فرهاد آئیش: فضای مجازی را دوست ندارم

فرهاد آئیش، بازیگر سینما و تلویزیون، نمایشنامه‌نویس و کارگردان تئاتر، سال 1331 در منطقه شمیران تهران به دنیا آمده است. وی دوره دبستان و دبیرستان را در تهران گذراند و چند سال بعد به انگلستان و سپس آمریکا سفر کرد و به تحصیل فیلمسازی و عکاسی پرداخت. سپس به تئاتر روی آورد و سال‌هایی از زندگی‌اش را در شهرهای سانفرانسیسکو، واشنگتن، بوستون و برلین گذراند. آئیش در این مدت به کارگردانی و بازی در بیش از 30 نمایشنامه به زبان‌های فارسی و انگلیسی پرداخت. فرهاد آئیش سال 1376 به ایران بازگشت. وی از جمله بازیگرانی است که حضوری فعال در شبکه‌های اجتماعی ندارد. در همین زمینه و درباره علت دلایل حضور کمرنگش در فضای مجازی گفت‌وگویی با وی انجام شده است که در ادامه می‌خوانید.

در فضای مجازی حضور حرفه‌ای و پررنگ ندارید، لطفا در این باره توضیح دهید که آیا به صورت عامدانه در این فضا حضور نیافته‌اید یا دلیل دیگری دارد؟

بله. بنده از فضای مجازی به صورت حرفه‌ای استفاده نمی‌کنم و فقط از تلگرام برای ارتباط با اعضای خانواده و دوستانم استفاده می‌کنم. اصولا فضای مجازی و کیفیت آن را که باعث دور شدن از زندگی واقعی می‌شود، دوست ندارم.

استفاده نکردن از فضای مجازی به معنای مخالفت شما با این فضاست؟

استفاده نکردن از فضای مجازی به معنای اعتقادم به این موضوع نیست که این فضا بد است یا نباید از آن استفاده کرد، چون متوجه فواید آن هستم. اگر بخواهم خیلی صادق باشم، باید بگویم اغلب اوقات که به استفاده از فضای مجازی نیاز پیدا می‌کنم از دوستان، همسرم و افراد دیگر خواهش می‌کنم تا از طرف من با دیگران ارتباط برقرار کنند یا کار دیگری را در این فضا برایم انجام دهند.

نظر شخصی‌تان را درباره فضای مجازی و نحوه برقراری روابط در دنیای امروزی بگویید؟

به هر حال یک سری واقعیت‌ها درباره فضای مجازی و نوع روابط در دنیای مدرن وجود دارد که همگان از آن مطلع هستیم. بویژه درباره ضرری که اعتیاد به اینترنت برای افراد دارد، اطلاعات داریم. به نظرم، فضای مجازی انسان‌ها را از زندگی واقعی دور می‌کند، اما صادقانه بگویم که دلیل استفاده نکردن من از فضای مجازی این چیزها نیست، بلکه در ابتدای کار تنبلی و بی حوصلگی و وقت نداشتن باعث شده که از این فضا استفاده نکنم و الان هم که دیگر دیر است.شاید اگر کمی حوصله و وقت ‌داشتم، حتماً از فضای مجازی استفاده می‌کردم، اما به طور کلی از پوزیشن به دست گرفتن تلفن و استفاده از آن هم خوشم نمی‌آید.

به نظرتان فضای مجازی و فناوری‌های نوین چقدر کیفیت کار بازیگری را نسبت به قبل تغییر داده است؟

امروزه مشاهده می‌کنیم که فناوری‌های نوین، ارتباط بازیگران را با مخاطبان‌شان بیشتر کرده است و هنرمندان راحت‌تر با هواداران خود ارتباط برقرار می‌کنند، اما به نظر من حتی تأثیر فضای مجازی و وسایل ارتباطی جدید بیشتر از تسهیل روابط هنرمندان با مخاطبان است. مثلا، رشد و پیشرفت بیش از پیش تئاتر در دنیای امروز را مدیون فضای مجازی و فناوری‌های نوین هستیم.

باید بگویم که در گذشته هنرمندان زیاد اطلاعی درباره آنچه در اقصی نقاط جهان می‌گذرد نداشتند، اما امروزه به لطف وسایل ارتباطی جدید افراد در حیطه کاری خودشان که بازیگری، هنرهای تجسمی، مجسمه‌سازی و هر چیزی که هست از آخرین رویدادها با خبر هستند.

پس اعتقاد دارید که فضای مجازی و وسایل ارتباطی نوین مزایای زیادی دارند، با توجه به این موضوع باز هم نمی‌خواهید از آن به صورت حرفه‌ای استفاده کنید؟

با تمام مزایایی که فضای مجازی دارد، من آن را دوست ندارم. من سیب و پرتقال هم دوست ندارم، اما آنها جزو میوه‌های خیلی خوب هستند و فواید زیادی دارند. این‌که من فضای مجازی را دوست ندارم، به معنای بد بودن آن نیست.

برخی از هنرمندان مانند شما از فضای مجازی استفاده نمی‌کنند، با توجه به مزایایی که برای وسایل ارتباطی نوین عنوان کردید، به نظر شما استفاده نکردن از آنها خللی به کار هنرمندان وارد نمی‌کند؟

بدون فضای مجازی و وسایل ارتباطی جدید هم افراد می‌توانند پیشرفت کنند. جوانان امروزی می‌توانند از وسایل ارتباطی جدید به عنوان یک مرکب استفاده کنند و به پیش بروند، اما نسل قدیمی‌تر هنرمندان با همان وسایل قدیمی پیشرفت کردند و می‌کنند.

نباید تصور کرد که بدون استفاده از فضای مجازی اصلا امکان پیشرفت برای افراد وجود ندارد، مثلا، سعدی و حافظ هر دو شاعرند، یکی تمام دنیا را گشته و دیگری از شیراز هم بیرون نرفته است، اما هر دو شاعران مهم و برجسته‌ای بوده‌اند.

البته تا حدی حرف شما درست است، مثلاً من که بازیگری قدیمی‌تر هستم،آن‌گونه که دوست دارم زندگی هنری خودم را بدون استفاده از فضای مجازی به پیش می‌برم، اما کمبود آن را احساس می‌کنم و مجبورم که به صورت غیرمستقیم به آن نقب بزنم. شاید هم افرادی باشند که بدون استفاده از فضای مجازی در کارشان موفق باشند، همان طور که در فیلم مارمولک می‌گوید راه‌های بسیاری برای رسیدن به خدا وجود دارد، راه‌های زیادی هم برای پیشرفت در دسترس است.

و سخن پایانی؟

استفاده از فضای مجازی در ایران مناسب است. اما برخی استفاده‌های نادرست هم از آن می‌شود. مثلا، غم انگیز است دیدن این صحنه که ما با برخی همکاران در حال تمرین و خواندن فیلمنامه هستیم و یکباره وقتی فقط 10 تا 20 ثانیه در کار وقفه می‌افتد، آنها به فضای مجازی سر می‌زنند. به نظرم این کار توهین به فضای انسانی است و صحیح نیست.