رابطه جنجال صفحه فیس‌بوک مسی و فردوسی‌پور

به گزارش پارس به نقل از فارس، نظرات تند و گاها زشت ایرانی ها بر روی صفحه فیس بوک لیونل مسی بعد از قرعه کشی جام جهانی بازتاب های منفی علیه ایران در داخل و خارج از کشور داشته است و صدای خیلی ها به اعتراض علیه این مسئله بلند شده است. از جمله عادل فردوسی پور در برنامه ۹۰ به این مسئله پرداخت.

اگر بخواهیم تحلیلی از این حرکت گسترده انبوه کاربران ایرانی در صفحه فیس بوک مسی داشته باشیم، شاید بتوانیم این تحلیل را ارائه دهیم که کُری خوانی، کَل کَل کردن با حریف مقابل در ایران تبدیل به یک رسم و سنت دیرینه شده است. البته این سنت صرفا در ورزش و فوتبال نیست بلکه می توان در هنر، سیاست و فضاهای دانشگاهی نیز آن را دنبال کرد. اما واقعیت مسئله این است، دیگر شکل دوستانه و سنتی خود را ندارد بلکه به بی اخلاقی هایی تبدیل شده است که بیش از آنی که یک رقابت و رفاقت سرگرم کننده دوستانه باشد، تبدیل به یک ستیز و جنگ دشمنانه می شود.

فوتبال برای هیجان داشتن باید منطق برد و باختی داشته باشد. مساوی همیشه کسالت بار و خسته کننده است. بدون شک اتفاقی که در صفحه فیس بوک مسی افتاد، طرفدارانی که هر هفته با این منطق برد-باخت و کُری خوانی رشد یافته اند چون می دانستند در زمین فوتبال ایران برنده نخواهند بود، عقده های روانی خود را پیش از تقابل داخل زمین فوتبال خالی کردند.

برای اینکه این فرهنگ شکل درست خود را بگیرد، بدون شک نیاز به کار فرهنگی بلند مدت است، نهادهای فرهنگ ساز کشور از قبیل روزنامه و تلوزیون سهم بسزایی دارند. تمامی جار و جنجال و حاشیه سازیی هایی که توسط برنامه های تلویزیونی ورزشی و روزنامه ها و سایت ها مختلف انجام می شود یک طرف و برنامه۹۰ هم یک طرف. بدون شک تاثیر فرهنگی و تربیتی برنامه۹۰ اگر نگوییم بیش از دیگر رسانه ها است، حداقل کمتر از آن ها نخواهد بود. رکوردهای ارسال پیامک گواه این مدعاست که ۹۰ طرفداران بلند مدت مشتاقی دارد.

عملکرد فردوسی پور برای بهبود وضعیت فرهنگی و اخلاقی فوتبال چه بوده است؟ ؟ برنامه ۹۰ چند صد قسمت بر روی آنتن رفته است، هزاران ساعت از وقت طرفداران پرو پا قرص خود را گرفته است. از این چند هزار ساعت، چند ساعت فردوسی پور اختصاص به گفتگویی مستقل در خصوص مباحث اخلاقی و فرهنگی فوتبال داشته است؟

فردوسی پور که در ۹۰، همیشه در مقام پرسشگر چالشی قرار می گیرد و جنجال راه می اندازد و از این بابت ۹۰ همیشه زبانزد خاص و عام بوده است. موفقیت های ۹۰ بیش از هرچیز بین جدال ها و سرشاخ هایی است که در برنامه اتفاق می افتد. همان قانونی که در زمین فوتبال است در برنامه ۹۰ نیز حکم فرماست که دو تیم در مقابل هم صف آرایی کنند و هر تیم تلاش می کند تا پیروز از میدان مسابقه بیرون بیاید و منطق برد-باخت در آن نمایانگر است.

در برنامه ۹۰نیز اینگونه است که یا دو نفر از دو طیف مختلف رو بروی همدیگر قرار می گیرند و فردوسی پور این وسط نقش آتش بیار معرکه را بازی می کند تا گفتگو داغ شود یا اینکه اگر کسی هم نباشد خود فردوسی پور به عنوان مدعی العموم در مقابل یک فرد یا گروه قرار می گیرد و انقدر به عنوان وکیل مدافع دلسوز عمل می کند که گاها می خواهد سر خود را به میز بکوبد. اما در قائله صفحه فیس بوک مسی اینبار او می بایست در مقابل بیش از صدهزار نفری قرار بگیرد که قطعن بسیاری از آن ها نیز طرفداران دو آتیشه ۹۰و فردوسی پور هستند. اما بیش از هرچیز این تقابل برایم مضحک آور بود.

فردوسی پوری که در حد شعار و دادن پیام های اخلاقی و فرهنگی مثل اینکه ما کشوری دارای صاحب فرهنگ و تمدن هستیم، این کامنت ها بسیار زشته و در شان ایران نیست و. . می خواهد پند اخلاقی به مخاطبان خود بدهد، اما ساختار و فرم برنامه تلویزونی او کاملا بر مبنای دوئل و درگیری بنا شده است و مخاطب با آن رشد پیدا کرده است. آیا او موفق خواهد بود؟

اگر بشود فرم و محتوا را در تلویزیون از هم جدا کرد، قطعا پیام های اخلاقی فردوسی پور نیز موثر خواهد بود. اما به نظر نگارنده نه تنها جدایی فرم و محتوا در رسانه های تصویری محال است، بلکه محتوای جدا شده از فرم؛ تبدیل به ضد خودش خواهد شد.

جالب است فردوسی پور این اتفاق را برای زایتسف بازیکن تیم ملی والیبال ایتالیا و سیاست مدار فرانسوی را طبیعی می داند ولی برای مسی غیر منتظره، چونکه در ایران محبوبیت دارد. در دل همین حرف فردوسی پور، بینش تقابل کاملا مشهود است، اما او اینگونه کارها رو طبیعی و غیر طبیعی می داند. در حالیکه غافل است محتوا و پندهای اخلاقی که جنبه فرمی پیدا نکرده اند در تلویزیون تبدیل به ضد خود می شود و تاثیرات رسانه ای دوست و آشنا نمی شناسد. فردوسی پور باید بداند، وقتی فرم برنامه او یعنی جنجال و با آهنگ تیتراژ برنامه اش آغاز می شود، نباید حرف هایی که خارج از چارچوب ساختاری و فرمی برنامه اش هست را مفید و موثر بداند.

امیر قلعه نویی چندی پیش حرف بسیار حکیمانه ای در خصوص برنامه وی زد. او گفت: فردوسی پور نشان می دهد که بپوشاند. از همین روست که بسیاری از بی حیثیتی ها، بی غیرتی ها و بی اخلاقی ها را در فوتبال مشاهده می کنیم، اما دیگر برایمان تبدیل به یک امری عادی شده است. اگر یکی از این بی اخلاقی ها در گذشته رخ می داد، کافی بود تا عالمی بهم بریزد، اما الان اکثریت در مقابل این اتفاقات بی تفاوت شده اند. با سرگرم و جذاب کردن موضوعات حساس و مهم در تلوزیون، می توان بی تفاوتی و خنثی شدن را در مقابل آن موضوع به مخاطب تزریق کرد.

وقتی متهم، مدعی العموم می شود، قطعا جذابیت هایی دارد و حتما کاربرانی که در صفحه فیس بوک مسی نیز نظر گذاشته بودند، پای تلویزیون تخمه می شکستند، پفک و میوه می خوردند با حرارت برنامه۹۰ را نگاه می کردند و به این فکر می کردند، دفعه ی بعد باید چه اتفاقی یا حاشیه ای رخ بدهد که فردوسی پور آن را نشان بدهد و بعد به فراموشی سپرده بشود. باید بین شباهت های جنجال صفحه فیس بوک لیونل مسی با فرم جنجالی برنامه۹۰ عادل فردوسی پور بیشتر تامل کرد.

به نظر نباید فراموش کرد بیش از آنکه کاربران ایرانی را مقصر دانست که وقتی با تیم بزرگی مثل آرژانتین هم گروه می شود و یک فوق ستاره ای مثل مسی را نیز دارد، جوگیر و ذوق زده بشوند و بر مبنای بینش اخلاقی که از برنامه ها و روزنامه های ورزشی آموخته اند، حتما خود را در تقابل با مسی می بینند و چنین اتفاقاتی می افتد. باید مقصر اصلی را کسانی دانست که چنین اخلاق و فرهنگی را در جامع نضج و گسترش داده اند.