مروری بر تاریخچه همه دربی‌های مهم دنیا/ بجنگ و بمان
به گزارش پارس به نقل از بانک ورزش شاید هیچگاه کسی نداند که برای اولین بار چه کسی به پرسپولیس – استقلال گفت دربی، اصطلاحی که بعدها به «شهرآورد» هم تبدیل شد. پرسپولیس و استقلال، جمعه درحالی به مصاف هم خواهند رفت که شاید این خنثی‌ترین دربی تاریخ باشد. سرخابي‌ها شانس قهرمانی و حتی کسب سهمیه هم ندارند و فقط یک بازی حیثیتی برگزار خواهند کرد. به بهانه دربی ایرانی‌ها که در رتبه‌بندی یکی از معروف‌ترین سایت‌های دنیا، در رده بیست و ششم جذاب‌ترین دربی‌های دنیا قرار دارد مروری کرده‌ایم بر تمام دربی‌های حساس دنیا، از اسکاتلند تا ال‌کلاسیکو.
پیدایش
دربی نیز مانند فوتبال خاستگاهی انگلیسی دارد ؛ (Der-bee)، نام شهري است در كشور انگلستان كه در جنوب دو منطقه «داربي شاير» و «شايركانتي» واقع شده است. در فرهنگ لغت در مقابل کلمه دربی نوشته شده: «نام شهري در انگليس، مسابقه اسب دواني، نوعي کلاه نمدي لبه دار».
عده‌ای عقیده دارند ماجرا از آن‌جا آغاز شد كه در قرن 18 ميلادي، «ادوارد اسميت استنلي» دوازدهمين دوك منطقه داربي، با يكي از دوستان نزديكش براي برگزاري نوعي مسابقه اسب دواني و چگونگي مراحل آن برنامه ريزي مي كنند و قرار مي شود اين مسابقه جديد با اسب‌هاي 3 ساله نر، در پنج مرحله برگزار شود. اما دو طرف بر سر نامگذاري آن با يكديگر شرط بندي مي‌كنند و قرار مي شود با پرتاب سكه، فرد برنده نام مسابقات را تعيين كند، كه «اسميت استنلي» دوك داربي، برنده اين ماجرا شده و نام اين مسابقه «داربي استيك» گذاشته مي‌شود. (مسابقه اي كه جزو مشهورترين‌هاي حال حاضر رشته سواركاري است و جايزه آن مبلغي معادل يك ميليون و 250هزار پوند انگليس است).
عده اي هم معتقدند «دربي» از نام يك بازي فوتبال كهن كه در شهر كوچك «آشبورن» واقع در منطقه «داربي شاير» برگزار مي‌شود، گرفته شده است. اين بازي از قرن 12 ميلادي تاكنون همه ساله در بين دو روز مذهبي خاص مسيحيان از ساعت 2 بعدازظهر الي 10 شب در اين شهر برگزار مي شود كه طي آن نيمي از مردم شهر به دو دسته تقسيم شده و در بين دو دروازه اصلي آشبورن، قرار گرفته و سعي مي كنند توپي را كه شبيه توپ‌هاي راگبي است، وارد دروازه تيم مقابل کنند.
نظريه سومي هم وجود دارد كه مي گويد خاستگاه دربي، شهر بندري ليورپول است؛ لیورپول يكي از شهرهاي مهم فوتبالي كشور انگلیس به شمار مي رود كه در آن دو باشگاه قديمي و رقيب «اورتون» و «ليورپول» قرار گرفته اند. اورتون به عنوان اولين باشگاه فوتبالي اين شهر در سال 1878 تأسيس شد و براي مسابقات خود استاديوم «آنفيلد» را اجاره کرد. 14 سال بعد يعني در سال 1892 باشگاه ليورپول متولد می‌شود و درست در همان هنگام، «جان هولدينگ» مالك استاديوم آنفيلد كه اين استاديوم را به آبي هاي مرسي سايد (اورتون) به مبلغ ماهيانه 100پوند اجاره داده بود، مبلغ اجاره نامه را بالا مي برد (250پوند)، اورتوني‌ها قدرت پرداخت اين پول را نداشتند و مجبور به عوض كردن زمين اختصاصي خود مي‌شوند و راه «گوديسون پارك» را درپيش مي گيرند تا از آن به بعد، سرخ‌هاي مرسي سايد (ليورپول) در آنفيلد بازي كنند. اين مسئله باعث مي شود هواداران اورتون، ليورپول را دشمن درجه يك خود فرض كنند. نكته جالب این‌جاست که دو ورزشگاه «گوديسون پارك» و «آنفيلد» در دو طرف «استنلي پارك» واقع شده، پاركي كه به ياد دوازدهمين دوك یعنی «ادوارد اسميت استنل»، داربي نامگذاري شده و به خاطر همين مسئله، ديدارهاي اين دو تيم به «داربي» شهرت يافت.
تاریخچه دربی‌های بزرگ جهان:
بوسه اسکاتلندی
دربی شهر گلاسکو میان رنجرز و سلتیک همچنان تحت تاثیر نزاع مذهبی میان پروتستان‌ها و کاتولیک‌های اسکاتلندی قرار دارد. رنجرز در سال 1873 تاسیس شده و یکی از قوانین اولیه آن این بود: بازیکن کاتولیک در رنجرز جایی ندارد اما در سال 1888 سر و کله مهاجران کاتولیک با تاسیس باشگاه سلتیک پیدا شد. دو اقدام به قتل، دو حمله با ساطور، یک حمله با تبر، 9 چاقوکشی و 35 کتک کاری جمعی تنها نمونه‌هایی از اتفاقاتی است که در طول تاریخ دربی گلاسکو رخ داده است.
حتی در جریان جنگ جهانی دوم احساسات میهن پرستانه هم اجازه نداد تا طرفداران رنجرز و گلاسکو از خجالت هم در نیایند. در سال 2013 همچنان دربی گلاسکو تحت تدابیر شدید امنیتی برگزار شد. این دربی پربیننده‌ترین برنامه تلویزیونی در اسکاتلند است و اگر ترس از خرابی چمن ورزشگاه آیبراکس زمین اختصاصی رنجرز نبود هنوز هم خاکستر اجساد هواداران مرحوم این تیم در فضای ورزشگاه پخش می‌شد.
سلتیکی‌های کاتولیک با عکس پاپ و شعارهای آنچنانی در مورد ملکه انگلستان اعصاب رنجرزها را خراب می‌کنند و در مقابل پروتستان‌های وفادار هم بی‌اصالتی حریف را به رخ می‌کشند. ضربات هولناک با سر به صورت هواداران تیم مقابل میان رنجرزها و سلتیکی‌ها رایج است. ضرباتی که به «بوسه اسکاتلندی» شهرت دارد.
دربی دلا کاپیتاله
در ایتالیا دربی‌های بزرگی وجود دارد، دربی میلانی‌ها، تورینی‌ها یا سیسیلی‌ها اما هیچکدام به اندازه دربی شهر رم میان لاتزیو و آ اس رم زیر سایه تنفر انجام نمی‌شود. زرد و قرمزها (Giallorossi) یا گرگ‌های رمی سالیان سال است که نماینده طبقات کارگر و فرودست شناخته می‌شوند و لاتزیو نماینده طبقه متوسط رو به بالای ایتالیا، ضمن آنکه هواداران بیانکوچلستی همواره انگ فاشیست بودن را همراه دارند. حمایت موسولینی دیکتاتور ایتالیا در جنگ جهانی دوم به اضافه شعارهای نژادپرستانه گاه و بیگاه طرفداران لاتزیو و اینکه این تیم تا سال 2001 که فابیو لیورانی را جذب کرد بازیکن سیاه پوست نداشته از جمله مستندات رمی‌ها برای این ادعاست. بی‌تردید بسیاری هنوز بازی پنجم می 2002 و رقابت هفته پایانی بر سر قهرمانی کالچو را به یاد دارند. بازی‌اي که هواداران لاتزیو با تمام وجود اینتر از شهر میلان را تشویق کردند و از بازیکنان خود خواستند تا بازی را به حریف واگذار کنند تا رم قهرمان نشود. با این حال هواداران لاتزیو با گرفتن مواضع آزادیخواهانه مانند حمایت از مردم غزه و فلسطین در بازی‌های این تیم اذهان عمومی را نسبت به خود مثبت‌تر کرده‌اند.
سوپرکلاسیکو
دربی بوئینس آیرس پایتخت آرژانتین میان بوکاجونیروز و ریورپلاته حساس‌ترین رویداد در مسابقات فوتبال این کشور است. طرفداران بوکا با اندکی اختلاف از طرفداران پلاته بیشتر هستند. در سال 2012 ریورپلاته در دسته پایین‌تر بود و سوپرکلاسیکو به فراموشی سپرده شد اما در سال 2013 با بازگشت پلاته این دربی هم از سر گرفته می‌شود. طرفدران ریورپلاته چندی پیش برای آنکه گینسی شوند پرچمی 8 کیلومتری را با حضور 80 هزار هوادار در خیابان‌های بوئنوس آیرس به حرکت درآوردند.
ال کلاسیکو
مادریدی‌ها به آن ال کلاسیکو و کاتالان‌ها ال‌کلاسیک می‌گویند و البته با نام ال دربی اسپانول، ال دربی و ال سوپرکلاسیکو هم شناخته می‌شود. دیدار رئال مادرید و بارسلونا پر بیننده‌ترین رویداد فوتبالی جهان است که در اسپانیا فراتر از یک جدال فوتبالی شناخته می‌شود اما ریشه اختلاف میان اهالی کاتالونیا و کاستیا به اعماق تاریخ اسپانیا باز می‌گردد و از دوره قرون وسطی تا زمان جنگ داخلی اسپانیا به نوبت اهالی این دو ایالت یکدیگر را به خیانت متهم می‌کنند.
در دوران حکومت اسلامی بر اسپانیا اهالی برشلونه یا بارسلون بیش از مادریدی‌ها مورد توجه بودند. کاتالان‌ها در سال 1931 به سقوط سلطنت و تشکیل جمهوری در اسپانیا کمک کردند اما حاصل این جمهوری کودتای ژنرال فرانکو بود و کاتالان‌ها تمامی ستم‌های بعدی فرانکو بر مردم بارسلون را به پای مادریدی‌ها نوشته‌اند و حتی بازیکنان مبارز و دست چپی اسپانیایی برای مبارزه با دیکتاتور اسپانیا به تیم بارسلونا ملحق می‌شدند. باشگاهی که همچنان نماد حکومت پادشاهی در اسپانیاست.
در دهه 1950 میلادی نیز رقابت دو باشگاه بر سر دی استفانو بازیکنی که بعدها اسطوره مادریدی‌ها شد، بر دشمنی فوتبالی دو باشگاه اضافه کرد. برای همین است که رفتن بازیکن به خصوص از کاتالونیا به کاستیا گناهی نابخشودنی به حساب می‌آید. در سال 2013 ایالت کاتالونیا اقتصاد خود را برتر از اسپانیا بحران‌زده می‌دانست و موفقیت فوتبالی لاماسیا آن‌قدر تاثیرگذار بود که آنها به دنبال جدایی سیاسی از کشور اسپانیا یا پیوستن به فرانسه بودند، اتفاقی که شاید حیات بزرگ‌ترین و پر بیننده‌ترین دربی فوتبالی را پایان بخشد.
انگلیسی‌ها
دربی شمال لندن میان آرسنال و تاتنهام بدون توجه به جایگاه یا موقعیت دو تیم در جدول همواره برای هواداران آنها حساس بوده است. باشگاه فوتبال آرسنال با نام باشگاه دیال اسکوئر در سال 1886 توسط کارگران کارخانه اسلحه‌سازی سلطنتی در منطقه وول‌ویچ در جنوب شرقی لندن شروع به کار کرد و در مدت کوتاهی پس از آن به آرسنال سلطنتی تغییر نام داد. باشگاه تاتنهام هاتسپر که با نام اسپرز شناخته می‌شود هم در سال 1882 تشکیل شد. نخستین دربی میان آرسنال و تاتنهام نیز در 4 دسامبر 1909 برگزار شد.
ژرمن‌ها
در جنوب آلمان دربی مونیخی بایرن و مونیخ 1860 همواره مورد توجه است اما دیدار بایرن مونیخ و نورنبرگ هم به عنوان دربی باواریا ویژگی خاص خود را دارد. مونیخی‌ها در مجموع خود را تافته جدا بافته فوتبال آلمان می‌دانند. با این حال دربی چالش برانگیز آلمانی‌ها دربی روهر میان شالکه و دورتموند است. ریشه کینه و اختلاف به زمانی بازمی‌گردد که دورتموند نماینده مردم ناراضی منطقه روهر و شالکه تیم وابسته به امپراتوری پروس به حساب می‌آمدند و هنوز در سال 2013 اختلافات به جا مانده در طول تاریخ دربی‌ها این دو همشهری را ملتهب می‌کند.
پایان
با هر سابقه و سوای رتبه تیم‌ها در جدول رده‌بندی، دربی همیشه دربی است. هواداران زیادی پشت در ورزشگاه می‌خوابند تا نظاره‌گر رقابتی باشند که سال‌هاست تکرار می‌شود ولی هیچگاه تکراری نمی‌شود. اینجا تهران؛ ورزشگاه آزادی، یک روز قبل از دربی!
ارسال نظر