فرهنگ مصرف‌گرایی حساب بانکی انسان‌ها را نشانه می‌گیرد

هیاس حسینی بیان کرد: از قرن ۱۸ به بعد تعاریف و جنبش‌هایی را داریم که تاثیر مثبتی بر صنایع‌دستی گذاشته‌اند. این تاثیرها از ویلیام موریس ـ بنیان‌گذار شورای هنر و صنایع‌دستی ـ شروع می‌شود. شعار و هدف اصلی او این بود که کار فقط باید با دست انجام شود. در حقیقت ساختن اثر با دست است که موجب آفرینش شوق و شعف می‌شود و با ورود ماشین به صنایع‌دستی مخالف بوده است.

او ادامه داد: بعد از آن، ما مدرسه باوهاوس و متفکرانی که در این مدرسه تدریس می‌کردند را داریم. آن‌ها نمی‌توانستند منکر ماشین شوند بلکه آن را کمک بزرگی به انسان می‌دانستند. ماشین انسان را دیرتر فرسوده می‌کند تا بیشتر وقتش را برای اندیشیدن صرف کند. در واقع آنان نقش اصلی را مربوط به طراحی می‌دانستند و معتقد بودند طراحی مهم است. انسان با طراحی کردن می‌تواند ایده‌پردازی و اثر جدیدی را خلق کند.

این هنرمند فعال در رشته شیشه‌گری با بیان این‌که مکتب باهاوس یک حرکت بزرگ انقلابی بود، اضافه کرد: به اعتقاد این مکتب، هنر متعلق به گروه اجتماعی خاصی نیست و می‌تواند منبع سعادت، رشد و شکوفایی مردم باشد. شعار اصلی مکتب باهاوس این بود که حرکت خلاقانه در مراکز آکادمی و دانشگاه‌ها اتفاق نمی‌افتد و شکوفایی در کارگاه‌ها انجام می‌شود. به همین دلیل اعلام می‌کردند دانشگاه‌ها را رها کنید و به سمت مدرسه باوهاوس بیایید که بیشترین زمان را برای طراحی و کار با مواد اولیه می‌گذاشتند.

حسینی بیان کرد: جنبش بعدی که تاثیر زیادی بر صنایع‌دستی گذاشت، جنبش فمنیستی بود. در تمام دنیا زنان حق و حقوقی را که در حال حاضر دارند تا اواسط قرن نوزدهم نداشتند. در حالی‌ که اکثر کارهای صنایع‌دستی در خانه‌ها توسط زنان انجام می‌شد. آن زمان دیدگاه حاکم در جامعه این بود که کارهایی که در خانه انجام می‌شود ارزش مهارتی، اقتصادی و فرهنگی ندارد و به نوعی بی‌ارزش است.

فرهنگ مصرف‌گرایی حساب بانکی انسان‌ها را نشانه می‌گیرد

او اظهار کرد: هنرمند صنایع‌دستی امروز جدا از این‌که طراحی و بخشی از کار را با ماشین انجام می‌دهد حامل اندیشه پویا و امروزی‌تری است. آنچه نظر هنرمند امروز را جلب کرده است، مبارزه با فرهنگ مصرف‌گرایی است. موضوعی که امروزه می‌بینیم هر چیزی را که ما اراده کنیم ماشین‌ها برایمان انجام می‌دهند. فرهنگ مصرف‌گرایی تنها چیزی را که نشانه می‌گیرد حساب بانکی انسان‌ها است و کاری به فرهنگ، سلیقه و علایق انسان‌ها ندارد.

این هنرمند افزود: هنرمند صنایع‌دستی به این فکر می‌کند که چگونه می‌تواند انسان را از این بیگانه شدن جدا کند و روح انسانیت و زیبایی را به انسان بدمد. تمام تلاش هنرمند صنایع‌دستی بردن زیبایی، خلاقیت و نوآوری به خانه‌های مردم است. محصول یا آثاری که پیشینه تاریخی و حتی حرف دنیای امروز را دارد و می‌تواند برای مخاطب سوال‌هایی را به وجود بیاورد و ذهن او را به چالش بکشد که چرا هنرمند صنایع دستی امروز این اثر را آفریده و کار را به وجود آورده است؟

حسینی ادامه داد: در حقیقت صنایع‌دستی زمانی پایدار است که ما به آثاری که از گذشته باقی مانده است چیزی اضافه کنیم در غیر این صورت اگر قرار باشد آثار گذشتگان را تکرار کنیم و دیواری اطراف خودمان بکشیم که نباید از آن خارج شویم مطمئنا هیچ حرفی برای دنیای امروز نخواهیم داشت. بنابراین باید درباره گذشته اطلاع داشته باشیم و با توجه به آن با دنیای امروز خودمان تطبیق دهیم یا برای نسل آینده به آن بیفزایم. در غیر این صورت زمانی که نسل آینده به دوران ما نگاه کند فقط ما را به عنوان کسانی می‌بینند که کارهای گذشتگان را تکرار کرده‌اند. به این ترتیب اگر ما را از تاریخ صنایع‌دستی خط بزنند در واقع چیزی را از دست نداده‌اند زیرا ما فقط تکرارکننده بوده‌ایم.

ایجاد یک اتاق فکر با هنرمندان

او پیشنهاد داد: بزرگ‌ترین کمکی که سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری می‌تواند به صنایع‌دستی کشور ما کند، ایجاد یک اتاق فکر و کارگاه‌های عملی است. این دو می‌تواند نقش بسیار مفید و پویایی برای صنایع‌دستی ما داشته باشد.

این هنرمند فعال در حوزه شیشه‌گری گفت: در غرب و کشورهای دیگر کتاب‌ها و مطالب بسیار مفیدی درباره صنایع‌دستی تالیف شده است که متاسفانه در کشور ما ترجمه نشده یا اگر هم شده تعداد محدودی بوده است. کتاب «صنایع‌دستی و اقتصاد خلاق» در این باره ترجمه شده که حاوی مطالب خوبی است؛ اما فقط ۳۰۰ جلد از آن منتشر شده است که جای سوال دارد چرا کتابی با محتوای مفید و ارزشمند در این تعداد محدود منتشر شده است؟ این کتاب اصلا معرفی نشده است. به همین دلیل معتقدم باید اتاق فکری ایجاد شود تا هنرمندانی وارد عمل شوند که توانایی تئوریزه و ترجمه کردن دارند و به مسائل تئوری و روز صنایع‌دستی بپردازند.

حسینی با بیان اینکه، یکی از علت‌هایی که اکثر دانش‌آموخته‌های صنایع‌دستی کمتر با سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری همکاری دارند این است که این سازمان با تفکرات قدیمی به کارش ادامه می‌دهد، ادامه داد: در صورتی که دیدیم که جنبش‌ها و تفکرات چه مقدار می‌تواند مفید باشد، ما در سی‌امین نمایشگاه صنایع‌دستی دیدیم که حرکت‌های مثبتی هم می‌تواند انجام شود. این اتاق فکر باید با دعوت از افرادی تشکیل شود که در حوزه صنایع‌دستی تحصیل کرده‌اند، درک و دریافت صحیح، امروزی و دغدغه‌ای فراتر از مسائل ساده و جانبی دارند، برایشان مهم است درباره مسائل روز صنایع‌دستی و اندیشه‌های تاثیرگذار در این حوزه صحبت کنند.

این هنرمند با بیان این‌که این استودیو یا اتاق فکر عملی باید جایی برای ارتباط بین هنرمندان و پیشه‌وران باشد، گفت: این اتاق محلی است که با در میان گذاشتن ایده‌ها و شرایط روز و گفت‌وگو، درک درست و صحیحی از شرایط و نیازهای جامعه را نصیب هنرمندان صنایع‌دستی (هنروران) می‌کند تا این کالا بتواند به صنایع و کارخانه‌ها ایده دهد و برای رشد و شکوفایی صنایع مفید باشد. در حقیقت مشکل تولید، پول، سرمایه و منابع نیست بلکه اندیشه، خلاقیت و نوآوری است. متفکران دنیای امروز به این نتیجه رسیده‌اند که مشوق تولید فقط و فقط خلاقیت است. تعدادی از هنروران (هنرمندان حوزه صنایع‌دستی) امروزه آثار مفهومی خلق می‌کنند که در حقیقت از طرف بسیاری از متفکران حرکت مثبتی برای از بین بردن فاصله بین هنرمندان و هنروران است.

انتهای پیام/