الگویی که می‌تواند انسان را در مسیر رسیدن به کمال حقیقی یاری دهد و از گذرگاه ‌های سخت و دشوار زندگی پُر وسوسه دنیوی بگذراند. آن حضرت، به حکم آیه تطهیر از عصمت برخوردار است و در زمره برگزیدگانی قرار دارد که خداوند آن ها را به واسطه بندگی خالصانه و اطاعت از دستورهای الهی، بر دیگر بندگان برتری داده است و می‌توان تجلی این جایگاه بی‌بدیل را در آیات نورانی قرآن کریم مشاهده کرد؛ آیاتی که علمای جهان اسلام، اعم از شیعه و اهل‌سنت، در نازل شدن آن ها در شأن زهرای اطهر(س) تردیدی به خود راه نمی‌دهند. آن چه در پی می‌آید، فرازهایی از جلد سوم مجموعه «پیشوایان هدایت»، اثر حجت‌الاسلام و المسلمین سید منذر حکیم است؛ فرازهایی که در آن ها، تعدادی از آیاتی که در شأن حضرت فاطمه(س) نازل شده است، بررسی می شود.

** منقبت حضرت فاطمه(س) در سوره دهر
روزی امام حسن و امام حسین(ع) بیمار شدند و رسول اکرم(ص) به اتفاق جمعی از مردم، از آن دو بزرگوار عیادت کرد. عیادت کنندگان به امیرمؤمنان(ع) گفتند: «ابو الحسن! برای بهبودی فرزندانت نذری انجام ده»؛ از این رو، علی(ع) و فاطمه(س) و فضّه خادمه، نذر کردند در صورت بهبودی حسنین(ع)، سه روز روزه بگیرند، دیری نپایید که آن دو بزرگوار شفا یافتند و آن ها طبق نذری که انجام داده بودند، روزه گرفتند ولی خوراکی در خانه نداشتند؛ به همین دلیل، علی(ع) سه صاع جو، قرض کرد.

یک صاع آن را فاطمه زهرا(س) آسیاب و آرد و 5 قرص نان، به تعداد اعضای خانواده تهیه کرد و آن ها را مقابل خود نهادند تا روزه روز نخست را افطار کنند که مستمندی به درِ خانه آمد و گفت: سلام و درود بر اهل بیت محمد(ص)، من فقیری بینوا و مسلمان و گرسنه ام، به من غذایی عطا کنید، خداوند در عوض، غذاهای بهشتی را نصیب شما کند. آن بزرگواران غذای خود را به وی دادند و آن شب را با آب افطار کرده و خوابیدند.

فردای آن روز نیز روزه گرفتند؛ با فرا رسیدن شب، غذایی ساده برای تناول، آماده کردند که این بار یتیمی از راه رسید و غذا را به او دادند و بار سوم، اسیری بر در خانه آمد و آنان نیز، همان کار قبلی را انجام دادند. صبح روز بعد، علی(ع) دست حسنین(ع) را گرفت و نزد رسول خدا(ص) شرفیاب شد. تا پیامبر اکرم(ص) چشمش به آنان افتاد، آثار گرسنگی را در چهره آن‌ها دید و فرمود: برای من بسیار دردناک است که شما را با چنین حالتی ببینم. سپس از جا خاست و به اتّفاق آنان به خانه علی(ع) آمد؛ دید دختر بزرگوارش فاطمه(س) در محراب عبادت نشسته است و نشانه‌های گرسنگی شدید در صورت مبارک وی پیداست.

رسول خدا(ص) از مشاهده این منظره، فوق العاده متأثر شد؛ در این هنگام، جبرئیل از عرش فرود آمد و به رسول خدا(ص)عرض کرد: محمد! خداوند تو را به دلیل داشتن چنین اهل‌بیتی، تهنیت گفته است. آن‌گاه آیاتی از سوره مبارکه دهر را بر پیامبر اکرم(ص) نازل کرد. فاطمه زهرا(س) از جمله شخصیت هایی است که در این آیات، به وی وعده داده می شود که در بهشت، از جامی ویژه که عطری دلپذیر دارد، آب می‌نوشد و در زمره کسانی است که به نذر خود وفا می‌کنند و از روز رستاخیز می‌هراسند. مطابق این آیات، آن بانوی گرامی، از کسانی است که غذای خود را با آن که به آن نیاز دارند، به دیگران می بخشند و دیگران را بر خود ترجیح می دهند و این کار را، در راه خدا انجام می دهند و در راه رضای حق، صبر و بردباری پیشه می‌کنند و پروردگار به واسطه این کارها، وعده پاداشی عظیم را به آن ها می‌دهد.

** جایگاه حضرت فاطمه(س) در آیه تطهیر
روزی رسول اکرم(ص) در خانه اُمّ سَلَمه رضوان ا... علیها حضور داشت. آن حضرت، حسنین(ع) و پدر و مادرِ آن دو بزرگوار را کنار خود نشاند و سپس ردایش را بر خود و آنان پوشاند تا آن ها را از دیگر افراد خانواده و همسران خویش متمایز کند؛ در همین حال، فرشته وحی آیه تطهیر را بر رسول خدا(ص) نازل کرد: «إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَیُطَهِّرَآُمْ تَطْهِیراً؛ خداوند می‌خواهد پلیدی و گناه را از شما اهل بیت دور و شما را از هر نوع آلودگی پیراسته کند.» رسول خدا(ص) در اختصاصِ این آیه شریفه به خود، امیرالمؤمنین(ع)، فاطمه(س) و حسنین(ع) به جمع کردن آن ها در زیر ردایش اکتفا نکرد، بلکه دست مبارک خویش را از زیر ردا خارج فرمود و به سوی آسمان بالا بُرد و چند بار عرضه داشت: خدایا! این جمع، اهل بیت من هستند، پلیدی را از آنان دور و آن ها را از هر آلودگی و گناهی پاک بفرما.

اُمّ سَلَمه که نظاره گر این منظره بود و سخنان پیامبر(ص) را می شنید، جلو آمد تا او هم زیر ردا قرار گیرد؛ رو به پیامبرخدا(ص) کرد و گفت: ای رسول خدا! آیا من نیز در زمره شما هستم؟ حضرت دست او را گرفت و فرمود: خیر، [اما] تو در زمره نیک‌بختانی. پس از نزول این آیه شریفه، هرگاه رسول خدا(ص) برای نماز صبح رهسپار مسجد می شد، با عبور از کنار خانه فاطمه(س) می فرمود: ای اهل بیت من! هنگام نماز است، خداوند می‌خواهد شما را از هر نوع گناه و پلیدی پاک کند.

آن حضرت این جملات را 6 یا 8 ماه، هنگام عبور از کنار خانه دختر بزرگوارش، تکرار می فرمود. آیه شریف تطهیر، دلیلی بر عصمت اهل بیت(ع) و مصونیت آن ها از گناه و معصیت است؛ زیرا کلمه «رِجْس» در این آیه، به معنای گناه آمده است و با کلمه حصر «إنّما» آغاز می‌شود و معنایش این است که اراده خداوند، بر این است که تمام گناهان را از آنان دور و آن ها را از هر گونه آلودگی پیراسته کند و معنای حقیقی عصمت، همین است و «نبهانی» در تفسیر طبری، این معنا را به صراحت بیان می‌کند.

*منبع: روزنامه خراسان؛ 1396،11،30
**گروه اطلاع رسانی**9117**9131