حکم دیرهنگام و شجاعانه استیناف، مبانی درهم ریخته و زخم مزمن

در حالیکه برای مفهوم مجاز بودن یا مجوز برای کاری که در برگیرنده یک ماهیت حقوقی برای این اجازه داشته باشد ، از لفظ Permission از مصدر Permit استفاده می کنند  و یا از کلماتی نظیر allowable  به معنای مجاز و قابل قبول.

 با این تفکیک معنایی بین دو مفهوم "فاقد صلاحیت" و "غیرمجاز" نگاهی به آیین نامه ها و مقررات داخلی و بین المللی می اندازیم.

ماده 55 آیین نامه انضباطی فیفا اشاره دارد چنانچه بازیکنی فاقد صلاحیت باشد یا به عبارتی Ineligible  باشد، نتیجه بازی سه بر صفر می شود.

در حالیکه بند 6 ماده 86 آیین نامه جدید انضباطی فدراسیون که در سال 92 با پیشنهاد مشخص کمیته تدوین و مقررات فدراسیون اضافه شده است، موضوع جالبی را مطرح می کند .

این بند از ماده 86 حتی در صورت وارد بودن اعتراض به صلاحیت بازیکنی که در طول فصل به عنوان بازیکن آزاد و سهمیه فیفا به باشگاه پیوسته ، آن را غیر مجاز تلقی نکرده و تنها مجازات متصوره برای این بازیکنی که Ineligible  است را منع ادامه بازیهای آتی دانسته است!

 به عبارتی دیگر بازیکن می تواند صلاحیت بازی نداشته باشد، به این عدم صلاحیت اعتراض کرد و بعد از اثبات این تخلف یعنی نداشتن صلاحیت، تازه بگوییم از این به بعد بازی نکن! آنهم با ذکر مصداق مشخص بازیکن آزاد و سهمیه فیفا و در یک کلام مشخص مارتین کایونگو موتومبا.

داستان به همین جا ختم نمی شود. حتی در همین آیین نامه جدید به طور خاص با تفکیک دو مفهوم غیرمجاز بودن و فاقد صلاحیت داشتن، در ماده 68 به نحوی بیان شده که بازیکن می تواند فاقد صلاحیت باشد و در زمین هم بازی کند ولی نتیجه عوض نشود! این درهم ریختگی معنایی در این دو مفهوم، برداشتهای کاملا متفاوتی را برای آراء حقوقی در برداشته است.

از مصادیق بازیکنان غیر مجازی هم که قبلاً در در بند 6 ماده 36 آیین نامه قبلی انضباطی فدراسیون درج شده و اشعار داشت "کسی ITC نداشته باشد و بازی کند غیر مجاز تلقی شده" از ذیل مصادیق غیر مجاز ماده 68 آیین نامه جدید حذف شده است. به عبارت کاملاً عجیب و غریب در آیین نامه کنونی در شمردن مصادیق غیرمجاز که منجر به تغییر نتیجه مسابقه می شود این مورد حذف و گویی اینکه اگر کسی حتی ITC نداشته باشد می تواند به عنوان بازیکن فاقد صلاحیت بازی کند و درصورت اعتراض فقط می توانند مانع ادامه بازی او شوند!

آنچه مشخص است، مختصات حقوقی بازیکن راه آهن ذیل سرفصل Ineligibility یا  فقدان صلاحیت و فقدان شرایط لازم برای بازی بوده و حکم دیرهنگام شجاعانه کمیته استیناف قابل تقدیر است. این حکم بیشتر به حفظ آبرو از بین رفته در صلاحیت نظارت از سوی سازمان لیگ نسبت به بازیکنان فاقد صلاحیت کمک می کند. صلاحیت نظارتی که اکنون به صراحت در میان اقشار فوتبالی زیر یک علامت سوال بزرگ است و شاید این اقدام کمیته استیناف مرهمی دیرهنگام برای این زخم کهنه مزمن باشد که معمولا در هر بازه زمانی خود را نشان می دهد.

 اما متاسفانه در مقابل این حکم شجاعانه استیناف، بستر درهم ریخته حقوقی آیین نامه جدید انضباطی می تواند راه برای راه آهن نیز بازکند، چرا که این موضوع نه مصداق جعل مدرک است-که به تفصیل در پاراگراف پایین می آوریم - و چون جعل نیست نه در ذیل ماده 74 می گنجد که با دانستن و یا نداستن باشگاه راه آهن نتایج مسابقات آن تغییر کند و نه با این آیین نامه و بند 11ماده 68 می توان آن را "غیرمجاز" نامید تا بتوان نتیجه مسابقه را عوض کرد. ضمن آنکه بند 6 ماده 86 با تعیین مصداق "نداشتن صلاحیت بازیکن آزاد و سهمیه فیفا برای عدم تغییر نتیجه بازی" دست را برای یک تفسیر گشاد و شمول آن برای موتومبای متخلف و باشگاه راه آهن بازگذاشته است.

در مورد استناد کمیته انضباطی فدراسیون در حکم موتومبا، در نظر گرفتن مفهوم جعل برای این تخلف و نهایتا استناد به احکام جعل در ذیل ماده 74 ، نیز در نوع خود عجیب و غریب است .

ابتدای خود این ماده 74 صراحتا اشاره دارد که: جعل مدرک در صورتی است که اگر منشاء قانونی آن صادر نشده است که با توجه به اینکه ITC موتومبا از مرجع اصلی آن یعنی سیستم TMS صادر شده است، قطعاً بدیهی است که ذیل این مفهوم تعریف شده برای عنوان "جعل" در ماده 74 نمی گنجد . جالبتر اینکه خود حضرات آقایان کمیته انضباطی و کمیته تدوین مقررات در ادامه همین ماده 74 آیین نامه جدید آورده اند : اگر مدارکی را مرجع و منشا اصلی آن صادر کرده ولی بعداً گواهی جدید و مغایر با گواهی قبلی صادر کند گواهی اولیه جعلی به حساب نمی آید.

به عبارت کاملاً شفاف و بدیهی در مورد موتومبا، اکنون وقتی که فیفا از تخلفات واضح مارتین موتومبا به عنوان عدم برخورداری از شرایط آزاد بودن در طول فصل مطلع گردد، گواهینامه نقل و انتقال بین المللی اول او را - صادر شده از سیستم TMS- باطل می کند و متخلفین را با توجه به مستندات و مدارک به مراجع و ارکان قضایی خود معرفی خواهد کرد، لذا با همین تعریف آقایان در ادامه ماده 74 آیین نامه انضباطی ایران، این ابطال موجب جعلی بودن گواهی اول نخواهد بود و اینکه چگونه این استناد را ارائه کردند جای تعجب را از همان اول نسبت به صدور حکم اولیه کمیته انضباطی فدراسیون داشته است.

قطعاً بروز این تخلف به لحاظ سیستم TMS و مفاد مشخص آن در مورد ورود ، نظارت و کیفیت ثبت داده ها ، اضلاع مختلفی را از باشگاههای ایرانی و ترکیه ای و همچنین فدراسیونهای ایران و ترکیه را در کنار متخلف اصلی یعنی مارتین کایونگو موتومبا در بردارد که خود مجال مفصل دیگری را با توجه به مستندات قانونی ضمیمه 3 قانون Regulations on the Status and Transfer of Players (April 2015) می طلبد.

اما آنچه که در این مجال خودنمایی می کند طرح هر از چندگاهی از خط انحرافی ITC در پروژه هایی نظیر مهرداد پولادی، عبدالزهرا، موتومبا و ... می باشد که مستلزم دقت و نظارت بیشتری بر این فرآیندهاست. اگرچه منصفانه این است که بگوییم این تخلفات به نسبت زمانی که سیستم TMS فیفا در فدراسیون مستقر نشده بود، بسیار کاهش چشمگیری یافته است.

یادمان نرود که در مورد مهرداد پولادی، دبیرکل وقت فدراسیون به وضوح در مصاحبه با خبرگزاری فارس در روز 4 /8 /93 اعتراف کرد پس از دریافت درخواست صدور ITC مهرداد پولادی سکوت اختیار کرده و ITC وی را صادر نکرد.در حالیکه با این سکوت و با توجه به ظرفیت قانونی نقل و انتقال بازیکنان بین المللی بعد از 15 روز این ITC صادر شد.

این در حالی است که با توجه به مصاحبه آقای صدرالسادات به عنوان مقام عالیرتبه نظام وظیفه مبنی بر اینکه نامه رسمی پلیس ایران به فدراسیون فوتبال قبل از درخواست باشگاه الشحانیه قطر بوده، مسئولان اجرایی ذی ربط در داخل فدراسیون به سهولت و شفافیت می توانستند جعلی بودن مدارک هویتی مهرداد پولادی را به اطلاع فیفا برسانند و مانع صدور ITC شوند که البته نکردند و با ظرفیت قانونی در عدم پاسخگویی، این ITC برخلاف روح حقیقت عدم صلاحیت این بازیکن صادر شد، اتفاقی که باید بازهم آن را در ویرایش جدیدی شاهد باشیم.

دکتری روابط بین الملل و رئیس اسبق بین الملل فدراسیون فوتبال