کشف سنگ ۴ میلیارد ساله زمینی در ماه!

حدود ۴۸ سال قبل هنگامیکه «آپولو۱۴» از ماه به زمین بازگشت،  همراه خود محموله ای از سنگ ها را آورد. اکنون زمین شناسان اعلام کرده اند حداقل یکی از آنها مربوط به عمق ۲۰ کیلومتری سطح زمین است.

طبق شواهد کشف شده، به دلیل برخورد یک سیارک یا شهاب سنگ بزرگ با زمین،  یک تکه صخره از زمین به آسمان پرتاب می شود. 

شدت این برخورد چنان زیاد بوده که صخره های زمین را به خارج از اتمسفر سیاره پرتاب کرد. این سنگ ها با ماه برخورد کردند. از سوی دیگر، در آن زمان فاصله ماه تا زمین ۳ برابر کمتر از میزان فعلی بود. بنابراین صخره ها در ماه فرود آمدند و در نتیجه این رویداد و پس از مدتی سنگ مذکور با مواد دیگر سطح ماه ترکیب شد.

درهمین راستا گروهی از محققان بین المللی به رهبری «جرمی بلوسی» و «الکساندر نمچین»  که در موزه تاریخ طبیعی سوئد و دانشگاه کورتین استرالیا فعالیت می کنند، تحقیق روی یک سنگ ۲ گرمی از نمونه های ماموریت آپولو ۱۴ را انجام دادند.

این سنگ ازکوارتز، فلدسپار(نوعی کانی) و زیرکون تشکیل شده بود. تمام این موارد در زمین وجود دارند. بنابراین کشف آنها در ماه بسیار عجیب بود. تحلیل شیمیایی این سنگ کوچک نشان داد  نمونه مذکور در یک سیستم اکسیداسیون و در دمای مشابه زمین به کریستال تبدیل شده است. حال آنکه سنگ های ماه در دمای بالاتر و شرایطی متفاوت شکل می گیرند.

البته احتمال دارد این نمونه بررسی شده، متعلق به زمین نباشد بلکه در ماه کریستالی شده باشد. بااین وجود چنین فرایندی نیازمند شرایطی است که در هیچ یک از نمونه های دیگر ماه مشاهده نشده است. 

بنابراین ساده ترین تفسیر آن است که سنگ مذکور به زمین تعلق دارد. این سنگ در حدود ۲۰ کیلومتری عمق زمین و در ۴.۱ میلیارد سال قبل تشکیل شده است. همچنین سنگ مذکور پس از یک یا چند برخورد از خاک جدا شده و به فضای بین ماه و زمین پرتاب شده است. 

تحقیقات پیشین این گروه از محققان نشان داده بود سیارک هایی که در این بازه زمانی با سیاره خاکی برخورد می کرده اند، چاله هایی هزاران کیلومتری روی زمین به وجود می آوردند. بنابراین هنگامیکه نمونه مذکور به سطح ماه رسید، تحت تاثیر  رویدادهای دیگر نیز قرار گرفت. احتمالا حدود ۳.۹ میلیون سال قبل بخشی از آن ذوب و زیر سطح ماه مدفون شد.

بنابراین نمونه مذکور  بقایایی از یک دوره برخوردهای شدید در منظومه شمسی است.

تحقیقات در این باره در ژورنالEarth and Planetary منتشر شده است.