بیانیه هیات داوران سودای سیمرغ جشنواره فجر

هیات داوران بخش سودای سیمرغ سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر در آستانه برگزاری مراسم اختتامیه بیانیه ای صادر کرد.

متن بیانیه به شرح زیر است:

۱-هیات داوران با متوسط ربع قرن افتخار حضور در عرصه سینمای ملی علیرغم سابقه پرتنش نقدها، بداخلاقی ها و ناروایی ها نسبت به داوران دوره های پیشین، پیشنهاد دبیر محترم جشنواره را برای انجام این امر خطیر پذیرفت و با اذعان به دشواری کار که نهفته در امر داوری است، متکی به شناخت وضعیت خاص سینمای کشور با اعتقاد و اطمینان و همراهی و همدلی توام با بحث و جدل فرهنگی ما بین اعضای هیات داوری به نتایج مشترک تعیین نامزدهای هر رشته رسید.

۲- بسیار گفته شده و درست است که امر داوری در هر عرصه ای به ویژه در میدان هنر، فرهنگ و سینما امری نسبی و مقایسه ای است و بین «داوری» و «نقد و تحلیل هنری و علمی» آثار تفاوت بنیادین و معناداری وجود دارد. در عین حال، هیچ داوری مصون از خطا نیست و نمی تواند مدعی معصومیت باشد.

۳- هیات داوران عدم دخالت رئیس و دبیر جشنواره در امر داوری را پاس می دارد و مسئولیت تحلیل منطقی و هنری از نتایج آراء را خود بعهده می گیرد. بدیهی است که در قامت ادبیات متناسب با کار فرهنگی به این مهم مبادرت ورزیده و خارج از منافع شخصی و گروهی و عنادورزی های آسیب زننده به حوزه تحلیل و بررسی، خود را ملزم به پاسخگویی به ساحت محترم سینمای ملی می داند.

۴- هیات داوری کلیه فیلم های سودای سیمرغ را مشاهده و در مورد هر فیلم در مرحله نخست ارزیابی اولیه و نمره گذاری کرده و در پایان کلیه نمایش ها، امر مقایسه ای برای هر رشته را با دقت و ممارست انجام داد.

بدیهی است که در بخش های تالیفی و خلاقه و هنری این گفتمان و ارزیابی طولانی تر و در عین حال جزئی تر انجام شد و در بخش های فنی به صورت جداگانه ارزیابی تخصصی تر صورت گرفت. به عنوان مثال در زمینه «جلوه های بصری» ارزیابی در طی نمایش انجام نشد، بلکه پس از تماشای همه ی فیلم ها از مجریان جلوه های بصری خواسته شد امور انجام یافته را به صورت «قبل» و «بعد» از اجرا برای داوران بفرستند تا امکان دقیق تری برای ارزیابی وجود داشته باشد.

همانطور که مقررات هر ساله جشنواره تعیین نموده است ملاک شناخت حرفه ها و اسامی افراد و مجریان و تعیین نقش اول و دوم بر اساس فرم تکمیل شده تهیه کنندگان و کارگردانان است و بدیهی است که داوران حق تغییر در این اعلام را ندارند.

۵- پر روشن است که با اقبال جوانان هنرمند و صاحب ذوق و حضور مغتنم آنان در عرصه سینمای ملی، ضمن احترام به بزرگان سینما و سعه صدری که در آنان سراغ است، انتظار داشته باشیم که جوانان مایل اند بیشتر «دیده» شوند.

جوان با ویژگی آرمان طلبی و زیاده خواهی، میل به خودنمایی و بالندگی دارد، بر این نکته واقف بودیم و نسبت به چنین شور و تمایلی که لازمه رقابت و عنصر محرکه رشد سینمای ایران توسط جوانان است احترام تمام داشته ایم و داریم اما تمایل به زیاده خواهی و حضور نامزد در تمام رشته های سینمایی به بهای حذف دیگران امری عقلانی و عادلانه نیست و ما نیز چنین نکردیم.

۶- گسترش امکانات فضای مجازی و بوجود آمدن فرصت برای قلم زدن در این حوزه همگانی به تولید اخبار کذب و شایعات، بداخلاقی و عدم مسئولیت در انتشار هر موضوع غیرواقعی یا بدون تحقیق، شرایط آشفته ای را فراهم می آورد که خارج از ضوابط فرهنگ گفتگو و داد و ستد معناست. می توان از دخالت دادن سلیقه های شخصی چشم پوشید و در جهت مصالح سینمای ملی نقد سالم و سازنده داشت. هیات داوران کوشیدند چنین عمل کنند و انتظار داشتند که داوری آراء داوران نیز چنین مختصاتی داشته باشد.

۷- همگان اذعان دارند که وجود انواع گونه های سینمایی در یک سبد رقابتی، از انیمیشن، کمدی، درام، تراژدی و ... و قضاوت بر کلیت و اجزای آن وقت و تسلط نیاز دارد. بازیگری، چهره پردازی، کارگردانی، فیلمبرداری، موسیقی، تدوین و ... به فراخور مضمون و زیبایی شناسی ساختاری، قطعا متفاوت و در خدمت آن معنی دار است. درچنین شرایطی بروشنی می توان دریافت که داوری مقایسه ای با این وجوه و در این حجم و تعداد، چندان سهل و ساده نیست.

۸- ما به آینده سینمای ایران بسیار امیدواریم و خانواده سینمای ملی را که خود عضوی از آن هستیم محترم میداریم. طبیعت کار داوری تمییز دادن است. پر روشن است که از بین حدود ۷۰۰ نام فعال در عرصه ۳۳ فیلم بخش سودای سیمرغ، برگزیدن ۱۶۰ نام ، مداقه و بررسی جدی می طلبد. همسان سازی تحلیل ها، سلایق، عقاید و یگانه کردن نظرات  متنوع در هر مورد مسیری می طلبد که نهایتا به یک نتیجه برسد.

ما بر این مسیر طی شده و حصول به نتیجه مورد قبول اکثریت داوران در حدبضاعت، شناخت و تجربه خود اعتقاد داریم.

۹- ما به بسیاری از منتقدان باسواد، صاحب قلم و سینمادوست حق می دهیم که بر روی اسم یا اسامی  مورد نظرشان با بهره گیری از اصول نقد و مقایسه و ادبیات مرسوم در فرهنگ ایران زمین به توضیحات لازم و نقد داوری در هر رشته و بخش بپردازند اما هرگز خود را ملزم به پاسخگویی به کسانیکه با شایعه پراکنی و بکار بردن ادبیات سخیف و تهمت و افترا دست می یازند نمی دانیم. اساسا مرعوب نمودن داوری از شکل قضاوت تخصصی و هنری و تبدیل آن به اشکال سیاسی و سیاست زدگی، محفلی و باندی را امری فرهنگی نمی بینیم.

۱۰- هیات داوران اعتقاد دارد که جشنواره فیلم فجر بازمانده از دوران گذشته سینمای ایران است و پیش تر از این، (با تغییرات اساسی در مناسبات تولید و نمایش) باید تغییر ماهیت می داد. سینمای دیجیتال در کلیه عرصه های کمی و کیفی و محتوایی و اجرایی و حتی زیبایی شناسی، رفتارها و مناسبات دیگری را  می طلبد. ماموریت و ماهیت جشنواره فیلم فجر با هدف ایجاد انگیزه برای تولیدات سینمایی بیشتر و باکیفیت تر مدتهاست تغییر یافته ولی شکل ظاهری آن باقی است.

۱۱- هیات داوران نگرانی خود را از این منظر اعلام می کند که اگر کماکان سنت رایج کنونی اعتراض و هیاهو ادامه یابد، دیگر اهل هنر و فرهنگ و سینما امر داوری را نپذیرند و داوری از حوزه سینما خارج و به دیگران سپرده شود.

۱۲- در پایان لازم می داند که متذکر شود جلسه هیات داوران برای تعیین برندگان سیمرغ ، صبح روز پنجشنبه ۲۱ بهمن انجام و پس از تصمیم گیری بصورت محرمانه به دبیر محترم جشنواره فجر تقدیم می‌شود.

محمدمهدی دادگو، محمدرضا تخت کشیان ، شهرام اسدی ، محمدرضا هنرمند، اکبر نبوی، ایرج رامین فر و رویا نونهالی- داوران بخش سودای سیمرغ سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر