چرا شغل قصابی در اسلام مکروه است؟

برخی شغلها و انجام برخی کارها در اسلام مکروه است که شغل قصابی و ذبح کردن حیوانات یکی از آنهاست.

یکی از اموری‌که در روح انسان اثر تربیتی دارد، شغل و محیط شغلی است‌.

که به‌طور طبیعی و به‌مرور بر اثر تکرار آن عمل، آثار تخریبی و یا سازندگی خود را بر روی نفس، خواهد گذاشت.

و به همین دلیل، در بیانات دینی مذمت‌ها و یا تحسین‌هایی نسبت به برخی از مشاغل مشاهده ‌می‌گردد.

البته در آن روایاتی‌که ‏درباره نهی از بعضی شغل‌ها و حرفه‌ها وارد شده،اشاره‌ای هم به‌جهت حکم شده است.مثلاً در بعضی از احادیث آمده است‌: که شما به‌دنبال این حرفه خاص نروید،زیرا این شغل، بر روی روح شما نقش تخریبی و اثر سوء خاص را خواهد گذاشت.

در این زمینه، قصابی یکی از آن مشاغلی است‌که در آموزه‌های دینی مورد نکوهش واقع شده،
و جزء شغل‌های مکروه قلمداد گشته است. منتها نکته‌ای‌که باید به آن توجه نمود،آن است‌که منظور از قصابی، معنای متداول امروزی آن نیست.

امروزه قصاب، به‌کسی گفته می‌شود که شغلش فروش گوشت است،و از این راه، کسب درآمد دارد.

در حالی‌که روایات، ناظر به این معنای از قصابی نیستند.بلکه کراهت و مذمتی‌که در روایات،از قصابی شده، ناظر به سلّاخی و ذبح حیوانات است.

یعنی کسی‌که شغلش ذبح حیوانات است و از این راه امرار معاش می‌کند.

سلّاخی و ذبح حیوانات
الف: در روایت مفصلی اسحاق بن عمار از امام صادق علیه السلام سوال می‌کند.

که خداوند به من پسری داده، شما دوست دارید پسر من چه کاره شود؟

  حضرت، فرمایشاتی دارند. تا این‌که می‌فرمایند:
«…وَ لَا تُسْلِمْهُ جَزَّاراً فَإِنَّ الْجَزَّارَ تُسْلَبُ مِنْهُ الرَّحْمَةُ…»؛
«فرزندت را به کار سلّاخی نگمار، چرا که چنین شخصی مهربانی‌اش را از دست می‌دهد.»

ب: و یا در بیان دیگری پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم فرموده‌‌اند:

«…وَ أَمَّا الْقَصَّابُ‏ فَإِنَّهُ یَذْبَحُ حَتَّى تَذْهَبَ الرَّحْمَةُ مِنْ قَلْبِه‏»،؛
«قصاب آن‌قدر ذبح می‌کند تا مهر و عطوفت از دلش می‌رود.»

در این روایت، مراد از قصاب، کسی اراده شده که ذبح می‌کند نه کسی‌که فروشنده گوشت است.

ج: در لغت هم قصاب، همان جزّار یعنی سلّاخ، معرفی شده است: «القَصَّابُ‏: الجَزَّار»،

د: استاد اخلاق مرحوم آیة الله مجتبی تهرانی (ره) در رابطه با آن دو روایت مطرح شده، می‌فرمودند:

«در روایت قبلی داشت «جزّار» و در این‌جا دارد «قصاب» که البته معنای این‌ها قصابی به معنایی‌که امروزه متداول است، نیست.

اصل آن از نظر لغت به کسی گفته می‌شود که شتر و گوسفند را سر می‌‏برد، یعنی کارش سر بریدن است نه گوشت فروختن. روایت می‌گوید، ولو اینکه قصاب سر حیوان را می‏‌برد، ولی این شغل و حرفه، از نظر تربیتی اثر سوء دارد.»

ه: حضرت امام (ره) هم در بیانی می‌فرمایند: «منظور از قصابی که مکروه است. صرفا گوشت فروشی نیست بلکه کسی است‌که شغلش ذبح و کشتار حیوانات است.»

بنابراین قصابی مورد اشاره در روایات، به معنای سلاخی و ذبح حیوانات است، و با توجه به نقش تخریبی آن بر روی روح انسان، این شغل جزء مشاغل مکروه محسوب گشته است.