تپه ساسانی در خطر است

تپه آسیه‌آباد اهواز ازجمله آثار باستانی است که در محدوده کنونی اهواز واقع شده و در زمره خرابه‌های شهر قدیم هرمز اردشیر قرار می‌گیرد. این اثر ساسانی در تاریخ ۲۴ شهریور ۱۳۱۰ با شماره ثبت ۴۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

گرچه امروز جز تلی از خاک چیزی از این تپه باقی نمانده اما با انجام کاوش و بررسی‌های لازم می‌توان به لایه‌های زیرین آن دسترسی یافت. اما پیش از این لازم است طرح بزرگ‌تری از آن تهیه و تعریف شود. طرحی متشکل از یک شهر بزرگ در دوره ساسانی و اوایل اسلامی که دارای دو محله مجزا بوده و به‌وسیله یک پل به یکدیگر مرتبط می‌شوند. با این‌وجود اقدام خاصی در این خصوص انجام نشده‌ است که درنتیجه نه تنها این اثر باستانی، عرصه و حریم مصوب ندارد بلکه بی‌توجهی‌ها سبب شده طی روزهای گذشته شاهد حفاری‌های متعدد روی تپه باشیم. حفاری برای کشیدن لوله آب که در بخش‌های متعددی از تپه انجام شده‌است.

محمدحسین ارسطوزاده (سرپرست معاونت میراث فرهنگی خوزستان) ضمن تایید حفاری‌های صورت گرفته روی تپه باستانی آسیه‌آباد گفت: باید تپه آسیه‌آباد به صورت کلی تعیین عرصه و حریم شود و این مهم در برنامه سال جاری میراث فرهنگی قرار گرفته است.

او با اشاره به آنکه موضوع حفاری روی تپه آسیه‌آباد به یگان حفاظت منتقل شده‌ است، تصریح کرد: کارهای پیشگیرانه در حال انجام است. واحد پژوهش نیز در حال انجام مطالعات و بررسی میدانی هستند تا اگر حین گودبرداری و کندن زمین که توسط اداره آب و برق انجام شده‌، مشکلی برای تپه باستانی پیش آمده باشد، بتوانیم برای آن برنامه‌ریزی کنیم و از این موضوع گزارش تهیه کنیم.

ارسطوزاده خاطرنشان کرد: از آنجا که تپه آسیه‌آباد در شهر اهواز قرار دارد و از بسیاری جهات با ارزش است اما تاکنون به اندازه‌ای که باید مورد حفاظت قرار نگرفته و آنچنان که باید پژوهش‌های لازم دراین باره انجام نشده‌ است. اما در سال جاری برنامه‌ای مفصل برای برقراری کارگاه دائمی و فعال برای پژوهش و مطالعه در تپه آسیه‌آباد در دستور کار قرار داده‌ایم.

از آنجا که گودبرداری‌هایی که در گذشته در بخشی از تپه انجام شد، لایه‌های تپه را درهم آمیخته این نکته حائز اهمیت است که گودبرداری‌ها و کنده‌کاری‌های جدید به هر دلیل چه برای لوله‌کشی آب یا برق و فاضلاب می‌تواند صدمات بیشتری را متوجه لایه‌های زیرین تپه کند. این امر سبب می‌شود تا دیگر امکان لایه‌برداری و ترانشه‌گذاری و پژوهش باستان‌شناسی در تپه آسیه آباد با مشکل روبه رو شود.

حسین فیضی (کارشناس ارشد باستان‌شناسی) درباره تپه آسیه‌آباد گفته‌ است: در پی بررسی سطحی تپه آسیه‌آباد و برپایه وسعت تپه و همچنین حجم بالای سفال‌های پراکنده کشف شده از دوره ساسانی تا دوره ایلخانی در منطقه، باستانی بودن تپه محرز و مشخص شده که منطقه مذکور محل استقرار دائم از دوره ساسانی تا ایلخانی بوده است. همچنین براساس اینکه این منطقه در شعاع نزدیکی به گور دخمه‌های حصیرآباد است و در نزدیکی این تپه، داده‌های قابل توجه‌ای از دوره ساسانی یافت شده، می‌توان اعلام کرد تپه آسیه‌آباد در گذشته جزوی از شهر کهن ساسانی هرمز اردشیر بوده است.

از آنجا که روی تپه، آجرهای مشکوک به دوره ساسانی به وفور دیده می‌شود و خاک تپه نیز در پی گودبرداری، رنگ‌های متفاوتی از خود نشان داده که بیانگر لایه‌های باستانی است. نکته حائز اهمیت بعدی در باب این تپه، سازه‌های معماری است که در پی گودبرداری از تپه به وضوح دیوار بزرگی که با سنگ لاشه درست شده قابل رویت است.