اخشابی: شنیدن یک قطعه موسیقی هزینه دارد

مجید اخشابی از چهره هایی است که گرچه شاید عامه مخاطبان موسیقی او را یکی از خواننده های موسیقی پاپ ایران بدانند و با این عنوان بشناسندش، اما بسیاری از مخاطبان جدی موسیقی او را با مضراب هایش بر ساز سنتور به جا می آورند.

«مست عشق» (استادان فضل الله توکل و اکبر گلپایگانی)، «به یاد فردین» (استادان اسدالله ملک و حسین خواجه امیری)، «نیلوفرانه» و «یاد استاد» و «نسیما» و «خوش آمدی» (استادان عباس خوشدل، علی تجویدی، فضل الله توکل، جواد لشکری و علیرضا افتخاری)، «بوی باران» (استادان حسین یوسف زمانی و محمدرضا شجریان)، «وداع 1 و 2» (سید محمد میرزمانی و حسام و الدین سراج)، «تصویر خیال» (استاد همایون خرّم و بهرام حصیری)، «مهتاب» (استادان حسین یوسف زمانی و صدیق تعریف)، «با ستاره ها» (استاد محمدجواد ضرابیان و همایون شجریان)، «آینه و خشت» (استاد احمد ابراهیمی) و «سیوی سور» و «مستان سلامت می کنند» (کیخسرو و طهمورث پورناظری و بیژن کامکار)، شماری از آلبوم هایی است که با سنتور مجید اخشابی اجرا و ضبط شده است.

خبرنگار ما در گفت وگو با این نوازنده امروزه کم تر فعال و خواننده این سال ها فعال موسیقی ایران، از او درباره سه دنیای نوازندگی و آهنگسازی و خوانندگی و نیز کارهای آماده انتشارش پرسیده است. 

** از وقت نوازندگی ام زدم تا به خوانندگی بپردازم
- سوال: جناب اخشابی، شماری از مخاطبان حرفه ای موسیقی، شما را اول به دلیل نوازندگی هایتان می شناسند و در درجه بعدی به واسطه خوانندگیتان؛ از این روی، می خواهم بدانم چرا شما این قدر زیاد از دنیای نوازندگیتان فاصله گرفته اید؟

- جواب: عبارت خوبی را به کار بردید: «دنیای نوازندگی»؛ باید بگویم نوازندگی، خوانندگی یا آهنگسازی، هر یک فضا و دنیایی متفاوت دارد. زمانی که جذب خوانندگی شدم، به ناچار وقتی را که برای خوانندگی و تعقیب کارهای گوناگون در زمینه خوانندگی اختصاص می دادم، می بایست از سهم وقت نوازندگی ام هزینه می کردم، بنابراین به ناچار کم تر توانستم مانند گذشته به نوازندگی بپردازم و امکان اینکه اکنون بتوانم مانند سال های گذشته در استودیوهای مختلف حاضر شوم و به نوازندگی بپردازم، برایم فراهم نیست، زیرا وقت چندانی برای این کار ندارم. چند سال پیش یکی از آهنگسازان بزرگ که به من بسیار لطف داشتند و همیشه من کارهایشان را می نواختم، برای کار آخرشان از من خواستند که نوازنده کارشان باشم، اما به علت همین کمبود وقت از او عذرخواهی کردم.

- سوال: واکنش آن آهنگساز چه بود؟

- او بسیار از من ناراحت شد، اما واقعاً نمی توانستم زمانی که قرار بود کنسرتی را به خوانندگی و اجرای خودم روی صحنه ببرم، این کنسرت را لغو کنم و بیایم در استودیو نوازندگی کنم. بنابراین، به طور ناخودآگاه رفته رفته بیشتر به کارهای خوانندگی پرداختم و کم تر توانستم نوازندگی کنم. البته این را هم بگویم که نوازندگی سازهای گوناگونِ کارهای خودم را انجام می دهم و گاهی نیز نوازندگی برخی کارهای دوستانم را تا جایی که زمان اجازه بدهد بر عهده می گیرم.

** آلبومی از دوران نوجوانی
- سوال: پس برای برنامه های آینده نیز همچنان اولویتتان خوانندگی است.

- جواب: بله؛ اما یک آلبومی را از سال ها پیش، در دوره نوجوانی طراحی کرده بودم، که در قالب قطعه های مختلف تکنوازی سنتور و ارکستر اجرا می شد؛ اگر عمری باشد و توفیق حاصل شود و جنجال ها و شلوغی ها و هیاهوی عالم خوانندگی بگذارد، به دنبال این هستم که این آلبوم را اجرا و منتشر کنم، زیرا انتشار این آلبوم از آرزوهایم است.

- سوال: جدای از نوازندگی، شما در حوزه آهنگسازی نیز تعدادی آهنگ برای بزرگان موسیقی سنتی ساخته اید که از جمله آنها می توانم به تصنیف های ماندگاری که برای استاد اکبر گلپایگانی در آلبوم «مست عشق» ساخته اید اشاره کنم و یا از تصنیف «یار دلنواز» علیرضا افتخاری نام ببرم. اما با وجود این آثار زیبا، در حوزه آهنگسازی موسیقی سنتی نیز شما به شدت کم کار شده اید، آیا این هم به ماجرای زمان بر خوانندگی مربوط است؟

- جواب: بله، این هم به سبب همین کمبود وقت است که پرداختن به خوانندگی زمان چندانی برای آهنگسازی کارهای اینچنینی باقی نمی گذارد.

** برای نوازندگی زحمت بسیاری کشیده ام
- سوال: آقای اخشابی حیف نیست؟ در حالیکه شما در میان نسل جوان تر ما، از بهترین نوازندگان سنتور به شمار می روید و در بسیاری از آلبوم های شاهکار بزرگان موسیقی ایرانی هم سنتور زده اید. البته این را هم باید بگویم که شما صدای بسیار زیبایی دارید و در زمینه خوانندگی نیز کارهای بسیار خوبی پدید آورده اید؛ اما آیا فکر نمی کنید بیش از حد از نوازندگی و آهنگسازی موسیقی سنتی دور شده اید؟

- جواب: اینکه شما می گویید، نکته درستی است؛ برای نوازندگی ام زحمت بسیاری کشیده ام و تلاش فراوان کرده ام و پشتکار بسیاری داشته ام، پس اگر قرار باشد همچنان کم تر به نوازندگی ام توجه کنم برای خودم هم دلخور کننده است و از خودم راضی نخواهم بود. اما این پرسش ارزنده شما من را مصمم تر می کند تا بتوانم در زمینه نوازندگی و آهنگسازی به سیاق سنتی بیش تر تلاش کنم.

** «آیینه رو» سرانجام منتشر می شود؟
- سووال: در زمینه خوانندگی آلبومی را آماده انتشار دارید؟
- جواب: بله، آلبوم «آیینه رو» را آماده کرده ام و در تلاش هستم تا در چند ماه آینده منتشر شود. به جز این آلبوم چند تک قطعه نیز آماده است که به تدریج آنها را منتشر خواهم کرد. آخرین تک قطعه ای که در فضای مجازی منتشر کردم، «سردار بی سر» بود که در فضای ماه محرم کار شده بود، کار جدیدم نیز با نام «محدوده» بزودی منتشر خواهد شد. پس از انتشار آلبوم نیز برنامه ریزی خواهیم کرد تا کنسرت های آن را هم به روی صحنه ببریم.

- سووال: این روزها با این پدیده روبرو هستیم که بسیاری از خوانندگان و آهنگسازان تک قطعه های خود را به صورت رایگان در فضای مجازی عرضه می کنند. به نظر شما با توجه به اینکه تولید یک قطعه موسیقایی هزینه بر است، چه توجیهی برای عرضه رایگان این قطعه ها در فضای مجازی وجود دارد؟

- جواب: بخشی از این اتفاق باز می گردد به اینکه هنوز این فرهنگ در جامعه ما جا نیافتاده که ما برای شنیدن یک قطعه موسیقی، باید هزینه آن را بپردازیم. هر قدر هم که بخواهیم سنتی تر و دینی تر نگاه کنیم، می بینیم که در این دنیا برای استفاده از هر چیزی، حتی یک لیوان آب، باید هزینه آن را بپردازیم و یا باید رضایت صاحب آن را به گونه ای جلب کنیم. اما برای غذای شنیداریمان، این دیدگاه را نداریم و می رویم به راحتی سی دی های عرضه شده در بازار را دانلود می کنیم. اما از سویی فضای مجازی هم با رشد روزافزون خود این رغبت را در هنرمندان پدید آورده تا آثار خود را با دغدغه کمتر و با کیفیت دلخواه به دست مخاطبان خود برسانند. این دو نکته به نظر من سبب شده تا هنرمندان تک قطعه های خود را در فضای مجازی در اختیار مخاطبان قرار دهند.