چرا همچنان «اخراجی‌ها» مقبول مردم است؟

سالهای زیادی از اکران اخراجی‌های۱ می‌گذرد اما همچنان جز خاطره ساز ترین کمدی‌های دهه اخیر است.

در آخرین برنامه «هفت» اولین ساخته بلند مسعود ده‌نمکی در حضور آثاری چون لیلی با من است و اجاره نشین‌ها و ای ایران توانست بالاترین آراء مردمی را به خود اختصاص دهد، چرایی اقبال فیلم‌های ده‌نمکی با وجود مخالفان جدی آثارش در نوع خود جالب توجه است.

با بررسی پیشینه روزنامه نگار دیروز و کارگردان امروز سینمای ایران در می یابیم وی نبض مخاطب را همیشه در دست داشته. او به خوبی سوژه‌هایش را انتخاب می‌کند و می‌داند چه موضوعی در کدام مقطع زمانی جامعه پیرامونش اثر گزارتر است و با استقبال مخاطب روبرو می‌شود. مخالفان آثار ده نمکی در سینما دو دسته اند، آنها که اساسا با ده‌نمکی مشکل دارند و او را چه در کسوت روزنامه نگار و چه در جایگاه کارگردان نمی توانند تحمل کنند و دسته بعدی آنها که با شخصیت ده‌نمکی و نگاه او در فیلم‌هایش مشکلی ندارند اما همواره از کیفیت پایین آثارش شکوه می‌کنند و همچنان معتقدند اخراجی‌های ۱و ۲ از مابقی آثار وی بهترند اما جالب است که هر دو گروه مخالف باز هم به دیدن فیلم هایش می‌روند تا ببینند مضمونی که اینبار روی آن دست گذاشته چیست و این هنر کارگردان در یافتن سوژه‌ و ایجاد فضای رسانه‌ای است که جریان حاکم بر سینما نمی‌تواند او را نادیده بگیرد.

نسل ده‌نمکی حاصل دوره ظهور قهرمان‌های بزرگی است که در انقلاب و بعد از آن در جنگ اثرگزار بوده‌اند و و آثار ده‌نمکی نیز متاثر از فضایی که در آن زیسته خالی از قهرمان نیست. همه فیلم‌های او قهرمان دارند و تنها محل ورود آنها در قصه متفاوت است و اخراجی‌ها از جمله آثاری است که از متن زندگی جامعه ایرانی برآمده و شوخی‌‌هایش برای مردم ملموس و دست یافتنی بود.

قرار بود «رسوایی۲» پایانی باشد بر دوران ده‌نمکی و خیلی‌ها از این فیلم به عنوان یکی از ۵ فیلم ضعیف تاریخ سینمای ایران یاد کردند اما این فیلم تاکنون ۳میلیارد فروش کرده و این رقم یعنی بالاتر از فروش خیلی فیلم‌ها در دوران رونق سینما. ما در طول تاریخ سینمای ایران کارگردانان متعددی داشته ایم که همزمان نویسنده، کارگردان و یا حتی بازیگر فیلم‌هایشان نیز بوده‌اند اما ده‌نمکی جز معدود کارگردانانی است که همزمان با کارگردانی فضای رسانه‌ای آثارش را نیز جلو می‌برد و در این بخش همواره با قدرت ظاهر شده است. فضای جشنواره فجر برای «رسوایی۲» به گونه‌ای مهندسی شده بود که آغاز شکست فیلم باشد اما ده‌نمکی با انتشار یادداشت اینستاگرامی‌اش مبنی بر خوشحالی از عصبانیت مخالفانش از این فیلم بازی را عوض کرد.

گرچه در این سال‌ها فیلم  های زیادی پر فروش شده اند و با بالا رفتن قیمت بلیط سینما توانسته‌اند رکورد فروش اخراجی ها را بشکنند اما در حوزه آثار دفاع مقدسی ده‌نمکی قطعا پر اقبال‌ترین کارگردان جنگی محسوب می‌شود و در روزگاری که آثار دفاع مقدسی تنها با کمک مستقیم و صد در صدی منابع دولتی ساخته می‌شد اخراجی‌ها به فروش میلیاردی دست یافت بگونه‌ای که بازدهی اقتصادی آن نیز مورد توجه است.

ده‌نمکی هرچه هست و هر گرایشی دارد و اگر توسط مخالفانش متهم به عدم درک در فرم و تکنیک سینما است شاید آنچنان مهم نباشد، مسئله اصلی مردمند که که بعد از ده سال همچنان اخراجی های۱ را بالاتر از بهترین آثار کمدی سینمای ایران و حتی بالاتر از فیلم خاطره ساز «لیلی با من است» می دانند.