چهل حدیث از پیامبر اکرم (ص)

۱- ِ. ثَلَاثٌ مَنْ کُنَّ فِیهِ فَهُوَ مُنَافِق‌: ْ. إِذَا حَدَّثَ کَذَبَ وَ إِذَا وَعَدَ أَخْلَفَ وَ إِذَا اؤْتُمِنَ خَان‌

نشان منافق سه چیز است: ۱ - سخن به دروغ بگوید. ۲ - از وعده تخلف کند.۳ - در امانت خیانت نماید.

تحف العقول ص. ۳۱۶،

۲- لَا یَنَالُ شَفَاعَتِی مَنْ أَخَّرَ الصَّلَاةَ بَعْدَ وَقْتِهَا

کسی که نماز را از وقتش تأخیر بیندازد، (فردای قیامت) به شفاعت من نخواهد رسید

محاسن ص. ۸۰،

۳- أبغض الحلال الی الله الطلاق.

منفورترین چیز‌های حلال در پیش خدا طلاق است.

نهج الفصاحه ص. ۱۵۷، ح. ۱۶،

۴- ِ. خَیْرُ الْأَصْحَابِ مَنْ قَلَّ شِقَاقُهُ وَ کَثُرَ وِفَاقُه‌.

بهترین یاران کسی است که ناسازگاریش اندک باشد و سازگاریش بسیار

تنبیه الخواطر معروف به مجموعه ورام ج. ۲، ص. ۱۲۳،

۵- ابن آدم إذا أصبحت معافى فی جسدک آمنا فی سربک عندک قوت یومک فعلى الدّنیا العفاء

فرزند آدم وقتی تن تو سالم است و خاطرت آسوده است و قوت یک روز خویش راداری، جهانگر مباش.

نهج الفصاحه ص. ۱۵۹، ح. ۲۳.

چهل حدیث از پیامبر اکرم (صلى الله علیه وآله وسلم)

۶-ابن آدم عندک ما یکفیک و تطلب ما یطغیک ابن آدم لا بقلیل تقنع و لا بکثیر تشبع‌

فرزند آدم، آنچه حاجت تو را رفع کند در دسترس خود داری و در پی آنچه تو را به طغیان وا می‌دارد روز میگذاری، به اندک قناعت نمیکنی و از بسیار سیر نمی‌شوی.

نهج الفصاحه ص. ۱۵۹، ح. ۲۴،

۷- مَنْ رَدَّ عَنْ عِرْضِ أَخِیهِ الْمُسْلِمِ وَجَبَتْ لَهُ الْجَنَّةُ الْبَتَّة

هرکس آبروی مؤمنی را حفظ کند، بدون تردید بهشت بر او واجب شود.

ثواب الاعمال و عقاب الاعمال ص. ۱۴۵ - الجعفریات (الاشعثیات) ص. ۱۹۸،

۸- اتّق دعوة المظلوم فإنّما یسأل اللَّه تعالى حقّه و إنّ اللَّه تعالى لا یمنع ذا حق حقّه‌

از نفرین مظلوم بپرهیز، زیرا وی به دعا حق خویش را از خدا میخواهد و خدا حق را از حق دار دریغ نمی‌دارد.

نهج الفصاحه ص. ۱۶۱، ح. ۳۵،

۹- اتقوا الحجر الحرام فی البنیان فانه اساس الخراب

از استعمال سنگ حرام در ساختمان بپرهیزید که مایه ویرانی است.

نهج الفصاحه ص. ۱۶۲، ح. ۳۸،

۱۰- الْعِبَادَةُ سَبْعُونَ جُزْءً أَفْضَلُهَا جُزْءً طَلَبُ الْحَلَال‌

عبادت هفتاد جزء است و بالاترین و بزرگترین جزء آن کسب حلال است.

مستدرک الوسایل و مستنبط المسایل ج. ۱۳، ص. ۱۲، ح. ۱۴۵۸۵،

۱۱- اتَّقُوا فِرَاسَةَ الْمُؤْمِنِ فَإِنَّهُ یَنْظُرُ بِنُورِ اللَّه‌

از فراست مؤمن بترسید که چیز‌ها را با نور خدا می‌نگرد.

کافی (ط-الاسلامیه) ج. ۱، ص. ۲۱۸، ح. ۳،

۱۲- اتّقوا الدّنیا فو الّذی نفسی بیده إنّها لأسحر من هاروت و ماروت.

از دنیا بپرهیزید، قسم به آن کس که جان من در کف اوست که دنیا ازهاروت و ماروت ساحرتر است.

نهج الفصاحه ص. ۱۶۳، ح. ۴۴ {شبیه این حدیث در مجموعه ورام ج. ۱، ص. ۱۳۱}

۱۳- اتقوا دعوة المظلوم فإن‌ها تصعد الی السماء کأن‌ها شرارة

از نفرین مظلوم بترسید که، چون شعله آتش بر آسمان میرود.

نهج الفصاحه ص. ۱۶۳، ح. ۴۷،

۱۴- لِکُلِّ شَیْ‌ءٍ زَکَاةٌ وَ زَکَاةُ الْأَبْدَانِ الصِّیَام‌

براى هر چیزى زکاتى است و زکات بدن‌ها روزه است.

کافى (ط-الاسلامیه) ج. ۴، ص. ۶۲،

۱۵- اثنان یعجلهما الله فی الدنیا البغی و عقوق الوالدین.

دو چیز را خداوند در این جهان کیفر میدهد: تعدی، و ناسپاسی پدر و مادر.

نهج الفصاحه ص. ۱۶۵، ح. ۵۸،

۱۶-أجرؤکم على قسم الجدّ أجرؤکم على النّار

هر کس از شما در خوردن قسم جدیتر است به جهنم نزدیکتر است.

نهج الفصاحه ص. ۱۶۶، ح. ۶۴،

۱۷- أجملوا فی طلب الدنیا فإن کلا میسر لما خلق له.

در طلب دنیا معتدل باشید و حرص نزنید، زیرا به هر کس هر چه قسمت اوست می‌رسد.

شرح فارسی شهاب الاخبار ص. ۳۲۰، ح. ۵۱۸،

۱۸- هُوَ شَهْرٌ أَوَّلُهُ رَحْمَةٌ وَ أَوْسَطُهُ مَغْفِرَةٌ وَ آخِرُهُ الْإِجَابَةُ وَ الْعِتْقُ مِنَ النَّار

رمضان ماهى است که ابتدایش رحمت است و میانه‌اش مغفرت و پایانش آزادى از آتش جهنم.

کافى (ط-الاسلامیه) ج. ۴، ص. ۶۷ - بحار الانوار (ط-بیروت) ج. ۹۳، ص. ۳۴۲، ح. ۱۴،

۱۹- احب الاعمال الی الله الصلاة لوقت‌ها ثم بر الوالدین ثم الجهاد فی سبیل الله

بهترین کار‌ها در نزد خدا نماز به وقت است، آنگاه نیکی به پدر و مادر، آنگاه جنگ در راه خدا.

نهج الفصاحه ص. ۱۶۷، ح. ۷۰،

۲۰- أَحَبُّ الْعِبَادِ إِلَى اللَّهِ الْأَتْقِیَاءُ الْأَخْفِیَاء

محبوبترین بندگان در پیش خدا پرهیزگاران گمنامند.

مجموعه ورام ج. ۱، ص. ۵،

۲۱- انَّ الدینارَ وَ الدُّرهَمَ اَهْلَکا مَنْ کانَ قَبلکُمْ و هُما مُهْلِکاکُمْ.

همانا دینار و درهم پیشینیان شما را به هلاکت رساند و همین دو نیز هلاک کننده شماست.

کافی (ط-الاسلامیه) ج. ۲، ص. ۳۱۶، ح. ۶،

۲۲- احب الاعمال الی الله أدوم‌ها و ان قل.

محبوبترین کار‌ها در پیش خدا کاریست که دوام آن بیشتر است، اگر چه اندک باشد.

نهج الفصاحه ص. ۱۶۷، ح. ۷۳.

چهل حدیث از پیامبر اکرم (صلى الله علیه وآله وسلم)

۲۳- أحبّ الأعمال إلى اللَّه من أطعم من جوع أو دفع عنه مغرما أو کشف عنه کربا

بهترین کار‌ها در پیش خدا آن است که (بینوایی را) سیر کنند، یا قرض او رابپردازند یا زحمتی را از او دفع نمایند.

نهج الفصاحه ص. ۱۶۸، ح. ۷۶،

۲۴- لَا فَقْرَ أَشَدُّ مِنَ الْجَهْلِ وَ لَا مَالَ أَعْوَدُ مِنَ الْعَقْل‌

هیچ تهیدستی سخت‌تر از نادانی و هیچ مالی سودمندتر از عقل نیست.

کافی (ط-الاسلامیه) ج. ۱، ص. ۲۵ و ۲۶، ح. ۲۵ - محاسن ص. ۱۷ - تحف العقول ص. ۶،

۲۵- احب الاعمال الی الله حفظ اللسان

بهترین کار‌ها در پیش خدا نگهداری زبان است.

نهج الفصاحه ص. ۱۶۸، ح. ۷۸،

۲۶- أحبّ الجهاد إلى اللَّه کلمة حقّ تقال لإمام جائر

بهترین جهاد‌ها در پیش خدا سخن حقی است که به پیشوای ستمکار گویند.

نهج الفصاحه ص. ۱۶۸، ح. ۸۰،

۲۷- أَحَبُّ الطَّعَامِ إِلَى اللَّهِ مَا کَثُرَتْ عَلَیْهِ الْأَیْدِی‌

بهترین غذا‌ها در پیش خدا آن است که گروهی بسیار بر آن بنشیند.

نهج الفصاحه ص. ۱۶۹، ح. ۸۲،

۲۸- احب اللهو الی الله تعالی إجراء الخیل و الرمی.

بهترین بازی‌ها در پیش خدا اسب دوانی و تیراندازی است.

نهج الفصاحه ص. ۱۶۹، ح. ۸۳،

۲۹- طَلَبُ الْعِلْمِ فَرِیضَةٌ عَلَى کُلِّ مُسْلِمٍ أَلَا إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ بُغَاةَ الْعِلْم‌

طلب علم بر هر مسلمانی واجب است، همانا خدا جویندگان علم را دوست دارد.

کافی (ط-الاسلامیه) ج. ۱، ص. ۳۰، ح. ۱،

۳۰- احب الله تعالی عبدا سمحا اذا باع وسمحا اذا اشتری و سمحا اذا قضی و سمحا اذا اقتضی.

خداوند بند‌های را که به هنگام خرید و هنگام فروش و هنگام دریافت سهلانگار است دوست دارد.

نهج الفصاحه ص. ۱۶۹، ح. ۸۵،

۳۱- أَحَبُّ عِبَادِ اللَّهِ إِلَى اللَّهِ أَنْفَعُهُمْ لِعِبَادِه‌.

از جمله بندگان آن کس پیش خدا محبوبتر است که برای بندگان سودمندتر است.

تحف العقول ص. ۴۹ - نهج الفصاحه ص. ۱۶۹، ح. ۸۶،

۳۲- أحثوا التراب فی وجوه المداحین.

بر چهره ستایشگران، خاک بیفشانید.

نهج الفصاحه ص. ۱۷۰، ح. ۹۱،

۳۳- أَحْزَمُ النَّاسِ أَکْظَمُهُمْ لِلْغَیْظ

آنکه در فرو بردن خشم از دیگران بیشتر است، از همه کس دور اندیشتر است.

من لا یحضره الفقیه ج. ۴، ص. ۳۹۶ - امالی (صدوق) ص. ۲۱،

۳۴- اختبروا الناس بأخدانهم، فإن الرجل یخادن من یعجبه

مردم را از معاشرانشان بشناسید، زیرا کند هم جنس با هم جنس پرواز.

نهج الفصاحه ص. ۱۷۳، ح. ۱۰.

چهل حدیث از پیامبر اکرم (صلى الله علیه وآله وسلم)

۳۵- اخوف ما أخاف علی امتی الهوی و طول الامل.

بر امت خویش بیش از هر چیز از هوس و آرزوی دراز بیم دارم.

خصال ص. ۵۱،

۳۶- ادْعُوا اللَّهَ وَ أَنْتُمْ مُوقِنُونَ بِالْإِجَابَةِ وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ لَا یَسْتَجِیبُ دُعَاءً مِنْ قَلْبِ غَافِلٍ لَاهٍ.

خدا را بخوانید و به اجابت دعای خود یقین داشته باشید و بدانید که خداوند دعارا از قلب غافل بی خبر نمی‌پذیرد.

بحارالانوار (ط-بیروت) ج. ۹۰، ص. ۳۲۱،

۳۷- ادنی أهل النار عذابا ینتعل بنعلین من نار یغلی دماغه من حرارة نعلیه.

از مردم جهنم آنکه عذابش از همه آسانتر است دو کفش آتشین بپا دارد که مغزوی از حرارت کفشهایش به جوش میآید.

نهج الفصاحه ص. ۱۷۶، ح. ۱۲۱،

۳۸- ادنی جبذات الموت بمنزلة مائة ضربة بالسیف.

آسانترین کشش‌های مرگ مانند صد ضربت شمشیر است.

نهج الفصاحه ص. ۱۷۶، ح. ۱۲۲،

۳۹- إذا ابتلی أحدکم بالقضاء بین المسلمین فلا یقض و هو غضبان و لیسوّ بینهم فی النّظر و المجلس و الإشارة.

اگر یکی از شما به کار قضاوت میان مسلمانان دچار شود باید به هنگام غضب ازقضاوت خودداری کند و میان ارباب دعوا در نگاه و نشیمنگاه و اشاره تفاوتی نگذارد.

نهج الفصاحه ص. ۱۷۶، ح. ۱۲۵،

۴۰- اذا أحب الله عبدا حماه الدنیا کما یظل أحدکم یحمی سقیمه الماء.

وقتی خداوند بند‌های را دوست دارد، دنیا را از او منع میکند چنانکه شما مریض خویش را از نوشیدن آب منع میکنید.

نهج الفصاحه ص. ۱۷۹، ح. ۱۳۷