به گزارش پارس به نقل از روزنامه نودخنده‌ای همیشه بر لب، چهره‌ای مصمم که حکایت از تجربه‌ای برآمده از سال‌ها درس و مباحثه در عرصه دانشگاهی و میدانی و کار تشکیلاتی در قالب حزب، شخصیتی قابل تامل را بروز و ظهور داده است. مصطفی کواکبیان نامی آشنا در عرصه فرهنگ و سیاست است و بر همین اساس به دیپلماسی ورزش آگاه است و به نقاط قوت و ضعف عرصه‌های مختلف جامعه ایرانی اشراف دارد و به همین دلیل اعتقاد دارد که باید امور جامعه به دست مردم سپرده شود، ورزش را نیز از این قاعده مستثنی نمی‌داند و خصوصی‌سازی را دوای درد ورزش کشور می‌داند. روزنامه 90 ورزشی نیز به دلیل اهمیت دیپلماسی ورزشی در عرصه درونی و بیرونی و به این خاطر که ورزش به یک هویت اجتماعی و فرهنگی جریان ساز تبدیل شده است از افراد ذی نفوذ در عالم فرهنگ و سیاست دعوت می‌کند تا شاید بتوانیم با موشکافی ورزش، این پدیده اجتماعی راهکاری متناسب و متوازن شرایط امروزین جامعه ایران اسلامی پیدا کنیم. مصطفی کواکبیان دعوت روزنامه را پذیرفت و در ساعت مقرر حضور پیدا کرد و پاسخگوی سئوالات روزنامه 90 شد.

90: چرا فضای فرهنگی ورزش دچار شعارزدگی شده است؟

متاسفانه در بسیاری از حوزه‌ها و مخصوصاً فرهنگ در اسناد فرادستی و در برنامه‌های کلان از تعابیر زیبایی استفاده می‌کنیم و جملات قشنگی را به جامعه تزریق می‌کنیم لیکن وقتی در عرصه عملیاتی شدن قرار می‌گیریم آن تعابیر و اهداف را فراموش می‌کنیم. قبل از ورود به کمیسیون امنیت ملی در مجلس هشتم، مدت 7 ماهی عضو کمیسیون فرهنگی مجلس بودم در همان ایام هم بود که موضوعات و مسائل ورزشی را پیگیری کردم و به عبارتی تحقیق و تفحص از سازمان تربیت‌بدنی را آغاز کردیم، آنجا بود که پی بردم فرهنگ در همه عرصه‌ها و مخصوصاً در ورزش مظلوم است. رهبری هم فرموده بودند که فرهنگ مظلوم است! باید بپذیریم که ورزش هم زیر شاخه فرهنگ است.

90: ببخشید، ساده‌تر توضیح می‌دهید؟

ببینید ما در مسائل کلان و اسناد فرادستی موضوعات و اهداف فرهنگی مشخص داریم لیکن در مرحله اجرا خلاء قانون داریم و این خلاء را باید مجلس حل و فصل می‌کرده است که تا اکنون نتوانسته‌اند براساس واقعیت جامعه قوانین اجرایی متناسبی را تدوین کنند.

90: آیا مسئولین کشور به اهمیت ورزش در عرصه اجتماعی پی برده‌اند؟

متاسفانه باید اعتراف کنم هنوز اهمیت ورزش در عرصه اجتماعی، فرهنگی و سیاسی برای بسیاری از مسئولین مغفول مانده و به عبارتی جایگاه ورزش در این موضوعات جدی گرفته نشده است. ورزش برای این عده حالت فانتزی و تفننی دارد و به عنوان بخشی از زیست مطلوب بشری به آن توجه نمی‌شود. باید پذیرفت که جایگاه ورزش در عرصه اجتماعی، فرهنگی و مخصوصاً سیاست بسیار مهم است. ورزش می‌تواند یک جریان اعتماد ساز در عرصه بین‌الملل باشد و مخصوصاً ورزش کشور می‌تواند در واقعیت پسا تحریم ایران نقطه هدف برای جلب نگاه متناسب بین‌المللی به ایران باشد. به عنوان مثال یک بازی پینگ پنگ دیپلماسی پینگ پنگ را در آمریکا و آمریکای لاتین به جریان انداخت و در واقع دیپلماسی پینگ پنگ برگرفته از بازی پینگ پنگ است. فکر کنم با این مثال بیشتر به اهمیت ورزش در عرصه سیاست پی برده باشید!

90: یعنی اعتقاد دارید در شرایط فعلی باید دیپلماسی ورزشی را تقویت کرد؟

صد در صد، دیپلماسی ورزشی می‌تواند خیلی موضوعات پسا تحریم ایران اسلامی را حل و فصل کند. در تابستان سال آینده المپیک ریو را در پیش داریم و این موضوع می‌تواند دیپلماسی ورزشی ما را موثر سازد. باید تیم‌های مختلف ورزشی را از اروپا و قاره آمریکا دعوت کنیم تا برگ جدیدی را در ورزش ایران رقم بزنیم.

90: چرا در تصمیمات ورزش ثبات وجود ندارد؟

متاسفانه با مقوله ورزش برخوردهای سلیقه‌‌ای صورت می‌گیرد. این دولت یک برنامه دارد، دولت بعد به گونه‌ای دیگر برنامه‌ریزی می‌کند و همین مسئله باعث عدم بی‌ثباتی شده است. البته نگاه بنده این است که باید در تصمیمات کلان ثبات وجود داشته باشد لیکن دولت‌ها در جزئیات تصمیم‌گیری‌های متفاوت داشته باشند اما یک دلیل بی‌ثباتی در تصمیم سازی‌های ورزشی بحث دولتی بودن ورزش است.

90: در مورد ورزش همگانی چه نظری دارید؟

رئیس جمهور گفت باید ورزش عمومی (همگانی) مورد توجه واقع شود باید در این زمینه وزارت ورزش و جوانان پاسخ بدهد که چه برنامه‌ریزی‌هایی در خصوص ورزش همگانی طراحی کرده‌اند؟ واقعیت این است که 90 درصد مردم ایران بیش از اینکه ورزش کنند، تماشاچی ورزش هستند! برای داشتن جامعه‌ای پویا و سرزنده باید ورزش عمومی در سبد خانواده هر ایرانی تبدیل به یک نیاز شود باید تعادل بین جسم و روان جامعه برقرار شود و این اتفاق هم با آموزش صحیح و البته با بیان ساده امکان پذیر است. وقتی دفعتاً صحبت از این می‌شود که ورزش تبدیل به صنعت شده است خود این جمله بار منفی برای مردم ایجاد می‌کند که در این خصوص باید جامعه‌شناسان و روانشناسان ورود کنند و به تفکیک موضوعات بپردازند. باید تفاوتی ماهوی بین ورزش قهرمانی و ورزش همگانی قائل باشیم. 

90: مشکلات اساسی ورزش امروز ایران را تیتروار بیان کنید؟

سه اشکال اساسی را می‌توانم بیان کنم:1- جدایی مردم از امر ورزش 2-سلیقه‌ای برخورد کردن مسئولین در موضوع تصمیمات ورزشی 3- در نظر نگرفتن جایگاه واقعی ورزش در عرصه فرهنگ، اجتماع و سیاست

90: چرا پرسپولیس و استقلال خصوصی نشدند؟

ما طرح واگذاری دو باشگاه به بخش خصوصی را در مجلس هشتم کلید زدیم! این بحث را بسیار جدی گرفتیم، من خودم در مجلس معروف بودم به اینکه دائم تذکرات سیاسی، دیپلماتیک و بین‌المللی در عرصه عمومی قدرت را می‌دادم لیکن چندین تذکر من درخصوص مسائل ورزشی بود. خدا رحمت کند مرحوم یحیی‌زاده را، به اتفاق ایشان هم کمیته تحقیق و تفحص را راه‌اندازی کردیم. ایشان رئیس کمیته بود و بنده نایب رئیس بودم. چندین جلسه رفتیم سازمان تربیت بدنی و فهمیدیم که مشکلات عدیده‌ای دارند. آقایان دوست نداشتند به هیچ وجه این دو باشگاه از زیر نظر دولت خارج شود! اگر ورزش در دنیا پیشرفت کرده است به دلیل باشگاه‌های خصوصی قدرتمندی هست که شکل گرفته است. این دولت هم چنین اجازه‌ای را هنوز نداده است و به عنوان اینکه اهلیت و صلاحیت ندارند فعلاً موضوع خصوصی‌سازی دو باشگاه پرسپولیس و استقلال را هوا کرده‌اند (می‌خندد). مگر حسن روحانی نگفت که امور مردم را به خودشان واگذار کنند که البته جزو ایده‌های ایشان بود پس چرا این اتفاق به وجود نیامد؟ بیاییم این دو باشگاه را از بدنه دولت جدا کنیم و تجربه کنیم ببینیم چه اتفاقی پیش می‌آید.

90: چرا وزارت ورزش و جوانان این طرح را عقیم گذاشت؟

ببینید بگذارید صریح بگویم این دو باشگاه ابزار قدرتمندی برای وزارت ورزش و جوانان است که از طریق این دو کانال می‌توانند طرح‌های خود را پیش ببرند (می‌خندد) حالا شاید با این شعر بهتر بتوان خصوصی‌سازی این دو باشگاه را درک کرد. در پیش از انقلاب این شعار زیاد گفته می‌شد «تا شاه کفن نشود- این وطن وطن نشود» حالا من می‌گویم تا این دو باشگاه خصوصی نشود- ورزش ما ورزش نشود! آقایان دندان طمع سیاست را از این دو باشگاه بکشند همه چیز درست خواهد شد. 

90: صدا و سیما چه نقشی می‌تواند در پروسه خصوصی‌سازی ایفا کند؟ 

وقتی صدا و سیما و ورزش هر دو دولتی هستند چه نقشی می‌تواند دولت بر دولت داشته باشد! (می‌خندد) 

90: اگر دست دولت نسبت به این دو باشگاه کوتاه شود با فراغ بال بیشتری می‌تواند به توسعه پایدار ورزش در همه استان‌ها بپردازد اینطور نیست؟ 

کلاً درست است یک مثال می‌زنم؛ سال 87 گفتند هر کدام از این دو باشگاه نزدیک به 20 میلیارد تومان از دولت کمک گرفته‌اند. شاید بگویید این رقم برای این دو باشگاه رقمی نیست ولی 20 میلیارد در تحقیق و تفحص ما از سازمان تربیت بدنی رقم بزرگی جلوه می‌کرد! حال به این نکته توجه کنید: در یک روستا یک میلیون پول لازم داشتند که برای خود ابتدایی‌ترین وسایل ورزشی از قبیل تیرک والیبال، فوتبال و تور دروازه فوتبال و والیبال می‌خواستند که پول نبود!

مثالی دیگر: کشتی گیرانی بودند در یک روستا که حداقل فقط یک تشک کشتی می‌خواستند لیکن پول نبود! چقدر شرمنده می‌شدیم. با این دو مثال باید دریافته باشید که درخصوص توسعه ورزشی اگر بگویند که در مسیر توسعه قرار داریم آیا متناسب و توازنی را مشاهده کردید؟

90: درخصوص برنامه 90 نظری دارید؟

برنامه 90 برنامه پربیننده‌ای است لیکن گاهی اوقات اینقدر به جزئیات می‌پردازد و یک موضوع ساده را پیچیده می‌کند که آدم فکر می‌کند قرار است صدها موشک بالستیک به هوا پرتاب شود. ساعت‌ها وقت ملک و مملکت را می‌گیرند که مثلاً کی‌روش بماند یا برود. بحث‌های این چنینی برای سطح فرهنگ مردم یک توهین است. البته این از ضعف فدراسیون بود که نتوانست با نگاه کارشناسی به یک جمع‌بندی مناسب در زمان مناسب برسد. بر همین اساس موضوع را به فضای عمومی کشاند و فضای عمومی ورزش هم تحت تاثیر پیش زمینه دخالت دولت در ورزش به کی‌روش رای اعتماد داد چرا که فکر می‌کردند وزارت ورزش و جوانان مخالف حضور کی‌روش است!

90: نظر شما درخصوص کفاشیان چیست؟

(می‌خندد) اگر کفاشیان یک مقدار برود مرخصی بد نیست! برود نفسی تازه کند این همه مدت خسته شده است! به شخصیت کفاشیان ارادت دارم ولی معتقد هستم تا کی بگوییم کی‌روش و فدراسیون فوتبال مشکل دارند. نکته‌‌ای را اضافه کنم؟

90: بفرمایید:

یکی از موضوعاتی که باید در فدراسیون‌های ورزشی مورد مداقّه قرار بگیرد اینکه فدراسیون‌ها، هیأت‌های ورزشی را به لطایف الحیلی وادار می‌کردند که به همان رئیس فدراسیون قبلی رای بدهند و به عبارتی از اهرم قدرتشان سوءاستفاده می‌کنند و بعضی از روسای هیأت‌ها را می‌آورند و سمت‌هایی را در فدراسیون می‌دادند تا برای حفظ جایگاه خودشان به آن‌ها رای بدهند! آیا به نظر شما این واقعیت می‌تواند کمک حال رشد و توسعه ورزش باشد!؟ باید در این خصوص چاره کار اندیشیده شود تا بعد از پایان دوره کاری یک رئیس فدراسیون، دموکراسی در انتخابات برقرار شود بر همین اساس بود که بعضی از روسای فدراسیون‌ها را پروفسور مجمع انتخاباتی می‌نامیدند. (می‌خندد)

90: شما در صحبت‌هایتان گفتید فرهنگ مظلوم است و ورزش را زیر شاخه فرهنگ نامیدید آیا اعتقاد دارید که ورزش هم مظلوم است؟

اگر امور جامعه را به مردم واگذار کنیم بسیاری از این مظلومیت‌ها به کنار می‌رود. برای مثال می‌گویم: برخی از نمایندگان استان‌ها برای رای آوری دخالت‌هایی در چیدمان اداره ورزش و جوانان حوزه انتخابی خود می‌کنند و بدون توجه به کارکرد واقعی ورزش فقط به دنبال چیدمان نفرات خود در اداره امور می‌شوند. نمی‌خواهم این واقعیت را باز کنم و خود شما بهتر می‌دانید چرا گفتم فرهنگ و به تبع آن ورزش مظلوم است.

90: عملکرد وزیر ورزش و جوانان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

در بحث جوانان که هیچ! اگرنمودی هم داشته باشند فقط در بحث ورزش است. در این دو سال هیچ کاری برای جوانان نشده است! گودرزی از لحاظ سطح مطالعات مربوط به ورزش، فردی دانشگاهی و مورد احترام هستند ولی معلوم نیست در مقام اجرا برش لازم را دارند و یا خیر! (می‌خندد)

90: موافقید کمی هم روتین سئوال کنیم؟

(می‌خندد) بفرمایید.

90: اهل ورزش هستید؟

بله خوشبختانه شنا، پینگ‌پنگ و والیبال بازی می‌کنم.

البته ناگفته نماند تا چند سال پیش گل کوچیک باز بودیم! (می‌خندد)

90: طرفدار پرسپولیس یا استقلال هستید؟

من هوادار سرخ آبی‌هستم. (می‌خندد)

90: برای این اسامی یک کلمه یا یک جمله کوتاه بگویید.

(می‌خندد) چشم!

دایی: دلسوز ورزش اما زیادی قاطی در مسائل اقتصادی.

علی لاریجانی: بهترین گزینه برای اصولگراها بوده است.

خادم: در مجلس هشتم چیز زیادی از ایشان ندیدیم.

احمدی‌نژاد: پدیده و معجزه هزاره سوم اما در چه پدیده و معجزه بود، نمی‌دانم (می خندد)

فیدل کاسترو: مبارز قدیمی

پوتین: به خاطر تحریم اوکراین و خودش، با ایران خوب همکاری کرد.

اوباما: سعی می‌کند با ما باشد (زیادی رجز نخواند) (می‌خندد)