چرا توپ طلای 2014 را به مسی نمی‌دهند؟

سیامک رحمانی *:12 ژانویه در زوریخ نام برنده توپ طلای سال 2014 اعلام خواهد شد. نامزدهایی که تا اینجا به سه نفر یعنی کریستیانو رونالدو، لیونل مسی و مانوئل نویر محدود شده است. امسال هم صحبت‌هایی شنیده می‌شود مبنی بر این که نظر فیفا به سمت این یا آن بازیکن است و برخی از هواداران این سه ستاره، زمینه را برای خورده شدن حق بازیکن محبوب‌شان فراهم می‌بینند. این اتمسفر و زمزمه‌ها در سال‌های گذشته هم وجود داشت. انتقاداتی که در سال 2013 به دلیل نزدیک بودن رقابت مسی و رونالدو بسیار تند بود و کم نبودند چهره‌های سرشناسی که اهدا توپ طلا به مسی را به مشکلات شخصی سپ بلاتر با رونالدو مرتبط می‌دانستند. اما یک نگاه و آشنایی با شیوه انتخاب و معرفی برنده توپ طلا کفایت می‌کند تا بپذیریم که چنین نقدهایی اغلب ناشی از تئوری توطئه است. فیفا از همان سال 2005 که پذیرفت تا انتخاب بهترین بازیکن سال دنیا را بطور مشترک با مجله فرانس فوتبال برگزار کند، به قواعد بازی تن داد. تا قبل از این سال فیفا بازیکن سال خود را داشت و فرانس فوتبال بهترین بازیکن سال اروپا را با نظرخواهی از کارشناسانی از سراسر قاره انتخاب می‌کرد. از سال 2005 شیوه انتخاب بهترین بازیکن دنیا به این گونه است که در پایان هر سال فرانس‌فوتبال دست به رای‌گیری می‌زند و با معرفی جمعی از بهترین‌های سال -که به انتخاب کارشناسان فیفا فهرست شده‌اند- از هیئت ژوری‌اش می‌خواهد تا نفرات برگزیده خود را اعلام کنند. این هیئت ژوری شامل تمام مربیان ملی، کاپیتان‌های ملی و یک روزنامه‌نگار از هر کشور دنیا-اعضای فیفا- می‌شود. یعنی همانطور که از آرژانتین و پرتغال سه نفر حق رای دارند، ایران هم سه حق رای دارد و در سال گذشته و امسال شاهد آرا جواد نکونام و کارلوس کی‌روش به عنوان کاپیتان و سرمربی تیم ملی، برای انتخاب برنده توپ طلا بوده‌ایم. با توجه به این تعداد آرا و افراد در کشورهای مختلف امکان این که یک تبانی گسترده له یا علیه بازیکنی شکل بگیرد و همه دنیا دست به دست هم بدهند تا حق کسی پایمال شود یا بازیکنی به ناحق به توپ طلا برسد، نزدیک به صفر است. در سال گذشته شاهد بودیم که اعتراض یک خبرنگار مبنی بر عوض شدن رایش برررسی و در نهایت رد شد و مشخص شد که حتی این ادعا نیز نادرست بوده است.

این که چرا امسال رونالدو بالاترین شانس را برای کسب توپ طلا دارد و این شانس برای رقبایش کمتر است به همین شیوه رای‌گیری بازمی‌گردد. در سال‌های گذشته مشخص شده که با وجود تنوع و تکثر آرا، توپ طلا معمولا به کسی می‌رسد که در طول سال میلادی عملکرد انفرادی فوق‌العاده‌ای داشته باشد. حدود دویست سرمربی، دویست کاپیتان ملی و به همان تعداد روزنامه‌نگار، با وجود این که قاعدتا نظر فنی و کارشناسی قابل ملاحظه‌ای برای انتخاب این جایزه ویژه دارند، بطور طبیعی بر اساس سلایق و گرایش‌های شخصی خود رای خواهند داد و عوامل و احساسات انسانی در این انتخاب دخیل خواهد بود. بر همین اساس است که می‌بینیم مثلا جواد نکونام به خاطر علاقه شخصی به بارسا، ترجیح می‌دهد که مسی برنده این جایزه باشد یا کارلوس کی‌روش با وجود ملیت پرتغالی‌اش به دلایل شخصی در سال گذشته لیونل مسی را انتخاب اول خود قرار داد. این گرایش‌ را برای مثال در رای آفریقایی‌ها می‌توان می‌توان به وضوح دید که همیشه در فهرست‌شان، آرایی به نفع بازیکنان سیاه‌پوست دارند. در همین چارچوب است که می‌بینیم جز در سال 2006 که فابیو کاناوارو توپ طلا را بالای سر برد، تمام جوایز دیگر، به مهاجمان و بازیکنان فانتزی و گلزن رسیده است. در سال 2010 هم شاهد بودیم که با وجود نظرات مثبتی که روی اینیستا و ژاوی وجود داشت، باز هم توپ طلا به این دو که نمایشی به یاد‌ماندنی داشتند و در تابستان جام جهانی را بالای سر برده بودند نرسید و درخشش فردی مسی بود که یک توپ طلای دیگر برایش به ارمغان آورد. همین محبوبیت شخصی و کاراکتر مسی هم بود که باعث شد توجهات بیشتری معطوف به او باشد تا چهار سال پیاپی توپ را بالای سر ببرد و رقبای مغموم را پشت سر بگذارد.

با این پیش‌زمینه باید گفت امسال هم تصور این که مانوئل نویر، گلر و فوق ستاره تیم قهرمان جهان به عنوان مرد برتر سال انتخاب شود بسیار سخت است. در میان رونالدو و مسی هم نمایش هیچکدام در جام جهانی نمی‌تواند کفه را به نفع‌شان سنگین کند. افت بارسا در سال گذشته و تداوم رونالدو و اوج گرفتن رئال می‌تواند این نوید را برای CR7  داشته باشد که او امسال توپ طلای پارسال‌اش را تکرار کند و در مجموع با سه توپ طلا خود را به مسی نزدیکتر ببیند. شاید عده‌ای درخشش مسی در هفته‌های اخیر و گلزنی‌هایش را فاکتور مثبتی در بالا رفتن آرا او ببینند. اما به این نکته توجه کنیم که پایان رای‌گیری دو ماه قبل و اوایل آبان ماه بوده و درخشش دوباره مسی در هفته‌های بعد از آن اتفاق افتاده که نمی‌تواند تاثیری بر آرا او داشته باشد. بنابر این، گمان من این است که شانس مسی برای گرفتن توپ طلای 2014 بالا نخواهد بود و او امسال این توپ را به رقیب پرتغالی‌اش خواهد باخت. اگرچه همانطور که اشاره شد تعداد بالای شرکت‌کنندگان و غیرقابل پیش‌بینی بودن‌شان کار را سخت می‌کند و این توپ گرد ممکن است در روز اهدا به سوی هر یک از سه نامزد بغلتد.

*سیامک رجمانی ؛ روزنامه نگار ورزشی ایرانی یکی از 3 نفری است که صاحب رای در مراسم انتخاب توپ طلا هستند. او به عنوان شخصیت حقیقی در کنار سرمربی و کاپیتان تیم ملی ایران ، همه ساله در مراسم انتخاب مرد سال فوتبال ایران حق رای دارد.