شفاف‌سازی؛ حلقه مفقوده نظام سلامت

با شروع طرح تحول سلامت در اردیبهشت‌ماه 95 93 خدمات درمانی و پزشکی به‌صورت گسترده در اختیار مردم قرار گرفت؛ اما از همان ابتدا باوجود شیرینی کام مردم، صاحب‌نظرانی پیرامون افزایش هزینه‌ها و ناپایداری منابع سلامت‌ نگرانی خود را اعلام کردند؛ اما هم اکنون با گذشت تقریباً دو سال و نیم از شروع اجرای طرح، بدهی بیمه‌ها، نشان از تحقق هشدارهای صاحب‌نظران دارد؛ به طوری‌که مدیر عامل سازمان بیمه سلامت از انباشت بدهی 12 هزار میلیارد تومانی سازمان متبوعش به وزارت بهداشت تا انتهای سال 95 خبر داد.

با افزایش رقم بدهی‌ها، حریرچی، قائم مقام وزارت بهداشت هفته گذشته با حضور در برنامه گفتگوی ویژه خبری علت افزایش بدهی بیمه سلامت را بیمه کردن 9 میلیون نفر اقشار کم‌درآمد و مستضعف بیان کرد.

وی با طرح این سؤال که آیا می‌شود این تعداد بیمه شوند و بگوییم طرح تحول سلامت باعث بدهی بیمه‌ها شده است، توپ را در زمین بیمه سلامت انداخت و مدیریت بیمه سلامت را مقصر دانست؛ اما مدیرعامل بیمه سلامت عدم وجود مسیرهای کنترلی برای جلوگیری از افزایش بار مراجعه و افزایش هم‌زمان قیمت خدمات را از علل بدهی‌های سنگین می‌داند.

صاحب‌نظران حوزه سلامت بر این باورند که تعداد بیمه‌شدگان بیمه سلامت طی سال‌های جاری تقریباً 30 درصد افزایش‌یافته است، حال‌آنکه به اذعان مسئولان هزینه‌های بیمه سلامت تا 400 درصد افزایش‌یافته است، این افزایش هزینه‌ها تنها به بیمه سلامت ایرانیان منتهی نمی‌شود، هزینه‌های صندوق تأمین اجتماعی نیز سه برابر شده است.

این در حالی است که تعداد بیمه‌شدگان صندوق تأمین اجتماعی در سال‌های گذشته تغییر محسوسی نداشته است. لذا به نظر می‌رسد عواملی جز افزایش تعداد بیمه‌شدگان،در انباشت بدهی نجومی بیمه‌ها نقش دارند.

پرونده الکترونیک سلامت در انتظار تحقق وعده وعیدها

در هفته گذشته وزیر بهداشت در دیدار با وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات از راه‌اندازی پرونده الکترونیک سلامت تا یک ماه آینده خبر داد. پرونده الکترونیک سلامت، سامانه اطلاعاتی است که اطلاعات شهروندان از بدو تولد تا پس از مرگ در آن ثبت می‌شود. به‌واسطه ثبت اطلاعات حوزه‌های درمانی و دارویی، سیاست‌گذاران می‌توانند به پایش و استانداردسازی حوزه‌های مذکور بپردازند.

در چند سال اخیر، مسئولان و صاحب‌نظران مختلف، مزایای استفاده از پرونده الکترونیک سلامت را نام‌برده‌اند. در این راستا، خاتمی، نائب رئیس کمیسیون بهداشت و درمان، پرونده الکترونیک سلامت را بستر اطلاعاتی برای اجرای نظام ارجاع اعلام کرد.

وی معتقد است به‌وسیله دفترچه الکترونیکی، همپوشانی بیمه‌ها از بین خواهد رفت و شهروندان قادر به استفاده هم‌زمان از چند بیمه نخواهند بود.

معاون درمانی سازمان تامین اجتماعی هم جلوگیری از آزمایش‌های تکراری و عدم استفاده غیرضروری از دارو را از مزایای طرح پرونده الکترونیک سلامت عنوان کرد.

دبیر انجمن داروسازان ایران نیز عنوان داشت که اجرای پرونده الکترونیک سلامت به تجزیه‌وتحلیل عملکرد پزشکان، مدیریت داروهای خاص و کاهش خطای پزشکی در تجویز نسخه منجر می‌شود و در صورت تأخیر در پیاده‌سازی این طرح کشور متحمل ضرر و زیان خواهد شد.

وزیر بهداشت نیز بیان داشت که اجرای این طرح را باعث کاهش قیمت و حذف نسبی قاچاق دارو و اطمینان از اصالت دارو می‌شود.

باوجود مزایای فراوان و تأکید برنامه پنجم توسعه، راه‌اندازی پرونده الکترونیک سلامت از 12 سال پیش گرفتار وعده و وعیدهای مسئولان شده است. نخستین بار پزشکیان در سال 83 اجرای فاز اول آن را وعده داد. پس‌ازآن نیز وزیران بهداشت، از لنکرانی تا وحید دستجردی اجرای این پروژه مهم و عظیم را تا انتهای وزارت خود وعده دادند؛ اما کاری از پیش نبردند.

حال که اطلاعات 51 میلیون نفر از شهروندان در پرونده الکترونیک سلامت ثبت‌شده است، انتظار می‌رود که وعده قاضی‌زاده هاشمی به وقوع بپیوندد تا به گفته خود نمره قبولی دولت را در این زمینه کسب کند.