«کودک‌شو»، تصویری از خانواده ایرانی

 دنیای امروز بی‌شک دنیای کودکان است. این تعلق هم بار منفی دارد و هم مثبت و در این میان رشد و توسعه تکنولوژی هم یک‌سویه‌اش که اتفاقا بسیار مهم است، به کودکان می‌پردازد؛ از سیاست‌های کلان توسعه تا رشد صنعتی و دنیای تبلیغات که هدف‌گذاری مهم خود را بر این گروه جمعیتی گذاشته است.

حالا دیگر دهه 60 نیست که بتوان یک نسل را با چند کارتون سرگرم کرد و در دنیایی که تلفن ثابت در خانه‌ها یک امتیاز فوق‌العاده محسوب می‌شد بچه‌ها را وادار کرد برای هم نامه بنویسند. حالا جهان به شکل بی‌رحمانه‌ای شتاب گرفته و یک فناوری در عرض چند ماه می‌تواند به خاطره تبدیل شود و دیگر اساسا کارایی نداشته باشد.تلویزیون و برنامه‌هایش هم بی‌شک از این رشد شتابان مستثنا نیست و هر سال نگاهی جدید در برنامه‌سازی خصوصا ویژه کودکان ظهور می‌کند. با گذر از دورانی که برنامه‌های کودک جداگانه‌ای نداشت، حالا علاوه بر دو شبکه جداگانه مختص کودکان و نوجوانان، رویکرد برنامه‌سازی هم به شکلی ملموس تغییر کرده و در این میان یکی از برنامه‌هایی که روزهای زوج از شبکه نسیم پخش می‌شود مسابقه‌ای با نام «کودک شو» با اجرای پژمان بازغی است.

چرا نسیم؟

اولین سوال جدی و مهم درباره این مسابقه، علت پخش آن از شبکه نسیم است. این شبکه در تعاریف خود ایجاد نشاط و سرگرمی را در دستور کار دارد و اتفاقا کودک شو هم مسابقه‌ای است که در نگاه اول سرگرم‌کننده همراه با فضایی فانتزی است. پخش این مجموعه از شبکه‌ای همچون نسیم نشان می‌دهد که بسیاری از برنامه‌های آموزشی را می‌توان در فضایی مفرح و فانتزی تولید کرد تا کارکرد دوچندان داشته باشد.

مسابقه‌ای برای پدرها و مادرها

کودک شو در حقیقت مسابقه‌ای است که باید پدرها و مادرها در آن شرکت کنند. این مسابقه یک چالش شناختی برای والدینی است که فرزندانشان در سنین خردسالی هستند. سنی که پدر و مادر بیش از هر چیز نیاز به شناخت رفتارهای کودکانه و کنش‌های او دارند و با شیوه‌های قدیمی نمی‌توان با نسل فوق باهوش امروز مواجه شد. حتما در گوشه و کنار از دوستان و فامیل بارها این جملات را شنیده‌ایم که کودک خردسال یک خانه به‌راحتی و در سنین بسیار پایین می‌تواند با رایانه و تبلت و تلفن همراه کار کند و حتی والدین گاه اشکالاتشان را توسط کودکشان مرتفع می‌کنند. این اتفاق بامزه در دل خود یک هشدار جدی دارد؛ این‌که اولین گروه سنی که تحت‌تاثیر تکنولوژی و مدرنیته قرار می‌گیرد بچه‌های خردسال هستند بنابراین والدینی که با این تغییرات بیگانه‌اند، نمی‌توانند با کودکان خود ارتباط دوسویه‌ای داشته باشند.

دوبله کارتون!

یکی از قسمت‌های فوق العاده مسابقه کودک شو بخشی با عنوان دوبله شو است که پدر و مادر همزمان با پخش یک کارتون باید آن را به صورت بداهه دوبله کنند که علاوه بر ایجاد فضای کمدی فوق‌العاده، نشان از یک توانایی مهم در والدین دارد؛ قصه‌گویی برای کودکان و بداهه‌پردازی در این باره و تقلید صدای شخصیت‌های قصه که اینجا انیمیشن است. این مهارت باعث افزایش قوه تخیل کودکان و پرورش ذهن آنها می‌شود و به عقیده نگارنده این قسمت از برنامه کودک شو کاربردی‌ترین و مهم‌ترین قسمت این مسابقه است که به والدین آموزش می‌دهد برای تعریف یک قصه باید از رنگ‌آمیزی و شیوه‌های کودکانه استفاده کنند.

مجری با کودک درون فعال

پژمان بازغی چند سالی است که در چند برنامه تلویزیونی به اجرا روآورده و به‌دلیل شخصیت انرژیک و فعالش توانسته در این راه موفق باشد. او در کودک شو اتفاقا بخوبی با شرکت‌کنندگان همراه می‌شود و با شوخی‌های بموقع می‌تواند فضای برنامه را به سمت یک مسابقه کودکانه ببرد زیرا همان‌طور که از نام مسابقه هم پیداست اینجا پدرها و مادرها باید کودک شوند یا در برداشتی دیگر این مسابقه یک گردهمایی کودکانه است. بازغی در کودک شو یکی از اجراهای خوب امسال را دارد و از این جهت می‌توان امیدوار بود ورود بازیگران سینما و تلویزیون به حوزه اجرا مانند کودک شو با انرژی و بدون تکلف‌های رفتاری رایج باشد.

پیش‌بینی کن!

در طول مسابقه آیتم‌های فراوانی وجود دارد که والدین باید رفتار کودک خود را حدس بزنند. کودک در اتاقی با نام «اتاق کودک» به همراه یکی از والدین خود حضور دارد و در حقیقت پاسخ سوالی را که پرسیده می‌شود بدون آن که از قبل آمادگی داشته باشد با رفتارش به تصویر می‌کشد. به عنوان مثال چهار عروسک در اتاق کودک وجود دارد، در استودیوی اصلی از پدر یا مادر پرسیده می‌شود فرزند شما از میان این عروسک‌ها کدام را انتخاب می‌کند؟ پدر به عنوان مثال یکی از عروسک‌ها را نام می‌برد و کودک به همراه مادرش وارد اتاق کودک می‌شود و مسلما یک راست سراغ یکی از آنها خواهد رفت.

این شیوه بیش از آن که به حدس و گمان متکی باشد به شناخت ما از کودکانمان بازمی‌گردد و این‌که تا چه حد دنیای ذهنی و احساسی آنها را می‌شناسیم. در دیگر آیتم‌ها هم همین نوع پیش‌بینی عمدتا اتفاق می‌افتد و البته در آیتمی جداگانه هوش تصویری والدین هم محک زده می‌شود. به عنوان مثال آنها باید کاراکتری را که فرزندشان در حال نقاشی است حدس بزنند یا تصویر یا ضرب‌المثل یا شعری را که زیر انبوهی از وسایل بازی بچه‌ها پنهان شده و بچه‌ها با هیجان آنها را برمی‌دارند حدس بزنند. همه این آیتم‌ها نشانگر مهارت‌های رفتاری والدین در مواجهه با کودکانشان است که می‌تواند درجه آن را نشان دهد.