دلاور: سارا جلوداریان شاعری که به دنبال تعادل است / یاسمی: مجموعه پریزاد آمیزه ای از انتزاع و عینیت است

نخستین نشست یک ماه یک کتاب در سال 97 با بررسی مجموع شعر پریزاد سروده سارا جلوداریان با حضور کارشناسان، منتقدان و علاقه مندان به شعر و ادبیات در حوزه هنری برگزار شد.

در این جلسه فریبا یوسفی به عنوان مجری - کارشناس و مدیر سلسله نشست های یک ماه یک کتاب، سارا جلوداریان شاعر و صاحب اثر، بهروز یاسمی و پروانه دلاور به عنوان منتقد و صاحب نظر حضور داشتند. در ابتدای جلسه سابقه فعالیت علمی و ادبی صاحب اثر قرائت شد و سپس وی به عنوان سخنران اول پیرامون اثرش توضیحاتی را ارائه داد، سپس پروانه دلاور درباره مجموعه شعر پریزاد مطالبی را ارائه کرد.

پروانه دلاور عضو هیئت علمی دانشکده ادبیات دانشگاه نوشهر، گفت: این مجموعه شعر از نظر نوع شاعری کتابی قابل دفاع است و از همین رو به صاحب اثر تبریک می گویم.

وی ادامه داد: در این کتاب 148 شعر وجود دارد که در 120 مورد از آن شاعر به طور مستقیم یا غیر مستقیم به خودش اشاره کرده است. شاعر در جای جای شعرش حضوری مشخص دارد. سارا جلوداریان با کلماتی از جمله قصه، متن ، نوشتن، سرودن و ... به حضور شاعر اشاره دارد و این تعداد از اشعار چیزی در حدود 80 درصد از این کتاب را در بر می گیرد.

این منتقد ادبی اضافه کرد: یکی از ویژگی های اشعار مندرج در پریزاد، نام خود شاعر است، جلوداریان به مسئله سنتی همچون تخلص اعتقادی ندارد و اسمش ، سارا را به کرات در ابیات گوناگون می آورد. در این کتاب حداقل 9 بار به سارا اشاره شده است که هم می تواند خود شاعر باشد و هم معنای اساطیری آن.از طرفی بیشتر کلمات گوناگونی که در اشعار وجود دارد تایید کننده این نگاه است که هم به معنای متداول انشایی آن پرداخته شده و هم به معنای کاربردی آن.

دلاور با بیان این که در نگاه نخست شعر سارا دلاوریان ساده به نظر می رسد، گفت: کسانی که برای اولین بار کتاب را در دست می گیرند تصور می کنند که شاعر همچنان در ابتدای راه است و نیاز است تا خودش را پیدا کند و به امضایی برسد اما واقعیت این است که صدای شاعر به مرور به گوش می رسد و کمرنگ و هوشمندانه رفتار خاص او با کلمات هویدا می شود. او شاعری است که بسیار کتاب می خواند و بسیار اهل شعر است زیرا در اشعار او به وفور از کتاب هایی همچون شاهنامه و اسطوره های آن از جمله رستم، اسفندریار، تهمینه و رودابه یاد کرده است.

وی در ادامه تصریح کرد: شاعر علاقه خاصی به حماسه دارد، چه واژه حماسه و چه جنس کلماتی که حماسه گون هستند. مزامین بی شماری در شعر او مشاهده می شود که قابل استخراج است. در شعر جلوداریان تضاد به وفور دیده می شود، او با نگاهی زن مدار و فمنیستی که خاص زنان است همه جا حاضر نمی شود هر چند که گاهی از سیاهی ، درد و ناامیدی یاد می کند اما سعی می کند در جای جای اشعارش تعادل را حفظ کند و فضا را به سمت لطافت بکشاند. او نگاهی مادرانه دارد و می خواهد فضای شعر متعادل باقی بماند.

این استاد ادبیات با بیان این که تضاد و تکامل واژگان به خوبی در شعرهای پریزاد دیده می شود، گفت: هرجا از بیایان و کویر گفته شد چند مصرع بعد شما باران و آسمان و ابر را می بینید و شاعر به خوبی می داند که از بیان چنین واژگانی چه هدفی را دنبال می کند. او نمی خواهد ذهن مخاطب به یک سمت برود او تعادل را می خواهد برای نگهداشت ذهن مخاطب تلاش می کند. شاعر بسیار علاقه مند به مکان های تاریخی است و مدام در شعرش از آنها یاد می کند. سارا در ابیاتش، نگاهی آیینی دارد اما از سایر موضوعات و مضامین هم غافل نشده است ، او درباره همه چیز شعر دارد و این خواننده را شگفت زده می کند.

در ادامه،بهروز یاسمی استاد ادبیات و منقد ادبی درباره کتاب پریزاد، گفت: همه سوسور زبان شناس معروف سوئیسی را می‌شناسید. او به نشانه شناسی شهرت دارد. وی نکات بسیار جالبی درباره دال و مدلول دارد، علت این که من این بخش را انتخاب کرده ام و بر آن تاکید دارم این است که خانم جلوداریان بخش زیادی از اشعارش آمیزه ای از انتزاع و عینیت است.

وی ادامخ داد: بخش زیادی از انتزاع در شعرهای این کتاب برخاسته از هیجان، تربیت و نوع زندگی شاعر است که به وبی در اشعار او نمایان شده است.خانم جلوداریان انتزاع را انتخاب می کند و از حوزه عینیات و تجربه های شخصی دور می شود. اما دال و مدلول این انتزاعاتی که در کتاب شاعر است مقداری فراتر از مدلول است و مدلول های بیشتری را به دال ها می دهد. از همین رو گاهی زبان شاعر برای خواننده ناآشنا و غریب است.

این منتقد ادبی اضافه کرد: سوسور معتقد است که نشانه ها ماهیتی دوگانه دارد وجه تصویر و دال تصویر نوشتاری و مدلول که تصویر ذهنی نشانه است رابطه میان ساختاری متقابل و همبسته این دو است که دلالت نامیده می شود. از ترکیب این دو وجه به نشانه می رسیم. در شعر خانم جلوداریان گاهی تعداد مدلول ها بیش از دال است و تا حدودی برای ذهن مخاطب نااشنا است و شاید یکی از مسائل پررنگ در پریزاد همین مسئله باشد.

یاسمی با بیان این که به کارگیری برخی عبارات در شعر سلیقه ای است، اضافه کرد: شاعران بزرگی را می توان دید که در اشعار خود از واژگانی استفاده کرده اند که بهتر بود آنها را تغییر می دادند، خانم جلوداریان نیز از این مسئله مستثنا نیستند، اما نباید این اشتباهات از واژگان به عبارات و سپس به سطر کشیده شود و دیگر قابل قبول نیست.

وی خاطرنشان کرد: هرچند که در این کتاب تعداد معدودی از ابیات دچار چنین مشکلاتی است اما شاعر باید در بکارگیری برخی واژگان دقت کند. بیت یک واحد شعری مجزا است و باید از نظر محتوایی هم مستقل باشد اما گاهی در شعرهای پریزاد می بینیم که معنای یک بیت ناقص است و محتوای آن مستقل از ابیات دیگر نیست. چنین مسائلی گاه سلیقه ای است و نمی توان به عنوان یک عیب از آنها یاد کرد.

کتاب «پریزاد» دربرگیرنده تمامی اشعار جلوداریان از سال 1384 تا 1389 است. این دفتر سه فصل با عنوان‌های «عشق»، «عطش» و «راز» را شامل می‌شود. فصل نخست این مجموعه دربرگیرنده سروده‌های اجتماعی و عاطفی، فصل دوم نیز مجموعه اشعار آیینی و مذهبی‌ و فصل سوم این مجموعه با عنوان «راز» نیز دربرگیرنده ترانه‌های شاعر است.

گفتنی است، سارا جلوداریان متولد سال 1358 است. «خاطرات مشترک» عنوان نخستین مجموعه شعر منتشر شده اوست که در جشنواره خوارزمی سال 1386 برگزیده شده و همچنین نامزد دریافت جایزه از جشنواره شعر فجر بوده است.

وی دومین مجموعه شعرش را که شامل سروده‌های آیینی و مذهبی‌اش بوده است در دفتری با عنوان «هر جاده‌ای به منزل مجنون نمی‌رسد» با مقدمه مشفق کاشانی و توسط نشر هزاره ققنوس در سال 1386 منتشر کرده است.

همچنین سومین مجموعه شعر او با عنوان «نی‌زار گواه است» شامل سروده‌های مذهبی و آیینی در سال 1387 توسط نشر آرام دل به چاپ رسیده و چهارمین مجموعه غزل وی نیز با عنوان «خاطرات مشترک» (ویرایش جدیدی از نخستین مجموعه شعرش با همین عنوان) توسط نشر شانی منتشر شده است.مجموعه «آتش و گلستان» نیز از این شاعر توسط نشر سوره مهر به بازار کتاب آمده است.

این جلسه با حضور شاعرانی از جمله: ناهید یوسفی، علیرضا قزوه، رضا اسماعیلی، مریم جعفری آذرمانی، شراره کامرانی، افسانه غیاثوند، فاطمه طارمی، قادر طراوت‌پور، علی داودی، محمود حبیبی کسبی، مختار شکری‌پور، سجاد شاکری، فلورا تاجیکی، سودابه مهیجی، ساجده جبارپور، فاطمه افشاریان، و... برگزار شد.