چرایی فقدان تحرک رسانه‌ای مثبت در کشور

امروز «رسانه» به عنوان عنصر برتر و بلامنازع در معادلات «قدرت» در دنیا شناخته می‌شود؛ ابزاری که در فرایند زمان جایگزین قدرت‌های سنتی شده و به اتکای تکنولوژی‌های نوین ارتباطی و نیازهای متنوع گروه‌های انسانی، دایره وسعت، تاثیرگذاری و پیچیدگی‌های آن بیشتر شده است.

«خبر» به مفهوم کلی آن است که پس از فرایند تولید و انتشار در بستر و خروجی رسانه، به تناسب «خوب» یا «بد» بودن مورد توجه افکار عمومی قرار گرفته و واجد اهمیت می‌شود؛ اما نکته مهم و محور بحث حاضر در این است که نقش و مسئولیت مثلث دولت، صاحبان رسانه‌ها و فضای عمومی جامعه در میزان تزریق، پذیرش و فراگیری داده‌های «مثبت» و «منفی» یا به عبارتی اخبار «خوب» و «بد» چیست؟

به نظر می‌رسد دولت، به دلیل حوزه عمل وسیع قدرت و اختیارات، به مراتب نقشی بیشتر از سایر گروه‌ها در تولید حجم داده‌ها و واحدهای اطلاعاتی دارد، به این معنا که هر گونه تحرک مثبت و یا منفی آن می‌تواند در قالب «خبر»، افکار عمومی را تحت الشعاع قرار داده و به طورمستقیم بر روی متغیرهای نشاط اجتماعی و به عبارتی احساس امنیت به مفهوم عام آن تاثیرگذار باشد.

تردیدی در این نیست که وقتی دولت به طور هدفمند و نظام‌مند بر تحقق و اجرای سیاست‌ها و شعارهای خود تمرکز کرده و ارتقای سطح تولید و رفاه اجتماعی را موجب شود، نه تنها رضایتمندی مردم افزایش می‌یابد بلکه به طور خودکار، شعاع داده‌ها و اخبار خوب، مثبت و امیدآفرین بر جامعه گسترده شده و منجر به افزایش احساس امنیت‌عمومی می‌شود.

از طرفی انفعال، ضعف تحرک و عملکرد دولت رابطه‌ای معنادار با مواد خام رسانه‌ها (‌اخبار) دارد، به طوری که با تکرار و تراکم وعده‌ها و غلبه آن بر اقدام و تحرک مثبت، ناگزیر موجب گسیل و برتری عددی داده‌ها و اخبار منفی بر اخبار خوب و مثبت شده و عاملی بر تزریق و انتشار عوارض ناشی از آن منجمله افزایش آسیب‌های فراگیر اجتماعی و ناامیدی می‌شود.

با این گزاره و پذیرش واقعیات برشمرده، تا حدی کلی نمی‌توان به رسانه‌ها به عنوان ضلع دیگر به دلیل تولید محتوایشان خرده گرفت، اما این موضوع، نافی مسئولیت‌ اجتماعی و تعهد مدیران رسانه‌ها برای تعدیل و پوشش خلاء‌ها و ضعف‌ها نیست، باید پذیرفت که عطش امروز مخاطبان برای دریافت و باز نشر اخبار به اصطلاح زرد و منفی، زاییده و حاصل عملکرد بخشی از مدیران و از جمله دست‌اندرکاران رسانه‌ها (خبرنگار، عکاس، کارتونیست و ...) است که بعضاً بدون توجه به شرایط، صرفاً به دنبال دیده شدن به هر قیمت و شیوه ممکن هستند.

صرفنظر از نقش موثر و بعضاً مخرب شبکه‌های اجتماعی در تعمیق این مسیر (برجسته‌سازی اخبار منفی)، ضرورت دارد مسئولان با توجه و تحرک‌بخشی به مسئولیت‌های خود، رسانه‌ها را به انتشار اخبار مثبت و خوب ترغیب کرده و به تبع آن نیز رسانه‌ها نقش فرهنگ‌سازی خود را در قبال جامعه و افکارعمومی و تشویق آنان به پیگیری و رصد اخبار امیدآفرین هدایت و تشویق کنند.