نخستین کسی که در روز غدیر شعر سرود

درباره عید غدیر و واقعه غدیر شعرا و ادبا و سخنوران، سخنان زیادی بر لب جاری نموده اند اما یکی از مسائلی که به ذهن خطور می کند این است که کدام شاعر برای نخستین مرتبه در محضر رسول خدا(ص) برای این روز مهم شعری سروده است.

اولین شاعری که در روز غدیر با اجازه رسول خدا شعر سرود، حسان بن ثابت بود.

او شاعر رسول خدا(ص) بود که جاهلیت و اسلام را درک نمود. هنگامی که پیامبر(ص) به مدینه هجرت نمود، حسان شصت ساله بود. حسان شاعری ماهر و در فن شعر استادی برجسته بود،و شعر او در لفظ و معنا از دین متأثر شده بود.

حسان بن ثابت بعد از خطبه خواندن پیامبر(ص) در روز غدیر و معرفی نمودن علی(ع) به عنوان رهبر مسلمانان، از پیامبر(ص) اجازه خواست به مناسبت غدیر اشعاری بسراید، پس اشعار معروف خود را چنین آ‌غاز نمود:

ینادیهم یوم الغــــدیر بنیّهم بخمٍّ واسمع بالـــرسول منادیاً

فقال فمن مولاکـم و نبیکم؟ فقالوا و لم یبدوا هناک التعامیا

إلهــک مولانا و أنت نبیُّنــا و لم تلق منّا فی الولایة عاصیاً

فقــال له قـم یا علیّ فإنّنی رضیتُک‌مِن‌بعدی‌إماماً‌ و هادیاً

فمن کنـتُ مولاه فهذا ولیُّه فکونــوا له اتباع صدق والیاً

هنـاک دعا اللّهم و ال ولیّه و کن للذی عاد علیاً معادیاً

پیامبرشان در روز غدیر در سرزمین خم به آنها ندا داد (و چه ندا دهنده گرانقدری) فرمود:‌ مولا و پیامبر شما کیست؟

آنها بدون چشم پوشی و صریحاً پاسخ دادند: خدای تو مولای ما است و تو پیامبر مایی و ما در پذیرش ولایت تو سرپیچی نخواهیم کرد. پیامبر(ص)، به علی(ع) گفت: برخیز زیرا من تو را بعد از خودم امام و رهبر انتخاب کردم.

سپس فرمود: هر کس من مولا و رهبر اویم، این مرد مولا و رهبر او است، پس شما همه از سر صدق و راستی از او پیروی کنید. در این هنگام پیامبر(ص) افزود: بار الها! دوست او را دوست بدار و دشمن او را دشمن بدار.

متأسفانه حسان پس از رحلت پیامبر(ص) درباره‌ امیرالمؤمنین(ع) سخت منحرف شد و از عثمان طرفداری نمود و مردم را علیه علی(ع) شوراند.

حسان 120 سال عمر کرد. در خصوص تاریخ وفات وی اختلاف نظر است. تاریخ وفات وی را سال چهلم یا پنجاهم و یا پنجاه و چهارم هجرت گفته اند.