من پشتوانه شما هستم

اما این ویژگی در ایران با ویژگی های دیگری هم گره خورده است که همین مسئله باعث شده است تا مطالبه گری دانشجوی ایرانی شکل و رنگ و بوی دیگری پیدا کند. دانشجوی ایرانی آرمانی به بلندی کل جهان دارد چرا که او میراث دار یک تمدنی جهانی است که هنوز هم داعیه های جهانی دارد. دانشجوی ایرانی بی پروا است و همین موضوع باعث می شود تا حتی گاهی خارج از خطوط قرمز به موارد مختلفی که از نظر او با جایگاه اصلی و آرمانش بتازد. دانشجوی ایرانی در 100 سال اخیر همواره مولد حرکت در جامعه خود بوده است و این حرکت اگرچه گاهی مورد طمع دیگران قرار گرفته است.

این همان موردی است که مقام معظم رهبری در دیدار رمضانی امسال خود با دانشجویان به آن اشاره کرده و با بیان اینکه مطالبه ‌گری دانشجویان را بسیار با اهمیت می دانند تأکید کردند: برطرف کردن مشکلات کلان کشور برعهده مسئولان عالی ‌رتبه است اما مطالبه‌ گری دانشجویان اگر با مطالعه و اطلاعات دقیق و درست همراه باشد، قطعاً زمینه‌ ساز تلاش بیشتر مسئولان برای حل مشکلات خواهد بود.

حضرت آیت الله خامنه ای در بخشی از فرمایشات خود به دلیل اهمیت دانشجویان در موضوع مطالبه گری به طور ضمنی اشاره کرده و می فرمایند: دانشجویان کشور فرصتی بزرگ، ثروتی عظیم و از نقاط قوت نظام هستند. دانشجویان کنونی در مقایسه با دانشجویان اول انقلاب از لحاظ کمّی و کیفی بالاتر و دارای تفکرات عمیق ‌تر انقلابی و اسلامی هستند.

ایشان پیش از این نیز درباره مطالبه گری دانشجویان اشارات متعددی داشته و همه اجزاء نظام را زیر ذره بین مطالبه گری دانشجویان قرار داده اند و در بیاناتی در دیدار دانشجویان‌ به تاریخ ۱۳۹۲/۰۵/۰۶ می فرمایند:"سازوکار نظارت بر دستگاهی مثل مجلس چگونه است؟ یا سازوکار نظارت بر قوه‌ قضائیه یا برخی دستگاه ‌های دیگر چگونه خواهد بود؟ این یک موضوع مهمی است؛ این می تواند جزو موضوعاتی باشد که فعالان دانشجوئی در سطح فکر بالا، رویش برنامه ‌ریزی کنند، فکر کنند، کار کنند، پیشنهاد تهیه کنند."

ایشان پیش از این نیز در دیدار اساتید و دانشجویان دانشگاه‌ های شیراز مورخ ۱۳۸۷/۰۲/۱۴ طی بیاناتی در این خصوص تاکید دارند:"یک لحظه از درخواست و مطالبه عدالت کوتاهی نکنید؛ این شأن شماست. جوان و دانشجو و مؤمن شأنش همین است که عدالت را بخواهد. پشتوانه این فکر هم با همه‌ وجود، خودم هستم و امروز بحمداللَّه نظام هست."

حضرت آیت الله خامنه ای مطالبه گری را ویژگی جوان می داند و اشاره دارند:"جوان باید مطالبه کند، باید احساس کند که این مطالبه سودمند است، ثمربخش است؛ و تشویق بشود بر این مطالبه و باید احساس کند که او فقط مسئولیتش طرح سؤال و پرتاب کردن یک شعار نیست، که بگوید خوب، ما کار خودمان را کردیم؛ نه، پیگیری کردن، مطالعه کردن، درباره‌ مسئله اندیشیدن، آن را پخته کردن، راهِ کارِ اجرائی را برای آن جستجو کردن، برای طرحش با مراکز دست‌اندرکار و مجری تلاش کردن و فعالیت کردن و بالاخره خود وارد میدان کار شدن، اینها جزء وظایف و تکالیف جوان ماست که این را هم بایستی جوان ما درک کند؛ در کنار آن مطالبه و طلبکاری و مدعا داشتن که عرض کردیم. (دیدار با جمعی از دانشجویان ۱۳۸۶/۰۷/۱۷)

ایشان در این دیدار توصیه خود به فضای دانشجویی را نیز در این زمینه می دانند و اعلام می کنند:"توصیه‌ من به فضای دانشجوئی و محیط دانشجوئی، همین مطلبی است که عرض کردم؛ یعنی خواستن، مطالبه کردن، داعیه داشتن؛ هم در زمینه مسائل سیاسی و اجتماعی، هم در زمینه‌ مسائل علمی، هم در زمینه مسائل خاص دانشگاهی؛ همراه با عقلانیت."

با این حال مطالبه گری ملاحظاتی هم دارد و ویژگی هایی باید داشته باشد تا بتوان آن را از دشمنی یا تعصب جدا دانست. مطالبه گری تحت تاثیر عوامل متعددی است که همه این موارد باعث می شود تا مطالبه گری به عنوان یک الگو و عنصر مطلوب تبدیل به یم معضل شود. از جمله این مسایل می توان به این موارد اشاره کرد:

    سستی و خسته شدن از مطالبه گری: گاهی عدم نتیجه دهی مطالبه یا عدم پاسخگویی مسئولان یا حتی برخوردهای قهری و سلبی از سوی مسئولانی که مطالبه را مزاحم اقدامات خود می بینند یا آن را خیانت به کشور تلقی می کنند باعث می شود تا دانشجو از مطالبه گری خسته شده یا در این راه سست شود. در این میان آنچه اهمیت دارد منظری است که باید به این موضوع داشت. دانشجو اگر از منظر یک مطالبه یا یک اقدام به این موضوع نگاه کند خستگی و سستی بر او غلبه خواهد کرد اما اگر از منظر ملی و دینی به این موضوع نگاه کند، یعنی مطالبه را همچون امر به معروف و نهی از منکر یک وظیفه شرعی و یک اقدام اصلاح گردانه برای به سازی روند کشور بداند دیگر از این کار خسته خواهد شد. حضرت آیت الله خامنه ای در این زمینه طی بیاناتی در دیدار دانشجویان نخبه و نفرات برتران کنکور و فعالان تشکل‌ های سیاسی فرهنگی دانشگاه ‌ها‌ می فرمایند:"جوان های ما، دانشجویان ما در زمینه‌ مسائل گوناگون - چه مسائل دانشگاهی، چه مسائل سیاسی، چه مسائل اجتماعی - نظراتی دارند، مطالباتی دارند، مدعا دارند؛ این برای من جالب است. من بارها گفته‌ ام؛ از آن روزی باید ترسید که جوان ما، دانشجوی ما در دانشگاه انگیزه‌ طرح مسئله، طرح سؤال، طرح درخواست نداشته باشد. همه‌ همت ما باید این باشد که این روحیه‌ مطالبه، خواستن و مدعا داشتن در زمینه‌های گوناگون را در نسل جوان کشورمان – به خصوص جوان علمی - گسترش بدهیم."

    تبدیل مطالبه به دشمنی: گاهی مطالبه به قدری تند و خسن می شود که رنگ و بوی دشمنی به خود می گیرد. البته ریشه ها و زمینه های اختلاف هم در این موضوع بی تاثیر نیست. این مسئله باعث می شود تا مطالبه به عنوان یک اقدام مسالمت آمیز تبدیل به برخورد و دشمنی شود. این خلط موضوع تنها به بغرنج تر شدن مشکلات در کشور و البته ایجاد زمینه های برخورد خشن منجر می شود. با این حال نباید با چوب دشمنی مطالبه گری هم تعطیل شود و یا با آن مقابله کرد آنچنان که مقام معظم رهبری در این زمینه در مورخ ۱۳۸۶/۰۷/۱۷ می فرمایند:"مطالبه کردن با دشمنی کردن فرق دارد. اینکه ما گفتیم گاهی اوقات معارضه با مسئولان کشور نشود (که الان هم همین را تأکید می کنیم؛ معارضه نباید بشود) این به معنای انتقاد نکردن نیست؛ به معنای مطالبه نکردن نیست."

    دست برداشتن از مطالبه به دلیل تعصب: در مقابل نکته قبلی گاهی هم مطالبه گری به بهانه تعصب یک سویه و علاقه مندی به یک جناح یا فرد خاص تعطیل می شود. این مسئله به دلیل اشتباه در این تحلیل رخ می دهد که اگر مطالبه گری و سوال وجود داشته باشد ممکن است شخصیت فرد مورد علاقه یا طیف مورد نظر لطمه دیده و خدشه ای به آن وارد شود. این در حالی است که انتقاد و مطالبه گری از اقدامات از یک سو باعث پاسخگویی می شود و از سوی دیگر باعث می شود تا آن مسئول یا جناح خاص به اشکالات و ایرادات احتمالی خود پی برده و قبل از این که آن مشکل تبدیل به پاشنه آشیل بشود آن را رفع کند.

    عدم تشخیص مصداق در مطالبه گری: گاهی روشن نبودن فضای جامعه یا عدم بصیرت کافی باعث می شود تا تشخیص اولویت در مطالبه و یا مطالبه گری اشتباه رخ دهد. عدم اولویت در مطالبه گری از یک سو باعث می شود تا موضوع مهم تر از از یادها پاک شود و یا مسئول متخلف در یک مسئله مهم از حاشیه امنی برخوردار شود. از سوی دیگر باعث می شود تا موضوعی که شاید با کمترین بازتابی حل می شد به یک معضل تبدیل شود.

    محدود کردن مطالبه گری: محدود کردن مطالبه و کوچک کردن دایره مطالبه گری باعث می شود تا آفت اولی که اشاره شد یعنی سستی و خستگی ایجاد شود. محدوده مطالبه نه تنها شهر یا استان یا حتی یک کشور، بلکه محدوده یک مطالبه موفق باید در سطح جهانی باشد تا نه تنها مسئولان یک کشور، بلکه مشکلات یک جهان را نیز مورد پوشش قرار دهد.

منبع: نشریه باختر امروز استان ایلام