تفاوت شهدای کربلا و توّابین

 پس از شهادت امام حسین(ع) و یاران وفادارشان در کربلا به دست سپاهیان یزید بن معاویه و عدم یارى آن حضرت از سوى مسلمانان و دوستداران اهل بیت (ع) یک حالت سرخوردگى و پشیمانى در مسلمانان پدید آمد. در شهر کوفه که بزرگ‎ترین مرکز شیعیان عالم اسلام بود، ندامت و پشیمانى شیعیان به خاطر عدم نصرت امام حسین (ع) و تنها گذاشتن وى در کربلا شدت بیشترى داشت و از این بابت، خودشان را سرزنش کرده و خطاکار مى‎دانستند. آنان پس از مراسم‌ هاى عزادارى امام حسین (ع) و گفت‎وگوهاى جمعى به این نتیجه رسیدند که این ننگ و ندامت را نمى‌‎توانند از خود دور کنند، مگر با کشته‌ شدن در راه اهداف ابا عبدالله الحسین (ع) و گرفتن انتقام از قاتلان وى. (المنتظم فى تاریخ الامم والملوک، ج 6، ص 28)

در عصر ما رهبر معظم انقلاب اسلامی  پیوسته در مناسبات مختلف با نوع نگاه و بصیرت نافذشان بارها و بارها به مناسبات مختلف به بیان مسائل و عبرتهایی از ماجراهای اهل‌بیت (ع) پرداختند، امروزه پس از گذشت سالها از آن طرح بحثها، وقتی کمی دقیق می‎شویم، قیمت و بصیرت چنین افرادی برایمان بیش از پیش نمایان می‌شود و لزوم به کارگیری آنها در جامعه را به وضوح حس می‎کنیم.

در همین راستا و به مناسبت سالروز قیام توابّین به خونخواهی امام حسین(ع)، به برخی از بیانات رهبر معظم انقلاب دربارۀ قیام توّابین اشاره می‎کنیم:

لزوم لحظه‎شناسی و ورود قوی در صحنه‎ها

لحظه را باید شناخت، نیاز را باید دانست. فرض بفرمایید کسانی در کوفه دلهاشان پر از ایمان به امام حسین بود، به اهل‌بیت محبت هم داشتند، اما چند ماه دیرتر وارد میدان شدند؛ همه‌شان هم به شهادت رسیدند، پیش خدا هم مأجورند؛ اما کاری که باید بکنند، آن کاری نبود که آنها کردند؛ لحظه را نشناختند؛ عاشورا را نشناختند؛ در زمان، آن کار را انجام ندادند. اگر کاری که توابین در مدتی بعد از عاشورا انجام دادند، در هنگام ورود جناب مسلم به کوفه انجام می‎دادند، اوضاع عوض می‎شد؛ ممکن بود حوادث، جور دیگری حرکت بکند. شناسائی لحظه‌ها و انجام کار در لحظۀ نیاز، خیلی چیز مهمی است. (بیانات در دیدار اعضای شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی 88/10/29)

وقتی زینب کبری(س) و مجموعۀ اهل بیت وارد کربلا شدند، عطیه‌ی عوفی و جناب جابر بن عبداللَّه و رجالی از بنی‎هاشم در آنجا حضور داشتند. این نشانه و نمونه‌ای از تحقق آن هدفی است که با شهادتها باید تحقق پیدا می‎کرد؛ یعنی گسترش این فکر و جرئت دادن به مردم. از همین جا بود که ماجرای توابین به وجود آمد؛ اگر چه ماجرای توابین سرکوب شد؛ اما بعد با فاصله‌ی کوتاهی ماجرای قیام مختار و بقیه‌ی آن دلاوران کوفه اتفاق افتاد و نتیجه‌ی در هم پیچیده شدن دودمان بنی‎امیۀ ظالم و خبیث بر اثر همین شد. البته بعد از او سلسله‌ی مروانی‎ها آمدند؛ اما مبارزه ادامه پیدا کرد؛ راه باز شد. این خصوصیت اربعین است. یعنی در اربعین افشاگری هم هست، عمل هم هست، تحقق هدفهای آن افشاگری هم در اربعین وجود دارد. (بیانات در دیدار جمعی از مردم آذربایجان‌ شرقی 87/11/28)

تفاوت بین شهدای کربلا و توّابین

فرق بین شهدای کربلا و توّابین همین است. شهدای کربلا هم شهید شدند، توّابین هم شهید شدند. فاصلۀ زمانی بین آنها هم خیلی زیاد نبود؛ اما شهدای کربلا در عرش انسانیت قرار دارند، شهدای توّابین نه؛ مقامشان با آنها خیلی فرق دارد. چرا؟ چون شهدای کربلا به ندای حسین بن علی (ع) در وقتِ خود پاسخ دادند؛ ولی توّابین به ندای آن حضرت، بعد از گذشتن وقت پاسخ دادند. فرقش این است. (بیانات در دیدار خانواده‌هاى شهیدان قائن 78/6/8)

آنهایی که در کربلا شهید شدند، کفّارۀ اشتباهشان داده شد. دربارۀ آنها بحثی نیست و اسمشان را هم نمی‎آوریم. اما کسانی از خواص، به کربلا هم نرفتند. نتوانستند بروند؛ توفیق پیدا نکردند و البته، بعد مجبور شدند جزو توّابین شوند. چه فایده؟! وقتی امام حسین (ع)کشته شد؛ وقتی فرزند پیغمبر از دست رفت؛ وقتی فاجعه اتّفاق افتاد؛ وقتی حرکت تاریخ به سمت سراشیب آغاز شد، دیگرچه فایده؟! لذاست که در تاریخ، عدۀ توّابین، چند برابر عده‌ی شهدای کربلاست. شهدای کربلا همه در یک روز کشته شدند؛ توابین نیز همه در یک روز کشته شدند. اما اثری که توّابین در تاریخ گذاشتند، یک هزارم اثری که شهدای کربلا گذاشتند، نیست! به‌ خاطر اینکه در وقت خود نیامدند. کار را در لحظه‌ی خود انجام ندادند. دیر تصمیم گرفتند و دیر تشخیص دادند. (بیانات در دیدار فرماندهان لشکر 27 محمد رسول‌الله (ص) 75/3/20)