ساخته‌های یک فیلمساز ٢٠ میلیاردی

روزنامه شهروند - رضا جمالی: کمال تبریزی یکی از کارگردان‌های صاحب‌نام سینمای ایران است. او هم دربرخی جشنواره‌های خارجی جایزه گرفته (فرش باد و...) و البته هم در جشنواره فیلم فجر. حالا او مشغول ساختن فیلمی جدید است، فیلمی با نام «ما همه با هم هستیم» که رضا میرکریمی (دبیر جشنواره جهانی فیلم فجر) تهیه‌کنندگی آن را برعهده دارد.

آن‌طور که اخبار می‌‌گوید، این فیلم بسیار پربازیگر است و البته پرهزینه! مطابق خبرهای منتشرشده فیلم جدید کمال تبریزی با بودجه‌ای حدود ٢٠‌میلیارد تومان ساخته خواهد شد. این فیلم رکورد پربازیگرترین فیلم ایرانی را شکسته است و آنطور که اعلام شده، مهران مدیری، محمدرضا گلزار، مانی حقیقی، مهناز افشار، ‌هانیه توسلی، سروش صحت، بهنوش بختیاری، رضا ناجی، ویشکا آسایش، پژمان جمشیدی، مهران غفوریان، حسن معجونی، سیروس گرجستانی، هوتن شکیبا، جواد عزتی، نادر فلاح، سیاوش چراغی‌پور، سام نوری، فرزین محدث، بهادر مالکی، بهزاد قدیانلو، اشپیتیم آرفی و علی شادمان به‌عنوان چهره‌های سرشمار بازیگری، در آن حاضر هستند.

مطابق رویه‌ای که در سینمای ایران وجود دارد، از محل درآمدهای گیشه، یک‌سوم آن به تهیه‌کننده می‌رسد و به‌عنوان درآمد فیلم محاسبه می‌شود تا بتواند از محل آن هزینه‌ها را جبران کند، به همین دلیل اگر ٢٠ میلیارد تومان بودجه‌ای که برای فیلم در نظر گرفته شده را در سه ضرب کنیم، به این نتیجه خواهیم رسید که فروش ٦٠‌میلیارد تومانی فیلم را به نقطه سر به سر خواهد رساند.

تا این لحظه تاریخ سینمای ایران چنین فروشی را در خود ندیده است. پرفروش‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران، حدود ٢١‌میلیارد تومان فروش داشته است. در کارنامه خود آقای تبریزی هم چنین فروشی دیده نمی‌شد. پرفروش‌ترین فیلم او «طبقه هساث» با فروش ٥ میلیارد تومانی است. پربحث‌ترین فیلم او، مارمولک در ‌سال اکران ٧٧٠‌میلیون تومان فروش داشت که با توجه به برابری قیمت دلار، حدود سه‌میلیارد تومان پول امروز است. ٥ فیلم اخیر تبریزی به شهادت اهالی سینما و آمار دچار شکست شده‌اند و با این حال وقتی خبر بودجه فیلم منتشر می‌شود، این سوال مطرح خواهد شد که با چه محاسبه‌ای؟ آیا کمال تبریزی می‌خواهد رکورد فروش سینمای ایران را جابه‌جا کند؟

گاهی به آسمان نگاه کن محصول سال ١٨٣١ است. شیدا محصول ‌سال ٧٧٣١ است. مهر محصول‌ سال ٦٧٣١ است. لیلی با من است محصول‌ سال ٤٧٣١ است. در مسلخ عشق محصول ‌سال ٩٦٣١ است. عبور محصول ‌سال ٧٦٣١ است.

امکان مینا

محصول‌ سال 1394 به تهیه‌کنندگی منوچهر محمدی است. این فیلم که برای نمایش در بخش سودای سیمرغ سی‌وچهارمین دوره جشنواره فیلم فجر پذیرفته شده بود، در اکثر بخش‌ها نامزد جایزه شد و مورد انتقاد رسانه و مردم قرار گرفت. امکان مینا در تاریخ 13 مرداد 1395 در سینماهای ایران اکران شد.

فروش گیشه ۴۲۳٬۷۷۳٬۰۰۰ تومان

طبقه هساث

محصول ‌سال 1392 به تهیه‌کنندگی جواد نوروزبیگی است. رضا عطاران برای این فیلم سیمرغ بلورین نقش اول مرد را در سی‌ودومین جشنواره فیلم فجر دریافت کرد.

حاشیه فیلم

محمدجواد فاضل‌ لنکرانی، روحانی صاحب‌نام (فرزند آیت الله لنکرانی) در واکنش به این فیلم گفت : فیلم را به پیشنهاد و اصرار یکی از دوستانمان دیدم و بعد از تماشای این فیلم تا صبح از ناراحتی خوابم نبرد. این فیلم بهشت، جهنم، برزخ و قیامت را به استهزا کشیده و برخی مسائل نیز ازجمله غیرت را به تمسخر گرفته است. به سازنده این فیلم درخصوص ساخت فیلم مارمولک نیز تذکر داده بودم، اما تبریزی عنوان کرد من این فیلم را به نیت خدمت ساختم.

فروش گیشه ٥‌میلیارد تومان

همیشه پای یک زن در میان است

محصول‌ سال 1386 است.

فروش گیشه ۹۲۴٬۳۰۰٬۰۰۰ تومان

دونده زمین

محصول‌ سال 1389 به تهیه‌کنندگی علیرضا شجاع نوری است. این فیلم پس از ٦‌سال توقیف در تاریخ 15 اردیبهشت 1395 در سینماهای ایران اکران شد.

خیابان‌های آرام

به تهیه‌کنندگی سیدمحمود رضوی، محصول‌ سال 1389 است. خیابان‌های نا آرام به حوادث سال ١٣٨٨ پرداخته و توقیف شد.

یک تکه نان

فیلمی به تهیه‌کنندگی ناصر عنصری، ساخته ‌سال 1383 است.

فرش باد

فیلمی به تهیه‌کنندگی علیرضا شجاع‌نوری ساخته ‌سال 1381 است. فرش باد پرجایزه‌ترین فیلم تبریزی است.

مارموز

محصول‌ سال 1396 به تهیه‌کنندگی جواد نوروزبیگی است. نام فیلم «خودسر» معرفی شد ولی چندی بعد نام فیلم به مارموز تغییر یافت. این فیلم برای نخستین‌بار در جشنواره بین‌المللی فیلم فجر به نمایش درآمد. کمال تبریزی پیش از اکران این فیلم روی سن حضور یافت و ابراز امیدواری کرد که این نخستین و آخرین اکران این فیلم نباشد.

از رئیس‌جمهوری پاداش نگیرید

این فیلم ساخته ‌سال 1387 است و در ‌سال 1388 توقیف شد، اما پس از مدت‌ها توقیف و با حذف برخی از صحنه‌ها و فیلمبرداری مجدد و اضافه شدن قسمت‌های جدید مجوز اکران گرفت. نام این فیلم که در ابتدا پاداش بود به «از رئیس‌جمهوری پاداش نگیرید» تغییر کرد و در سوم تیر 1394 اکران شد. خبر اکران این فیلم با واکنش منفی اصولگرایان مواجه شد. در این فیلم کمال تبریزی در نقش جواد ظریف ظاهر شد.

مارمولک

این فیلم به تهیه‌کنندگی منوچهر محمدی، محصول‌ سال 1382 و پربحث‌ترین فیلم تبریزی است. مارمولک ٧٧٠‌میلیون تومان فروش داشت که با توجه به برابری دلار به پول امروز حدود سه‌میلیارد تومان فروش داشته است.

حاشیه فیلم

سال 1989میلادی یعنی ۱۵‌سال قبل از ساخته شدن فیلم مارمولک، فیلمی با نام ما فرشته نیستیم با مضمون کاملا یکسان در آمریکا اکران شد.
حجت‌الاسلام محمدرضا زائری و ابراهیم حاتمی‌کیا ازجمله مشوقان کمال تبریزی در ساخت این فیلم بوده‌اند.
کمال تبریزی سال‌ها بعد، به نام‌گذاری نامناسب این اثر اذعان کرد.

ما همه با هم هستیم

این فیلم به تهیه‌کنندگی رضا میرکریمی، ول‌شدگان نام داشت، اما به دلایلی تغییر نام داد و از فروردین 97 درحال ساخت است. این فیلم سینمایی رکورد حضور تعداد بازیگران سرشناس در یک فیلم را شکسته است.

معادله هزینه‌های گیشه و فروش

جمال ساداتیان - تهیه‌کننده: فیلم‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند؛ خصوصی و دولتی. فیلم‌های دولتی اهدافی را به دنبال دارند که نیازمند هزینه‌های بسیار است تا از این طریق به معرفی اهداف خود بپردازند؛ اما بخش خصوصی به این شکل نیست و همه موارد را در نظر می‌گیرد. همچنین در طول ‌سال تعداد کمی از این دست فیلم‌های پرهزینه و دولتی تولید می‌شود تا به معرفی اهداف فرهنگی دولت بپردازد و از این طریق مخاطبانی را به خود جذب کند؛ البته نمی‌توان به این دست از فیلم‌های دولتی خرده گرفت؛ زیرا ذات این دسته از فیلم‌ها هزینه‌های زیادی را ایجاب می‌کند.

همچنین تهیه‌کنندگان فیلم‌های دولتی برای استمرار فعالیت خود اگر بودجه‌های دولتی در اختیارشان قرار گیرد، فعالیت می‌کنند و اگر بودجه دولتی نداشته باشند، فیلم جدیدی نمی‌سازند. قطعا بسیاری از فیلم‌ها به این شکل‌اند و تهیه‌کنندگان تلاش می‌کنند با استفاده از بودجه‌های دولتی فیلمی بسازند اما در بخش خصوصی رویه‌ای متفاوت است و ابتدا گیشه و فروش در نظر گرفته می‌شود و سپس برای آن فیلم هزینه می‌شود.

این را هم باید گفت فیلم‌هایی که با بودجه دولتی ساخته می‌شوند، هزینه‌های فیلم مربوطه به صورت شفاف اعلام می‌شود و در غیر این صورت گردش مالی سینما چقدر است که بخواهد پولشویی صورت بگیرد.