفی رسیده است که پس از سه قهرمانی می‌توان به مقام چهارمی ملی‌پوشان در سال 1993 اشاره کرد.

در این گزارش عملکرد تیم‌ ملی ایران در دوره‌های مختلف بررسی و یادی از ملی‌پوشان سال‌های گذشته ایران شده است.

تیم ملی بسکتبال

ایران در سال‌های 1973، 1981، 1983، 1985، 1989، 1991، 1993، 1995، 1997، 2003، 2005، 2007، 2009، 2011 و 2013 در جام ملت‌ها شرکت کرده و حالا خودش را برای حضور در رقابت‌های سال 2015 آماده می‌کند.

سال 1973: اولین حضور و کسب مقام پنجمی

تیم ملی ایران در سال 1973 برای نخستین بار راهی رقابت‌های بسکتبال قهرمانی آسیا به میزبانی فیلیپین شد. نادر کاشانی، محسن خلخالی،‌ مظفر بنی‌هاشم، رضا مشحون، امیر ایلیاوی، جمشید قاسمی، مجید غم‌گسارنیا،‌ مرحوم رضا اسماعیلی،‌ امیر سبکتکین،‌ مرحوم جعفر قره‌خانی،‌ کامبیز قائمیان و ایرج لارودی ترکیب ایران را در این رقابت‌ها تشکیل می‌دادند.

"جورج شیرالیو" سرمربی تیم ملی ایران بود و مسعود ماه‌تابانی و مصطفی افوظی دستیارهای او بودند.

ایرج نیک‌رفتار و هاشم مصباحی داوران ایران در این مسابقات بودند.

رییس فدراسیون بسکتبال در این دوره فریدون صادقی بود.

ایران در این دوره پنجم شد و فیلیپین به قهرمانی رسید.

سال 1981: کسب رده هشتم

تیم ملی ایران پس از یک وقفه طولانی دوباره راهی رقابت‌های قهرمانی آسیا شد. سعید ارمغانی،‌ بهمن فرزانه، مجید لارودی، مصطفی هاشمی،‌ عباس مرشدی،‌ مجید پاشا‌مقدم،‌ حسن میرزا آقابیگ، مرتضی سوهانی‌،‌ علی زهی،‌ عطا عید‌محمدی،‌ محمود نیک دل و قاسم سعیدی ملی پوشان بسکتبال ایران در سال 1981 بودند.

مرحوم حسن ذوالفقاری سرمربی تیم بود و احمد حسن‌نیا او را کمک می‌کرد.

حسن نوربخش نیز داور ایران در این دوره از مسابقات بود.

تیم ملی بسکتبال

در این زمان علی مقدسیان رییس فدراسیون بسکتبال بود و 12 بسکتبالیست را راهی هندوستان کرد. بازیکنان آن تیم ایران هم اکنون جزو مربیان مطرح بسکتبال هستند.

ایران در این دوره از مسابقات به مقام هشتم رسید و مجید پاشامقدم جزو 10 بازیکن برتر آسیا بود. او پس از این مسابقات به دلیل عارضه عروقی که در سرش به وجود آمد، در زمین بسکتبال دار فانی را وداع گفت.

در این دوره چین قهرمان شد.

سال 1983: کسب مقام پنجمی

ملی پوشان ایران در سال 1983 با ترکیب سعید ارمغانی‌، بهمن فرزانه،‌ مجید لارودی، سعید فتحی، مصطفی هاشمی، پرویز لحیم‌چی،‌ امیر سبکتکین،‌ عباس مرشدی،‌ عارف مردوخی،‌ مجید پاشامقدم، سیامک الهی و مسعود شفا راهی قهرمانی آسیا شدند.

هدایت تیم ملی برعهده عنایت‌الله آتشی بود و رضا نوری در کنارش کار می‌کرد.

ملی پوشان در این مسابقات تنها یک بار شکست خوردند و به مقام پنجمی رسیدند.

در این دوران علی مقدسیان رییس فدراسیون بود.

مهدی مکری نیز داور انتخابی ایران برای مسابقات معرفی شد.

چین قهرمان این دوره از مسابقات شد.

سال 1985: کسب مقام هشتمی

در سال 1985 مالزی میزبان جام ملت‌های آسیا شد. امیر ایلیاوی،‌ سیامک الهی،‌ بهمن فرزانه، حسن میرزا آقابیک،‌ علی اکبر شیریان،‌ حسن‌رضا خزایی، عباس مرشدی، مجید لاجرودی، سعید ارمغانی، پرویز لحیم‌چی،‌ مصطفی هاشمی و محمد‌مهدی ایزدپناه ترکیب تیم ملی ایران برای رقابت‌های قهرمانی آسیا بود.

رضا اسماعیلی سرمربی تیم ملی بود و منوچهر شهامت‌نژاد او را کمک می‌کرد.

هوشنگ قائم‌خواه نیز تک نماینده داوران ایران در مسابقات بود.

علی مقدسیان همچنان هدایت فدراسیون بسکتبال ایران را برعهده داشت.

ملی پوشان بسکتبال ایران با ترکیب دوازده نفره خود راهی کوالالامپور شدند و در نهایت به مقام هشتمی آسیا رسیدند.

فیلیپین در این دوره به مقام قهرمانی رسید.

تیم ملی بسکتبال

سال 1989: کسب مقام پنجمی

پس از چهار سال سعید ارمغانی، محمد کسایی‌پور، مهران حاتمی، علی توفیق، محسن صادق‌زاده،‌ محمد مهدی ایزدپناه،‌ فرامرز خالقی،‌ رضا خزایی،‌ حسن میرزا آقابیک،‌ بهمن فرزانه،‌ مهدی پوراصفهانی، مصطفی هاشمی و مهران شاهین‌طبع برای حضور در قهرمانی آسیا انتخاب شدند.

مجید توفیق هدایت تیم ملی را برعهده داشت و در کنار خودش محمود پورشرفی، اسدالله کبیر، اسدالله رحمانیان و احمد حسن‌نیا را داشت و راهی چین شد.

شاگردان توفیق در این دوره در مکان پنجم آسیا قرار گرفتند.

ناصر بیگدلی به عنوان رییس فدراسیون بسکتبال ایران کار می‌کرد.

فخرالدین حمزه علی‌پور داور ایران در رقابت‌ها بود و قضاوت چند مسابقه را برعهده داشت.

مهران شاهین‌طبع که در این دوره وارد تیم ملی بسکتبال شده بود در دوره گذشته جام ملت‌ها و دوره پیش رو مربی تیم ملی است.

چین قهرمان این دوره بود.

سال 1991: کسب مقام ششمی

ژاپن در سال 1991 میزبانی رقابت‌های قهرمانی بسکتبال آسیا را برعهده گرفت. سعید ارمغانی،‌ محمد کسایی پور،‌ مهران حاتمی،‌ علی توفیق،‌ محسن صادق‌زاده،‌ محمد مهدی ایزدپناه،‌ امیر زینعلی، حسن‌رضا خزایی،‌ مهران شاهین‌طبع، جواد دلگانه،‌ مهدی پوراصفهانی و مصطفی هاشمی 12 ملی پوشان بسکتبال ایران بودند که در نهایت به مقام ششم رسیدند.

"والری لونیچکین" روس به عنوان سرمربی کار می‌کرد و محمود پورشرفی و اسدالله کبیر را در کنارش داشت.

در این سال محمود مشحون رییس فدراسیون بسکتبال ایران شده بود.

حسن نوربخش داور ایرانی این مسابقات بود.

باز هم چین قهرمان رقابت‌ها شد.

تیم ملی بسکتبال

سال 1993: کسب مقام چهارمی (نقطه عطف بسکتبال ایران)

در سال 1993 و در جام ملت‌های اندونزی، بسکتبال ایران به نقطه عطف خود رسید و رشد چشمگیری داشت. ملی پوشان در دیدار رده بندی کره‌شمالی را پیش رو داشتند و در حالی که می‌توانستند برنده مسابقه باشند نتیجه را واگذار کردند و در جایگاه چهارم ایستادند.

محمد کسایی‌پور، صفاعلی کمالیان،‌ مهران حاتمی،‌ علی توفیق، محسن صادق‌زاده،‌ محمد مهدی ایزد پناه، کاظم محنایی،‌ امید ولیدی‌پاک،‌ سعید خانی، حمیدرضا مجلسی،‌ مهران شاهین‌طبع، علی اکبر شیریان و بختیار بابان به عنوان نفرات تیم ملی در این رقابت‌ها شرکت کردند.

اسدالله کبیر سرمربی تیم ملی بود و با دستیاری "ویتالی زاستاخوف" راهی اندونزی شد.

این تیم برای نخستین بار در تاریخ بسکتبال ایران راهی مرحله نیمه نهایی شد و در مکان چهارم آسیا ایستاد.

محمود مشحون همچنان رییس فدراسیون بود.

فخرالدین حمزه علی پور تنها داور ایرانی رقابت‌ها بود.

همچنان چین قهرمان می‌شد.

سال 1995: کسب مقام دهمی

سعید ارمغانی، امیر زینعلی، سعید خانی،‌ حمید کاشانی،‌ حمیدرضا کلاسنگیانی، علی اکبر شیریان،‌ مهران شاهین‌طبع، مهران حاتمی، علی توفیق، محسن صادق‌زاده،‌ حمیدرضا مجلسی و محمدرضا خلیلی نفرات تیم ملی بودند که راهی کره جنوبی شدند و به مقام دهمی آسیا رسیدند.

منوچهر شهامت‌نژاد سرمربی تیم ملی بود. عباس آقا‌کوچکی به عنوان دستیار شهامت‌نژاد کار می‌کرد و امیر ایلیاوی نیز سرپرست تیم بود.

محمود مشحون جای خود در فدراسیون بسکتبال را به مهرداد آگین داده بود.

فخرالدین حمزه‌علی‌پور داور ایرانی حاضر در مسابقات بود.

تی ملی بسکتبال

در این دوره چین بازهم قهرمان شد.

سال 1997:کسب مقام هشتم

کادرفنی تیم ملی امیر وطنی، مهدی دولتی‌زاده، سعید خانی، حمید کاشانی،‌ حمیدرضا کلاسنگیانی،‌ مهران حاتمی، علی توفیق، رضا هنگام‌پور، رضا عبداللهی، سعید تابش‌نیا، تورج امدادی، بهزاد افرادی و داوود بهرامی را برای این مسابقات انتخاب کرد. این تیم در مسابقات قهرمانی آسیا هشتم شد.

غضنفری به عنوان رییس فدراسیون بسکتبال انتخاب شده بود. او سعید فتحی را به عنوان سرمربی ایران برگزید و تیم ملی را راهی عربستان سعودی کرد تا در رقابت‌های قهرمانی آسیا شرکت کند.

در کنار فتحی،‌ احمدرضا علیین هدایت تیم ملی را برعهده داشتند. علی شکوری سرپرست تیم ملی بود.

نصرت‌الله جعفریان و پرویز اسماعیلی‌فر در این مسابقات وظیفه قضاوت را برعهده داشتند.

کره‌جنوبی قهرمان آسیا شد.

آگین رییس فدراسیون ایران بود.

سال 2003: کسب مقام پنجمی (آغاز نسل جدید بسکتبال)

میزبان این دوره از مسابقات چین بود و تیم ملی ایران با ترکیب جواد داوری، مهدی کامرانی، ایمان زندی،‌ کرم احمدیان، پویا تاجیک، حامد آفاق، صمد نیکخواه‌بهرامی،‌ سامان ویسی،‌ بهزاد افرادی،‌ جابر روزبهانی،‌ حامد سهراب‌نژاد و مهدی عسگر‌نژاد راهی چین شد و در نهایت با کسب مقام پنجمی به کارش پایان داد.

پس از علی غضنفری محمود مشحون دوباره ریاست فدراسیون بسکتبال را برعده گرفته بود. در آن زمان "نناد ترایکوویچ" سرمربی تیم ملی بود و مصطفی هاشمی و مسعود قاسمی دو دستیار او بودند.

می‌توان این دوره از رقابت‌های بسکتبال قهرمانی آسیا را سال ورود نسل طلایی به تیم ملی عنوان کرد که هم اکنون نیز برخی از آنها در ترکیب تیم ملی حضور دارند و بازی می‌کنند.

هروس آوانسیان تنها داور ایرانی حاضر در این مسابقات بود.

در این سال چین قهرمانی را از کره پس گرفت.

سال 2005: کسب مقام ششمی

در سال 2005 دوحه قطر میزبان رقابت‌های قهرمانی آسیا شد و کادرفنی تیم ملی نیز مهدی کامرانی، امیر امینی، ایمان زندی،‌ محمد شاهسوند، پویا تاجیک، حامد آفاق،‌ صمد نیکخواه بهرامی، مرحوم آیدین نیکخواه‌بهرامی، سعید تابش‌نیا، جابر روزبهانی، حامد سهراب‌نژاد و حامد حدادی را برای حضور در تیم ملی انتخاب کرد.

تیم ملی ایران با هدایت محمد مهدی ایزدپناه خود را برای حضور در این مسابقات آماده کرد. در کنار ایزد‌پناه،‌ مهران حاتمی به عنوان دستیار او بود.

تیم ملی ایران در این دوره به مقام ششم آسیا رسید.

تیم ملی بسکتبال

محمود مشحون رییس فدراسیون بسکتبال بود.

امیر حسین صفرزاده نیز داور ایرانی حاضر در مسابقات بود.

چین قهرمان شد.

سال 2007:نخستین قهرمانی با نسل طلایی

تیم ملی ایران به اوج قدرت خود رسیده بود. ژاپن میزبان بیست و چهارمین دوره مسابقات بود و "رایکو ترومن" هدایت تیم ملی ایران را برعهده داشت. "ترومن" و حاتمی به عنوان کادرفنی تیم ملی بسکتبال از مهدی کامرانی،‌ امیر امینی،‌ جواد داوری، محمدرضا اکبری، اوشین ساهاکیان، حامد آفاق، صمد نیکخواه‌بهرامی، مرحوم آیدین نیکخواه‌بهرامی، موسی نبی‌پور، جابر روزبهانی، علی دورقی و حامد حدادی دعوت کردند و با این ترکیب راهی مسابقات شدند.

ایران در این دوره با کسب پیروزی بر لبنان در دیدار نهایی رقابت‌ها به نخستین قهرمانی خود در قاره کهن رسید و راهی المپیک 2008 پکن شد. زنده یاد آیدین نیکخواه‌بهرامی در این رقابت‌ها عملکرد درخشانی داشت به خصوص در دیدار برابر قطر ستاره میدان بود که با هشت پرتاب موفق سه امتیازی نقش پررنگی در برد ایران ایفا کرد.

هروس آوانسیان و امیرحسین صفرزاده دو داور ایرانی حاضر در مسابقات بودند.

محمود مشحون رییس فدراسیون بسکتبال ایران بود.

سال 2009: باز هم قهرمانی

تیم ملی بسکتبال ایران خود را برای جام جهانی 2010 ترکیه آماده می‌کرد. در این زمان هدایت تیم ملی برعهده "وسلین ماتیچ" بود. او در کنارش صفاعلی کمالیان، مهران آتشی و مهران حاتمی را داشت. کادر فنی تیم ملی پویا تاجیک، اوشین ساهاکیان، حامد حدادی، علی دورقی، حامد سهراب‌نژاد، صمد نیکخواه بهرامی،‌ جواد داوری، امیر امینی، آرن داوودی، مهدی کامرانی،‌ حامد آفاق و محمدرضا اکبری را انتخاب کرد و راهی چین شدند.

ایران در دیدار فینال این دوره به مصاف میزبان رفت و توانست در خانه حریف به پیروزی برسد و برای دومین بار قهرمان شود.

امیر حسین صفرزاده و هروس آوانسیان دو داور ایرانی مسابقات بودند.

محمود مشحون رییس فدراسیون بسکتبال بود.

سال 2011:سالی با خاطره بد برای بسکتبال

تیم ملی بسکتبال

تیم ملی ایران در سال 2011 خود را در اوج می‌دید و برای المپیک لندن آماده می‌شد. چین دوباره میزبان مسابقات بود و انتظار می‌کشید تا ایران به مصافش برود. این بار شرایط فرق می‌کرد و چون میزبان المپیک یک کشور آسیایی نبود تنها یک تیم از قاره کهن راهی این بازی‌ها می‌شد؛ تنها یک تیم سهمیه المپیک می‌گرفت و تنها قهرمان آسیا به لندن می‌رفت.

"وسلین ماتیچ" به همراه مهران حاتمی و صفاعلی کمالیان به عنوان دستیارانش اوشین ساهاکیان،‌حامد حدادی، حامد سهراب‌نژاد، ارسلان کاظمی، صمد نیکخواه بهرامی، سعید داورپناه، جواد داوری، مهراد آتشی،‌ آرن داوودی، مهدی کامرانی، اصغر کاردوست و حامد آفاق را به چین بردند و مسابقات را با قدرت آغاز کردند اما در مرحله یک چهارم پایانی برابر اردن تن به شکست دادند و به مقام پنجم آسیا رسیدند تا سال 2011 برای ایران تلخ شود.

هروس آوانسیان و امیرحسین صفرزاده دو داور ایرانی حاضر در این مسابقات بودند.

محمود مشحون رییس فدراسیون بود.

چین در این مسابقات به مقام قهرمانی رسید.

سال 2013: دوباره آقایی در آسیا

تیم ملی بسکتبال ایران در سال 2013 برای بیست و هفتمین دوره رقابت‌های قهرمانی آسیا آماده شد و با سرمربی اسلوونیایی خود به فیلیپین سفر کرد و با اقتدار به مقام قهرمانی رسید تا به عنوان تیم نخست قاره کهن سهمیه جام جهانی را بدست آورد.

محمود مشحون پس از ناکامی تیم ملی در دوره قبلی عذر "ماتیچ" را خواست و "مهمد بچیروویچ" را به ایران آورد و این مربی اسلوونیایی در مهم‌ترین رویداد تیم ملی موفق بود و توانست با بسکتبالیست‌های ایران به مقام قهرمانی آسیا برسد.

او در کنار خود مهران شاهین‌طبع و صفا کمالیان را داشت. پس از اردوهای مختلف با توجه به شرایط دوره قبل، بچیروویچ قید ارسلان کاظمی را زد و از مهدی کامرانی، سامان ویسی، جواد داوری، آرن داوودی، حامد آفاق،‌ محمد جمشیدی، صمد نیکخواه بهرامی،‌ اوشین ساهاکیان،‌ حامد سهراب‌نژاد، روزبه ارغوان، اصغر کاردوست و حامد حدادی برای حضور در قهرمانی آسیا دعوت کرد.

تی ملی بسکتبال

امیر حسین صفرزاده تنها داوری ایرانی حاضر در این مسابقات بود.

حامد حدادی در این دوره از مسابقات ارزشمندترین بسکتبالیست آسیا شد و برای سومین بار این عنوان را بدست آورد تا نام خود را در تاریخ بسکتبال ایران ثبت کند.

سال 2015: یک تیم، یک هدف؛ المپیک ریو

حالا مدافع عنوان قهرمانی آماده شده تا در خاک حریف دیرینه خود یعنی چین، از قهرمانی‌اش در آسیا دفاع کند و تک سهمیه المپیک ریو را بدست بیاورد. پس از اینکه بچیروویچ در بازی های آسیایی ناکام ماند فدراسیون دیگر تمایلی برای ادامه همکاری با او نداشت. محمود مشحون پس از اینکه دوباره به عنوان رییس فدراسیون انتخاب شد با اینکه زمان کمی در اختیار داشت و دوست داشت تیم ملی را در اختیار یک مربی ایرانی قرار دهد با گزینه‌های خارجی وارد مذاکره شد و در نهایت دیرک باوئرمان را انتخاب کرد.

حالا این مربی آلمانی هدایت بسکتبالیست‌های ایران را در مسیر کسب سهمیه المپیک ریو در اختیار دارد.

این مربی آلمانی مهران شاهین‌طبع را به عنوان مربی در کنارش دارد،‌ محمد عابدینی آنالیزور تیم ملی است،‌ هادی زال‌زاده مربی بدنساز است و مهران سررشته به عنوان سرپرست تیم ملی ایران انتخاب شده است.

مهدی کامرانی،‌ حامد آفاق، صمد نیکخواه بهرامی، اوشین ساهاکیان، حامد حدادی، اصغر کاردوست، محمد حسن‌زاده، سجاد مشایخی، بهنام یخچالی، محمد جمشیدی، سعید داورپناه و جواد داوری 12 بازیکن تیم ملی ایران در رقابت‌های قهرمانی بسکتبال آسیا و کسب سهمیه المپیک ریو خواهند بود.

در دوره های گذشته بازیکنان ایرانی بارها و بارها جزو بهترین‌های آسیا بودند که به دلیل تعدد نام‌، از آوردن اسامی آنها در این گزارش پرهیز شده‌ است.

برای بخش‌هایی از این گزارش از کتاب "بسکتبال در گذر زمان" به قلم عنایت الله آتشی استفاده شده‌ است.