گزارشی از پشت صحنه برنامه ۹۰

به گزارش پارس به نقل از جام جم، در یکی از دوشنبه های پاییزی رأس ساعت ۱۰ شب به اتفاق عکاس روزنامه وارد استودیو شماره ۱۱ ساختمان تولید سیما می شوم. سراغ محمدحسین فرجادیان، مدیر هماهنگی برنامه نود را می گیرم که برای تهیه گزارشی از پشت صحنه برنامه، طی چند روز گذشته بارها با او تلفنی صحبت کرده ام. شخصی می گوید: داخل استودیو است. بعد از کمی انتظار و پرس وجو، فرجادیان وارد اتاق فرمان می شود. خودم را معرفی می کنم و او ضمن خوشامدگویی، من و همکارم را به علیرضا بلوریان ناظر پخش برنامه معرفی می کند. سپس به داخل استودیو راهنمایی می شویم. مدیر صحنه و دیگر عوامل فنی منتظر عادل فردوسی پور و کارشناس برنامه هستند. کارگردان می گوید: گریم آنها تمام شده و همین دقایق است که وارد استودیو بشوند.

بیش از ۳۰ نفر از عوامل اجرایی و فنی در استودیوی برنامه نود حضور دارند و هر کسی مشغول کاری است. فردوسی پور به محض ورود متوجه حضور من و همکارم می شود. به سمت ما می آید و می گوید: امشب مهمان پشت صحنه نود هستید، امیدوارم خسته نشوید و تا انتها با ما باشید.

مدیر صحنه از عوامل می خواهد که از دکور خارج شوند تا تست نهایی عادل و کارشناس برنامه گرفته شود. ابتدا تصویر بسته او را می گیرند. کارگردان می گوید: مهمان برنامه کمی به سمت چپ خودش برود تا وسط میز قرار گیرد. نور صورت او هم اشکال دارد. مدیر صحنه از همه می خواهد که استودیو را ترک کنند. چاوش هماوندی عکاس روزنامه آنجا می ماند.

در اتاق فرمان، منشی صحنه یک دقیقه زمان باقیمانده تا شروع برنامه را اعلام می کند. مدیر صحنه اعلام آمادگی می کند و شمارش معکوس شروع می شود. ساعت ۲۲ و ۲۸ دقیقه است. تیتراژ برنامه نود روی آنتن می رود. یکی از عوامل می گوید: کمربندها را محکم ببندید که رفتیم. بقیه می خندند. فرجادیان رو به من می کند و می گوید: برنامه زنده سختی های خودش را دارد. درباره برنامه نود این مسائل بیشتر است چون مدت زمان پخش برنامه طولانی است.

فردوسی پور پلاتوی آغاز خود را با جمله مشهورش شروع می کند: با سلام و شب بخیر. با برنامه نود در خدمت شما عزیزان هستیم و درباره اتفاقاتی که طی هفته قبل در لیگ فوتبال کشورمان افتاده، مفصل با شما صحبت می کنیم. در این لحظه یکی از عوامل فنی می گوید: تا صبح با شما هستیم. در همین ابتدا سوال پیامکی برنامه مطرح می شود.

عادل فردوسی پور می گوید: چون سال میلادی ۲۰۱۳ رو به پایان است، عملکرد برخی بازیکنان ایرانی حاضر در لیگ های اروپایی را بررسی کرده ایم و سوال پیامکی برنامه امشب این است؛ بهترین بازیکن ایرانی شاغل در لیگ های اروپایی به نظر شما کدام است؟ فردوسی پور توضیحی درباره انتخاب این افراد می دهد، چون تعداد بازیکنان ایرانی در لیگ های اروپایی بیش از این است. در ادامه اعلام می شود علیرضا فغانی پشت خط تلفن است. فردوسی پور درباره کارت قرمزی که فغانی در جام باشگاه های جهان به رونالدینیو داده، توضیحاتی می دهد؛ تصمیمی که بازتاب گسترده ای در دنیا داشته است. فغانی در این باره صحبت می کند و همزمان تصاویری از آن صحنه پخش می شود.

در گوشه ای از اتاق فرمان شخصی ایستاده و چشم به لپ تاپ روی میز دوخته است. جلوتر می روم و حسن مختاریان، مسئول بخش مسابقه پیامکی را در حال بررسی آمار پیامک های ارسالی بینندگان برنامه نود می بینم. از او می خواهم اطلاعاتی درباره میزان پیامک هایی که تاکنون برای برنامه ارسال شده بدهد، می گوید: مسابقه پیامکی برنامه از سال ۸۵ شروع شده و تاکنون ۳۱۲ سوال پیامکی در این برنامه مطرح شده و حدود ۵۰۰ میلیون پیامک دریافت کرده ایم. از آنجا که آمار افرادی که به دفعات در برنامه نود شرکت کرده اند در سیستم رایانه ای برنامه محفوظ است و فردوسی پور هم بارها به اعضای باشگاه نودتایی ها اشاره کرده، از مختاریان می پرسم تا حالا شده کسی دوبار برنده برنامه شود؟ او می گوید: چنین اتفاقی نیفتاده است. می گویم بیشترین پیامک دریافتی در یک برنامه چه تعداد است؟ می گوید: شبی که مراسم قرعه کشی جام جهانی ۲۰۱۴ بود ۵/۶ میلیون پیامک برای برنامه ارسال شد که تعداد شرکت کنندگان در آن برنامه به تیتر رسانه ها بدل شد.

مختاریان به پرسش من درباره شرکت کردن عوامل برنامه در مسابقه پیامکی نود هم این گونه پاسخ می دهد: عوامل برنامه نود نباید در مسابقه شرکت کنند.

در ادامه، فردوسی پور در استودیو، قرعه کشی مسابقه هفته قبل را انجام می دهد. محمود رفیعی، کارشناس برنامه امشب، عدد ۱۳۷۸ را انتخاب می کند. فردوسی پور به خاطره انگیزی این عدد اشاره می کند و می گوید: برنامه نود در این سال کار خود را شروع کرد. بقیه مراحل قرعه کشی به وسیله رایانه انجام می شود و فردوسی پور از طریق تلویزیون پلاسمای داخل استودیو شماره برندگان را اعلام می کند. از مختاریان درباره تغییرات و روزآمدی مدل قرعه کشی برنامه می پرسم که می گوید: در دوره اخیر نود، برنامه ای برای سیستم پیامکی برنامه نود طراحی شده که بر اساس عدد اول، اتوماتیک وار مراحل قرعه کشی انجام می شود. با این روش در زمان پخش این بخش برنامه صرفه جویی می شود. می پرسم تا حالا بیشترین تعداد پیامکی که از یک شماره برای برنامه ارسال شده چه تعداد است؟ او پس از جستجو در سامانه پیامکی برنامه می گوید: یک شماره ۳۰۴ بار در مسابقه پیامکی برنامه شرکت کرده است.

بعد از قرعه کشی فردوسی پور می گوید: بخش نود درجه را با هم می بینیم، خودش روی آنتن می گوید، چقدر درجه را کشیدم و می خندد!

فردوسی پور تا این آیتم پخش می شود، از استودیو بیرون می آید و در اتاق فرمان با عوامل برنامه صحبت می کند. در این فاصله مختاریان می گوید: بهتر است اسم مرا در گزارش نیاورید. فردوسی پور روبه من می گوید: حتما اسمش را بنویسید! تمام زحمت و کارهای پیامک های برنامه به عهده اوست. همین طور که عادل قدم می زند با عوامل برنامه صحبت می کند. منشی صحنه می گوید: عادل برو، ۳۰ ثانیه دیگر روی آنتن هستیم! به فرجادیان می گویم: حال و هوای اینجا با برنامه های دیگر فرق می کند، دلیلش چیست؟ می گوید: جدا از عواملی که با عادل همکاری می کنند، اکثر عوامل فنی مثل صدابردار، منشی صحنه، کارگردان و حتی گریمور برنامه برخلاف برنامه های دیگر که چرخشی کار می کنند؛ ثابت هستند. دلیل اصلی آن، روراست بودن و صداقت عادل است، چون او در کار شیله پیله ندارد.

سراغ یکی دیگر از عوامل تیم هماهنگ پشت صحنه برنامه می روم. فرهاد فاضلی می گوید: دوست عادل هستم و کار خاصی انجام نمی دهم! یکی از پشت سرش می گوید: او صحنه های بازی و داوری را بازبینی می کند. فاضلی با خنده رو به نفر پشت سری می کند و می گوید: او ساسان نجات پور است که حواشی بازی ها را پوشش می دهد. از آنها می خواهم در حیطه کاری خود صحبت کنند تا خوانندگان قاب کوچک بیشتر با آنها آشنا شوند. ساسان نجات پور می گوید: الان اینجا از عوامل تیم برنامه ساز، حدود ده نفر حضور دارند، ولی عوامل فنی تولید محسن مهربان، مهدی مظاهری، ابراهیم کربلایی و کورش علی آبادی خیلی برای برنامه زحمت می کشند. حتما اسم بچه ها را بیاورید! فاضلی می گوید: تیم تدوین را هم بگو: بچه های تیم تدوین حمید حاجی نوروزی، فرید زرگری، حسن یاراحمدی، احمدرضا صالحی و حسین توکلی هستند. اینها تا صبح کار می کنند. رو به نجات پور می گویم شما چه کاری انجام می دهید؟ می گوید: تیم نود همچون دانه های تسبیح به هم متصل هستند و همه از جان و دل برای برنامه کار می کنند، چون عادل با بچه ها صادق است، بچه ها تمام هفته تلاش می کنند تا برنامه مطلوبی به اسم ۹۰ روی آنتن برود. فاضلی هم وارد بحث می شود و می گوید: هر چه عادل بخواهد، همان می شود، چون با بچه ها همدل است. گزارشگران برنامه در سرما و گرما گزارش می گیرند و اینجا کسی برای پول کار نمی کند.

فردوسی پور که علاوه بر اجرا به دلیل تهیه کننده بودن بر کنداکتور و همه جزئیات برنامه نظارت می کند، بار دیگر بین بخش های زنده برنامه از استودیو بیرون می آید و همکارانش که در حال صحبت با من هستند، سر کار خود می روند. مهمان فوتبالی برنامه، گریم شده و آماده حضور در استودیوست. یکی از دیگر عوامل برنامه می گوید: این شخص گریمور برنامه نود است که از روز اول تا حالا با ماست. حسین ذوالفقاری گریموری که ۲۳ سال سابقه دارد و از سال ۷۸ با این برنامه همکاری می کند، می گوید: همکارانم به من می گویند چرا همیشه می خواهی گریمور ثابت برنامه نود باشی؟ حتی بعضی از دوستان به شوخی می گویند شاید پول بیشتری دارد! البته همه می دانند این طور نیست. صمیمیت عوامل برنامه و عشق به عادل فردوسی پور و برنامه اش مرا به اینجا می کشاند.

زمان اندکی مانده تا فردوسی پور بار دیگر وارد استودیو شود و روی صندلی معروف خود بنشیند. او در این فرصت، آخرین تذکرات خود را به عوامل فنی و اجرایی می دهد. منشی صحنه می گوید: ۲۰ ثانیه زمان داریم. عادل می گوید: رفتم.

حمیدرضا کویز، صدابرداری است که هشت سال است با برنامه نود همکاری می کند. او درباره این برنامه و حضورش در نود می گوید: ریتم برنامه تند است، چون فردوسی پور می خواهد حق پاسخگویی افراد در برنامه رعایت شود. گاهی صدای چند مهمان تلفنی و عادل، همزمان پخش می شود و چون صدای افراد متفاوت است، باید همزمان صدای آنها تنظیم شود. کویز می گوید: عادل، سراسر انرژی مثبت است و به خاطر خودش سر برنامه می آیم.

اعلام می شود مدت زمان پخش گزارش هفت دقیقه است. چای و شیرینی آماده است و همه عوامل حتی تصویربرداران هم از استودیو خارج می شوند و در راهرو به صرف چای و شیرینی می ایستند. همکارم از فرصت استفاده می کند. چند عکس در حالت های مختلف از عادل فردوسی پور می گیرد. عادل در میانه های کار عکاسی می گوید: تمام نشد؟ باید با بچه ها حرف بزنم… هنگامی که فردوسی پور در جمع همکارانش چای و شیرینی می خورد، درباره بخش های برنامه صحبت می کند. در این لحظه درباره پربیننده بودن برنامه با فردوسی پور صحبت می کنم و از او می پرسم با وجود این که می داند مردم نمی توانند نبودن نود را تحمل کنند، چرا وقتی لیگ فوتبال تعطیل می شود برنامه نود هم تعطیل می شود؟ فردوسی پور با خنده می گوید: بچه ها شنیدید چه می گوید! ؟ و رو به من می کند، بگذارید بچه ها نفس بکشند و کمی استراحت کنند. اعلام می شود یک دقیقه دیگر برنامه روی آنتن می رود. تصویربردارها سریع تر از همه می روند. فردوسی پور به فرجادیان و منشی صحنه می گوید: از پخش زمان بگیرید. فرجادیان می گوید: بلوریان اینجاست، عادل با خنده می گوید: چقدر زمان می دهید؟ ناظر پخش می گوید: یک فکری می کنم!

در ادامه برنامه، فردوسی پور درباره غش کردن داورها، کشوی جادویی آقای نبی (دبیرکل فدراسیون فوتبال) و این که فدراسیون فوتبال ما اندر خم روابط است، صحبت می کند. علیرضا صالحی، رئیس کمیته استیناف فدراسیون فوتبال روی خط تلفنی برنامه می آید و درباره حکم صادر شده درباره علی دایی و دیگر مسائل صحبت می کند.

در پایان این گفت وگوی چالشی فردوسی پور می گوید: اکنون مسابقه چلسی و آرسنال از شبکه ورزش پخش می شود، اگر گلی رد و بدل شود به اطلاع شما می رسانیم. آیتم دیگری پخش می شود، در این فاصله در دکور برنامه تغییری داده می شود تا مهمان فوتبالی امشب (شجاع خلیل زاده، مدافع تیم فوتبال سپاهان) در برنامه شرکت کند. در همین فاصله با مسعود رجبیان، تصویربرداری که از ابتدای برنامه نود با این برنامه همکاری می کند و نیز مرتضی کوشایی یکی دیگر از تصویربرداران برنامه که ده سال است با برنامه نود همراه است، صحبت می کنم. رجبیان در میان صحبت هایش به شخصیت فردوسی پور به عنوان دلیل ادامه همکاری بلندمدتش اشاره می کند و کوشایی نزدیکی و هماهنگی گروه به سلیقه فردوسی پور را دلیل این همکاری اعلام می کند. تصاویر برنامه نود با چهار دوربین گرفته می شود، در ضمن دوربین روی کرین هم نمای باز از فضای کلی استودیو را به تصویر می کشد.

کارگردان برنامه از اتاق فرمان می گوید: با دوربین شماره سه وارد می شویم. فردوسی پور با شجاع خلیل زاده گفت وگو می کند. او در بخشی از صحبت های خود می پرسد، اسم خودت شجاع است. اسم برادرانت چیست؟ می گوید: حمید و ابراهیم. یکی از عوامل برنامه در اتاق فرمان می گوید: عادل اسم پدر پسر شجاع را بپرس!

بخش های مختلف برنامه نود طبق جدولی که در دست فرجادیان و منشی صحنه است، پخش می شوند، ولی همه نگاه ها سمت علیرضا بلوریان، ناظر پخش برنامه است تا زمان برنامه بیشتر شود. بلوریان با رژی پخش شبکه سه صحبت می کند، زیرا او امشب ناظر پخش رژی شبکه سه تا ساعت شش بامداد نیز است. بلوریان می گوید: با توجه به اولویت برنامه ها و حدود اختیاری که دارم می توانم تغییراتی در جدول پخش بدهم. فرجادیان از او می پرسد چند دقیقه زمان می دهید؟ می گوید: اگر راه بدهد، ده دقیقه به زمان برنامه اضافه می کنم. فرجادیان می گوید: بحث داغ شده. بلوریان می گوید: اگر می شد، مدت زمان پخش برنامه را تا شش بامداد تمدید می کردم، چون برنامه نود ظرفیت بالایی دارد، اما خب، چه کنیم که این کار شدنی نیست! بلوریان می گوید: ۱۵ سال پیش که این برنامه برای نخستین بار روی آنتن رفت، زمان آن نود دقیقه بود، ولی بتدریج وقت برنامه زیاد شد. عادل با داشتن ۳۶۰ دقیقه زمان باز هم روی آنتن وقت می گیرد.

آیتم دیگری از نود پخش می شود. فردوسی پور باردیگر وارد اتاق فرمان می شود. نکته جالب این که او امشب علاوه بر نود، دغدغه دیدن یک بازی اروپایی را هم دارد و این نشان می دهد فوتبال چقدر با دل و روح او عجین است. فردوسی پور را در این هنگام محو تماشای بازی چلسی و آرسنال می بینم در حالی که می گوید: چه توپی گل نشد! یاد همان حس و حال مشهوری می افتم که او زمان گزارش های فوتبالش دارد. صدای منشی صحنه به گوش می رسد که می گوید: ۳۰ ثانیه! عادل برو، اما او همچنان بازی را نگاه می کند. منشی صحنه زمان را اعلام می کند و می گوید: عادل ۲۰ ثانیه وقت داری! فردوسی پور با هیجان می گوید: نتیجه بازی صفر صفر تمام شد و با این نتیجه لیورپول در صدر جدول می ماند! منشی صحنه می پرسد: عادل کجایی؟ رفتی؟ فردوسی پور شاد و خندان می گوید: رفتم!

فرهاد فاضلی رو به من می کند و می گوید: عادل طرفدار لیورپول است و حتی وسط برنامه نود هم این عشق و علاقه را کنار نمی گذارد.

در ادامه برنامه با بیژن جسور پدر آریا جسور هاسه گاوا ارتباط زنده تصویری برقرار می شود. او درباره وضع حضور پسرش در تیم ملی فوتبال ایران صحبت می کند. سپس گزارشی درباره استعفای مدیران استقلال و پرسپولیس پخش می شود. دوباره چای و شیرینی می آورند و در این فاصله با برخی عوامل فنی صحبت می کنم.

منشی صحنه در کنار کارگردان تلویزیونی نشسته، سمت چپ او اتاق صدا و سمت راست اتاق عوامل فنی است. این سه اتاق با دیوارهای شیشه ای از هم جدا شده اند. علی مهرگان، منشی صحنه برنامه نود حدود سه سال است با این برنامه به صورت ثابت همکاری می کند. او هم مثل همه به جایگاه فردوسی پور در همراهی همکارانش اشاره می کند و می گوید: فردوسی پور توانسته تیم خوبی را دور هم جمع کند و خوشحالم که عضوی کوچک از برنامه نود هستم.

منشی صحنه، در واقع پل ارتباطی بین همه و عادل فردوسی پور است. هر چیزی که منشی صحنه می گوید، کارگردان روی سیستم میز خودش انتخاب می کند. در واقع منشی صحنه چشم کارگردان است. بعد صدابردار خط صدا را باز می کند و در قسمت فنی هم نوارهای ضبط شده را طبق برنامه ای که به آنها داده می شود آماده پخش می کنند. جدول پخش برنامه امشب برای ۵۰ آیتم بسته شده است و در کمتر برنامه ای، با این حجم آیتم طرف هستیم.

حمیدرضا نامدارمرادی یکی از کارگردانان تلویزیونی برنامه هم درباره حضور خودش صحبت می کند. او با اشاره به این که زحمت اصلی را دوستان می کشند، می گوید: از سال ۸۳ با این برنامه همکاری می کنم.

او به علاقه فوتبالی اش اشاره می کند و می گوید: در گذشته بیشتر بازی های فوتبال مهم استادیوم آزادی را من کارگردانی می کردم و خودم به فوتبال علاقه دارم، اما اینجا دوستی و محبت حرف اول را می زند تا علاقه به فوتبال.

فردوسی پور داخل اتاق فرمان به کمبود وقت اشاره می کند و می گوید: تازه امیر عابدینی که روی خط بیاید، یک عالمه حرف دارد و به همکارانش می گوید: بچه ها عابدینی اسم هر کسی را می آورد، شماره تلفن او را بگیرید. برنامه زنده نود با پخش گفت وگوی تلفنی عابدینی (مدیرعامل باشگاه داماش گیلان) ادامه می یابد و همزمان با صحبت های عابدینی، سعید مظفری زاده روی خط می آید. پس از اتمام این بخش، گزارشی از ورزشگاه نقش جهان اصفهان پخش می شود.

در اتاق فرمان اعلام می شود ۳۵ دقیقه از پخش وقت گرفتیم، همه لبخند می زنند. فرجادیان می گوید: وقتی همدلی در کار باشد اضافه کاری با لبخند همراه است. راز موفقیت برنامه نود همین کار گروهی و انسجام تیمی است. غلامرضا بهروان، مسئول برگزاری مسابقات و در آخر هم مهدی تاج روی خط تلفن می آیند. تاج می گوید: فدراسیون این مسائل را پیگری می کند. منشی صحنه ثانیه ها را می شمرد تا برنامه راس ساعت ۲ و ۳۵ دقیقه بامداد تمام شود.

در آخر برنامه، عکس یادگاری گرفته می شود. ساسان نجات پور می گوید: در این عکس هر کسی به نمایندگی از چند نفر اینجا ایستاده است. فردوسی پور در پایان رو به من می کند و می گوید: می دانم نمی شود اسم تمام افرادی که با برنامه همکاری می کنند در گزارش بیاید، اما فقط می گویم برنامه نود حاصل زحمت حدود ۱۵۰ نفر تیم برنامه ساز و حدود ۳۰ نفر عوامل فنی حاضر در استودیو است و نه فقط من.

خیالم آسوده است

در فواصل برنامه، عادل فردوسی پور درباره ثبات قدم همکارانش صحبت می کند و می گوید: فرجادیان را می بینید. از اول برنامه ایستاده و جدول پخش برنامه در دستش است. از روز اولی که برنامه نود شروع شده نسبت به برنامه چنین احساس مسئولیتی دارد. وقتی برنامه را اجرا می کنم، خیالم آسوده است، چون می دانم همکارانم نسبت به برنامه تعصب دارند.

محمد حسین فرجادیان، سپهر الیاسی و کورش اسدی از دستیارانی هستند که از ابتدای برنامه با من همکاری می کنند. در این سال ها محسن سلطان زاده، حمید میرمحمدی، ساسان نجات پور و فرهاد فاضلی هم به جمع دستیاران برنامه نود اضافه شده اند.

از فردوسی پور می پرسم: براساس آنچه این سو و آن سو شنیده می شود، آیا بخشی از پول آگهی های بازرگانی که در فواصل برنامه پخش می شود، به برنامه تعلق دارد؟ عادل می گوید: یک ریال، یک شاهی یا یک سنت از پول آگهی های بازرگانی و پیامک های تبلیغاتی که زیرنویس می شود به برنامه نود تعلق ندارد.

از او می پرسم برخی می گویند تعداد زیاد پیامک های برنامه به دلیل دریافت جایزه با مبالغ بالاست چه نظری دارید؟ می گوید: شانس برنده شدن کم است. هر کاری که بکنیم، حرف و حدیث با خودش می آورد. من اما اهمیتی به این حرف ها نمی دهم.

می پرسم روزی که برنامه نود شروع شد، فکر می کردید برنامه اینچنین در اوج بماند؟ می گوید: راستش نه!

و رمز در اوج ماندن برنامه نود چیست؟ می گوید: شاید صداقت! در ضمن سلامت برنامه هم در این موضوع دخیل است.

و یک سوال ورزشی برای پایان: به نظر شما کدام تیم قهرمان جام جهانی ۲۰۱۴ می شود؟ می گوید اسپانیا، بعد کمی فکر می کند و با مکث می گوید: نه! برزیل، برزیل قهرمان جام جهانی خواهد شد.