صدا و سیما و ضرورت افزایش ضریب نفوذ

اگرچه صدا و سیما در طی سالیان از بسیاری جنبه‌ها، قدرتمندترین، فراگیرترین و پرنفوذترین رسانه خبری و نهاد آموزشی - فرهنگی به شمار می رفت اما به مروز زمان به دلایلی نظیر رشد و گسترش رسانه های مختلف، شبکه های مجازی و شبکه های ماهواره ای انحصار در تولید و پخش اخبار و برنامه ها در صدا و سیما شکسته شد و انوع رسانه ها اکنون در مورد رویدادها و بحران های مختلف به تولید محتوا می پردازند.

انحصار شکنی در تولید برنامه های صدا و سیما از یک سو و عدم تولید محتواهایی متناسب با سلایق و ذائفه ها و به دنبال آن افزایش سطح انتظارات مردم ، کاهش ضریب نفوذ و مرجعیت این رسانه بیش از پیش دامن زده است. بطوری که این امر بستر نگرانی ها و نارضایتی هایی را در میان مسوولان به وجود آورده تا به دنبال راهکارهایی برای اعتماد سازی بیشتر به صدا و سیما باشند.

در این خصوص سعید باستانی نماینده تربت حیدریه در مجلس در پیشنهادی به مدیران صدا و سیما، توصیه کرده است: معیار عمل سازمان باید رضایت عمومی جامعه باشد. مسؤولان این سازمان باید تغییر نگاه جدی داشته باشند. باید از میزان رجوع و حمایت مردم و تاثیرگذاری صدا و سیما بر مخاطبان عمومی و خاص آمار گرفته شود.

همچنین این نماینده تاکید کرده بود: باید اعتماد مردم به صدا وسیما سنجیده شود و سعی کنند صدا و سیما محل اعتماد مردم به اخبار، تحلیل‌ها و راهبردهای نظام شود.

با توجه به اهمیت پرداختن به میزان اثربخشی برنامه های صدا و سیما و نیز لزوم اعتماد سازی به آن، پژوهشگر ایرنا با عبدالصمد محمودی دکترای ارتباطات و معاون مدیر کل دفتر امور شهری استانداری اصفهان به گفت و گو نشست.

**صدا و سیما با مخاطبان بسیار ولی ضریب نفوذی پایین
محمودی در خصوص وضعیت مخاطبان و ضریب نفوذ برنامه های صدا و سیما گفت: مسلما رسانه ای مثل صدا و سیما با توجه به گستردگی شبکه هایی که دارد قاعدتا از مخاطبان بسیار زیادی هم برخوردار است اما شاید تعداد مخاطبانی که دارد اصلا با ضریب نفوذ آن همخوانی نداشته باشد.
وی گفت: زمانی هست که شما مخاطبانی دارید که از روی اجبار می نشینند و رسانه شما را دنبال می کنند اما این رسانه تاثیر لازم را روی مخاطبان ندارد. به همین خاطر مخصوصا در مواقعی که بحران هایی اتفاق می افتد که از منظر چالشی لازم است نقدها و بررسی هایی و یا حتی تحلیل هایی صورت بگیرد مردم به سمت ماهواره ها و شبکه های اجتماعی و ... می روند. بنابراین به نظر من صدا و سیما مخاطبان بسیاری دارد ولی ضریب نفوذ بسیار پایینی دارد.

** علت پایین بودن ضریب نفوذ صدا و سیما
محمودی در خصوص علت پایین بودن ضریب نفوذ برنامه های صدا و سیما گفت: یک علت به این خاطر است که متاسفانه همه خود را داخل آن نمی بینند. اقوام مختلف زبان های مختلف و گرایش های سیاسی مختلف خود را در آن داخل نمی بینند. گرایش های اجتماعی مختلف شاید خود را در آن داخل نمی بینند و به همین خاطر به رسانه هایی که در آن ها بیشتر دیده می شوند متوسل می شوند.
محمودی افزود: برای مثال هر زمان که صدا و سیما تیزری پخش می شود که می خواهد طبیعت را نشان بدهد و یا به نحوی بکر بودن طبیعت را نشان دهد به سراغ اقوام می رود. ولی هر گاه که می خواهد کار کارشناسانه و تخصصی انجام دهد و در مورد موضوعی گفت و گویی کند مثلا در حوزه اجتماعی و یا پزشکی به جای اینکه بیاید با هر استادی و از هر گویشی گفت و گویی کند اساسا با کسی گفت و گو می کند که لهجه ای نداشته باشد.
وی گفت: مثلا اگر اخبار 20:30 را با دیگر برنامه های صدا و سیما مقایسه کنید، متوجه خواهید شد که به لحاظ تعداد مخاطبان و ضریب نفوذ و حتی بازنشر اخبار در شبکه های اجتماعی رتبه اول را دارد. چون تعدادی از انتقادات و نگاه ها از پایین به بالا در این برنامه دیده می شود. به همین خاطر معتقد هستم این عوامل سبب شده اند تا میزان ضریب نفوذ صدا و سیما پایین بیاید.

** فضای مجازی رقیبی برای صدا و سیما است
محمودی در خصوص تاثیر فضای مجازی در برنامه های صدا و سیما گفت: به نظر من در زمان وقوع حوادث و بحران هایی مثل زلزله یا انتخابات برخی از مردم به سراغ سایر رسانه ها می روند تا از این طریق در جریان تحلیل و تفسیر اخبار قرار بگیرند. درست است که اخبار را از صدا و سیما می شنوند ولی برای تحلیل آن اخبار به سراغ رسانه ها و شبکه های دیگر می روند. چون معتقدند به میزان کافی تحلیل ها از طریق صدا و سیما صورت نمی گیرد.
محمودی افزود: از طرفی امروزه تعداد مخاطبان شبکه های اجتماعی هم بیشتر شده است چون امکان شناسایی مردم در شبکه های اجتماعی وجود ندارد بنابراین بیشتر احساس امنیت می کنند و خود را به عضویت آنها در می آورند. به همین خاطر می بینید بعضی از کانال ها حدود 500 هزار و یا حدود 1 میلیون نفر و یا حتی بیشتر اعضا جذب کرده اند. این امر نشان می دهد رسانه هایی که بعضا رسمی هستند نتوانسته اند کارکرد خود را به خوبی ایفا کنند و یا نتوانسته اند صدای مخاطب عمومی در جامعه باشند.

** راهکارهایی برای جذب مخاطبان بیشتر
محمودی در خصوص راهکارهایی برای بهبود جذب مخاطبان بیشتر برای رسانه های رسمی چون صدا و سیما گفت: یک بخش از راهکارها، فنی و تکنیکی است. ما در بحث های جامعه شناسی شهری عنوانی به نام حق به شهر داریم. یعنی اینکه شما زمانی که می خواهید کار شهرسازی انجام دهید باید بتوانید توزیع عادلانه امکانات انجام دهید و در جاهای مختلف امکانات را طوری توزیع کنید که همه مخصوصا حاشیه نشین ها بتوانند از این امکانات بهره مند شوند.
وی گفت: این دید را نسبت به رسانه ها هم دارم. یعنی معتقد هستم حق دسترسی به رسانه را باید برای همه شهروندان قائل شویم. یعنی همه شهروندان از همه اقلیت ها و قومیت ها بتوانند در برنامه ها به طور جمعی شرکت کنند. چرا بسیاری از برنامه های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و قومی باید در شبکه 4 که بسیار کم ببیننده است و چندان هم جا نیفتاده است، پخش شوند. مثلا با فلان جامعه شناس و یا فیلسوف در شبکه 4 گفت و گو صورت می گیرد در حالیکه در شبکه های 1 و یا 2 که بسیار پر بیننده هم هستند اصلا گفت و گویی از این افراد پخش نمی شود.

محمودی افزود: پس یکی از منظر تکنیکی باید توجه شود و دیگر از نظر محتوایی. از نظر تکنیکی فیلمبرداری ها، تصویر برداری ها و صدا برداری های خوب صورت بگیرد که صدا و سیما هم در این زمینه ها بسیار قوی است ولی از لحاظ محتوایی که من اسمش را حق به رسانه گذاشتم بسیار ضعیف است و باید در این زمینه اقدامات بسیار اساسی انجام دهد.

انتهای پیام/