اغلب فیلم‌های بدنه سینما بازتاب فضای اجتماعی هستند

نشست «بازنمایی فرهنگ عمومی در جشنواره فیلم‌های فجر سال ۹۳-۹۶؛ ابعاد، رویکردها و پیشران‌ها» در ادامه سلسله نشست‌های دفتر مطالعات و رصد کالاهای فرهنگی با موضوع آینده فرهنگ ایران امروز (چهارشنبه ۲ آبان) در سالن اجتماعات معاونت پژوهشی و آموزشی سازمان تبلیغات اسلامی برگزار شد.

در این نشست که با حضور حجت‌الاسلام روح‌الله حریزاوی معاون پژوهشی و آموزشی سازمان تبلیغات اسلامی و حجت‌الاسلام سیدجواد موسوی هوایی معاون پژوهشی و آموزشی پیشین این سازمان برگزار می‌شد، «مهدی کاموس» مدیرکل دفتر مطالعات و رصد کالاهای فرهنگی سازمان تبلیغات اسلامی و «مهدی مختاری» استاد دانشگاه و مجری طرح پژوهشی «بازنمایی فرهنگ عمومی در جشنواره فیلم‌های فجر سال ۹۳-۹۶» به ارائه نتایج این پژوهش پرداختند.

مهدی کاموس به عنوان مدیر پژوهش این پروژه در ابتدای این نشست توضیحی درباره چگونگی اجرای پژوهش داد و گفت: این پژوهش با استفاده از روش تحلیل محتوای کمی و بر مبنای ۲۸۳ سوال در ۱۷ بخش اصلی در قالب پرسش‌نامه معکوس انجام شده است و ما در این سطح از پژوهش فقط به توصیف وضع موجود پرداخته‌ایم.

وی با بیان اینکه پرسش‌نامه‌های مربوط به این پژوهش بر اساس نظریه‌های علمی تدوین شده است، افزود: گردآوری اطلاعات از طریق پرسش‌نامه‌ها از سوی ۵ تا ۷ کارشناس متخصص که درکی از حوزه سینما دارند از جمله کارگردان، فیلم‌ساز یا استاد دانشگاه انجام شده است.

کاموس در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفت: نتایج پژوهش صورت گرفته که فیلم‌های ۴ سال سینمای ایران را بررسی می‌کند داده‌های خوبی در اختیار ما قرار داده است که مبنای پایگاه داده‌های فرهنگی در حوزه کالاهای فرهنگی است و می‌تواند مورد استفاده سیاست‌گذاران و پژوهشگران قرار گیرد.

او با بیان اینکه سوال‌های طرح‌شده در این پژوهش با هدف مساله‌یابی تدوین شده است، افزود: روند ما در این پژوهش مقایسه وضع مطلوب و وضع موجود بوده است تا برمبنای آن علاوه بر تحلیل سیری که سینمای ایران طی می‌کند، پیش‌بینی‌هایی درباره آینده هم داشته باشیم. بر همین اساس ۳۵ فیلم در سال ۹۳، ۲۵ فیلم در سال ۹۴، ۴۴ فیلم در سال ۹۵ و ۲۵ فیلم در سال ۹۶ و علاوه بر این، فیلم‌های پرفروش روی پرده سینماهای ایران بررسی شده است.

کاموس هم‌چنین توضیحاتی درباره نتایج این طرح پژوهشی داد و گفت: طبق تحلیل‌ها ما نتایج کلی را کسب کردیم از جمله اینکه اغلب شخصیت‌های اصلی فیلم‌های سینمای ایران از نظر اخلاقی مثبت هستند، اغلب فیلم‌های سینمای ایران پایان خوش را ترجیح می‌دهند، اغلب فیلم‌های بدنه سینما بازتاب فضای اجتماعی هستند تا اینکه بخواهند تفکری را شکل دهند، معمولا فیلم‌های تالیفی با اقبال بیشتری نسبت به فیلم‌های اقتباسی روبه‌رو شده‌اند، اغلب فیلم‌های فضای مدرنی دارند یا اینکه تعداد کارگردان‌های مرد سینمای ایران بیشتر از کارگردان‌های زن است.

خشم، پرخاشگری، قتل، فقر مطلق، بیکاری و طلاق مهم‌ترین آسیب‌های اجتماعی‌ای بود که به گفته این کارشناس در فیلم‌های سینمای ایران مطرح شده بود و در مقابل جای خالی طرح مسائلی چون کودک‌آزاری، تکدی‌گری، کودکان خیابانی و کودکان کار در فیلم‌های روز سینمای ایران به شدت احساس می‌شود.

نکته دیگری که کاموس درباره نتایج این طرح پژوهشی به آن اشاره کرد، عادی شدن آسیب‌هایی چون اعتیاد و طلاق در این فیلم‌ها بود به طوری که به نظر می‌رسد این موارد در سینمای ایران رفته‌رفته از دایره آسیب‌های اجتماعی خارج و به جزئی عادی از زندگی تبدیل می‌شوند.

در بخش‌هایی از این نشست «مهدی مختاری» استاد دانشگاه و مجری طرح پژوهشی «بازنمایی فرهنگ عمومی در جشنواره فیلم‌های فجر سال ۱۳۹۳-۹۶» بخش‌هایی از آثار سینمای ایران را به عنوان مصداق نتایج به دست آمده در این پژوهش به نمایش گذاشت.

او ضمن نمایش این مصداق‌ها گفت: آسیب‌های اجتماعی در جامعه ما وجود دارند، اما پژوهش‌ها نشان می‌دهد بسیاری از این آسیب‌ها همچون اعتیاد و طلاق دیگر مانند گذشته به عنوان یک آسیب به نمایش در نمی‌آیند و گویا سبکی از زندگی ایرانی شده‌اند.

انتهای پیام/