کدام شهر ايران اولين بار فوتبالي شد؟

پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- خراسان، تنور فوتبال در ايران با سوت آغاز چهاردهمين دوره ليگ برتر دوباره داغ شد. اما شايد برايتان جالب باشد اگر بدانيد مسابقه هاي باشگاهي فوتبال در ايران، پيشينه اي 107 ساله دارد، اگر بدانيد ايراني ها چگونه و از چه سالي شيفته دنياي توپ گرد شدند و فوتبال چطور در ايران به محبوبيت رسيد؟ اين گزارش نکته هاي جذابي از داستان فوتبال در ايران را برايتان بازگو مي کند.

کدام شهر ايران اولين بار فوتبالي شد؟
فوتبال را براي اولين بار انگليسي هاي مقيم ايران در تهران و برخي شهرهاي بزرگ و همچنين ملوانان کشتي هاي خارجي در بنادر خرمشهر، بوشهر، بندرعباس و.. .به راه انداختند.

بازي هاي تيم هاي انگليسي بيشتر در ميدان مشق تهران انجام مي شد و تا چند سال هيچ ايراني در اين بازي ها شرکت نداشت. هياهوي بازيکنان انگليسي در زمين فوتبال به تدريج نوجوانان و جوانان ايراني به ويژه تهراني ها را به کنار زمين هاي فوتبال کشاند. به هر حال نوجوانان و جوانان ايراني درشهرهايي که انگليسي ها حضور داشتند آن قدر در حاشيه زمين هاي فوتبال، بازي هاي انگليسي ها را تماشا کردند تا به فوت و فن اين بازي آشنا شدند. تا اين که خودشان درصدد برآمدند به تقليد از انگليس ها تيم فوتبالي را تشکيل دهند و بازي راه بيندازند .

فوتبال با يک توپ عجيب
اما جالب اين جا بود که براي عملي کردن اين خواسته يک مشکل بزرگ وجود داشت و آن هم نداشتن توپ بود. تا جايي که به دست آوردن يک توپ فوتبال بزرگ ترين آرزوي جوانان و نوجوانان آن روز علاقه مند به فوتبال شده بود، با اين که توپ واقعي در دست نبود ولي شوق بازي فوتبال سبب شد تا بچه هاي هر کوي و برزن به ابتکار خود با وسايل موجود توپي بسازند و در زمين هاي خاکي که در گوشه و کنار شهر وجود داشت، بازي کنند، يکي از اين ابتکارها در ساختن توپ فوتبال استفاده از «مثانه گاو» بود. آن ها مثانه گاو را باد و با پارچه، روپوشي براي آن مي دوختند و با آن بازي مي کردند.

اين ماجرا با هيجان ميان جوانان و نوجوانان علاقه مند ادامه داشت تا اين که مدرسه آمريکايي ها در تهران يعني همان دبيرستان «البرز» فعلي خودمان در چهار راه کالج، آموزش فوتبال به دانش آموزان ايراني را در سال ۱۹۱۰ براي اولين بار آغاز کرد. در اين مدرسه، دانش آموزان با توپ تنيس يا توپ هاي دست ساز بازي مي کردند.

اولين باشگاه هاي ايراني
پس از جنگ جهاني اول بار ديگر فوتبال در تهران و برخي شهرهاي ايران دوباره جان گرفت و حضور سربازان انگليسي باقي مانده از جنگ نيز خود بي تاثير نبود و جهشي قابل توجه در کيفيت و کميت فوتبال ايران پديد آورد. موسسات انگليسي همچون سال هاي گذشته تيم هايي تشکيل دادند و چون تعداد انگليسي هاي مقيم تهران براي تشکيل يک تيم کامل کافي نبود بار ديگر از بازيکنان ايراني در تيم هاي خود استفاده کردند. با افزايش تعداد بازيکنان ايراني در اين موسسه ها، عده اي از اين بازيکنان به فکر ايجاد تيمي متشکل از بازيکنان ايراني افتادند. تا اين که در اوايل سال ۱۲۹۹ اين تيم با عنوان «کلوپ ايران» تشکيل شد. بچه هاي اين تيم با بازي هاي درخشان خود به فينال رسيدند و با اين که در مقابل انگليسي هاي مقيم مرکز شکست خوردند اما اميدواري فراواني به آينده به وجود آوردند.

روزي که ايران انگلستان را شکست داد
اما بچه هاي کلوپ ايران سرانجام سال ۱۳۰۲ موفق به کسب مقام قهرماني شدند و پس از آن دسته جمعي به تيم تازه تاسيس کلوپ تهران رفتند. از ديگر تيم هاي آن زمان بايد به تيم «اسپرت» ارامنه و تيم «توفان» اشاره کرد که در آن ايام تشکيل شدند و رقابت هاي بين اين ۳ تيم فوق العاده ديدني بود. تا اين که در سال ۱۳۰۴ در مسابقات سالانه که توسط موسسات انگليسي برگزار مي شد، تيم کلوپ تهران موفق شد با نتيجه ۲ بر يک بر انگليسي هاي مقيم مرکز غلبه کند و به آرزوي خود برسد.ماجراي فوتبال ايران روز به روز هيجان انگيزتر از قبل پيش مي رفت و جدي تر مي شد، تا جايي که اولين سازمان و تشکيلات فوتبال در ايران، به نام «انجمن ترقي و ترويج فوتبال» سال ۱۳۰۰ شمسي تشکيل شد.

نخستين تشکيلات ورزش ايران نيز سال ۱۳۱۲ با تشکيل «انجمن تربيت بدني و پيشاهنگي» زير نظر وزارت معارف (فرهنگ) به وجود آمد و از اين تاريخ تمامي برنامه ها و مسابقه‌هاي ورزشي مدارس و آموزشگاه ها را زير نظر گرفت. انجمن ترقي و ترويج فوتبال نيز کم کم در انجمن تربيت بدني ادغام و فعاليت هاي آن به مدارس محدود شد. تا اين که مسير فوتبال ايران به بازي هاي المپيک نزديک شد ، در سال ۱۳۱۹ به منظور شرکت ورزشکاران ايراني در بازي‌هاي المپيک، نخستين گام ها براي تشکيل فدراسيون هاي ورزشي از جمله فدراسيون فوتبال برداشته شد و از اين سال فوتبال کشور عملا زير نظر اين فدراسيون که «مجمع فوتبال» خوانده مي شد، قرار گرفت.

اولين تيم ملي فوتبال در ايران
اولين تيم ملي فوتبال ايران سال 1305 به سرپرستي ميرمهدي ورزنده براي سفر به بادکوبه تشکيل شد. وي براي انجام چند مسابقه به آذربايجان شوروي سفر کرد. دوره دوم تشکيل تيم ملي فوتبال از سال 1314با اشغال نظامي ايران توسط ارتش هاي متفقين پايان يافت. در اين دوره تيم ملي ايران دومين سفر خارجي خود را به افغانستان انجام داد.

زميني که با يک لايحه استاديوم شد
بد نيست بدانيم زمين ورزشگاه امجديه (شهيد شيرودي امروز) سال ۱۳۰۶ خورشيدي، ۱۰ سال پيش از آن که فدراسيون فوتبال ايران تأسيس شود، با لايحه اي که در مجلس تصويب شد براي احداث يک زمين رسمي فوتبال خريداري شد. اين ورزشگاه محل بسياري از رويدادهاي تاريخي و به ياد ماندني فوتبال ايران بوده است.

ماجراي پر از هياهوي فوتبال در ايران ادامه داشت تا اين که پس از پايان جنگ جهاني دوم، مجمع فوتبال ايران در سال ۱۳۲۵ به " فدراسيون فوتبال ايران" تغيير نام داد و اوايل سال ۱۳۲۶ تقاضاي خود را براي عضويت به فيفا ارائه کرد. اين درخواست در جلسه ۲۰ ژانويه ۱۹۴۸ برابر با ۳۰ دي ۱۳۲۶ مورد پذيرش فيفا قرار گرفت و ايران به طور رسمي عضو فدراسيون جهاني فوتبال(فيفا) شد.