اندر احوالات خرید در شبکه‌های مجازی

این روزها استفاده از تلفن همراه در هر موقعیتی آنقدر باب شده که گویی جدایی از آن امکان‌پذیر نیست. توی مهمانی‌ها، دانشگاه، خانه، تاکسی و خلاصه در هر موقعیتی کافی است، نگاهی به اطرافمان بیاندازیم و حتی خودمان را در نظر آوریم که خواسته و یا ناخواسته ساعت‌ها گوشی موبایل را در دست داریم و با آن سرگرمیم.

 

بویژه در سال‌های اخیر با گسترش شبکه‌های مجازی جذابیت تلفن همراه و اینترنت بیشتر شده و خیلی از افراد را به خود وابسته کرده است. وابستگی‌هایی که گاهی به صورت افراطی در می‌آید و حتی «اعتیاد» نام می‌گیرد. البته موضوع استفاده از تلفن همراه و شبکه‌های مجازی بارها و بارها از جانب کارشناسان و جامعه‌شناسان مورد بحث قرار گرفته و آسیب‌شناسی شده است اما بیشترین چیزی که توجه افراد را در این زمینه معطوف خود داشته، بحث کمرنگ شدن ارتباطات جمعی بوده و اینکه شبکه‌های مجازی چقدر روابط انسانی را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. این بار می‌خواهیم از منظری دیگر به این قضیه نگاه کنیم و آن را مورد بررسی قرار دهیم.

 

همان‌طور که می‌دانیم شبکه‌های مجازی پرطرفدار در میان افراد و خاصه در بین جوان‌ترها، صرف نظر از ماهیت مثبت یا منفی آنها، به محلی برای خرید و فروش کالاهای هنری تبدیل شده است.

 

موارد زیادی را می‌توان برای تحلیل این موضوع برشمرد که یکی از آنها امکان مقایسه قیمت‌هاست. وقتی که قرار باشد یک کالا را طریق شبکه‌های مجازی خریداری کنی، می‌توانی با یک کلیک ساده قیمت‌ها را مقایسه کرده و علاوه بر مشاهده تنوع آثار، مطمئن باشی که خریدی با مناسبت‌ترین قیمت را انجام داده‌ای.

 

سهولت و در نظر نداشتن زمان به این معنا که در هر ساعتی از شبانه‌‌روز می‌توانی کالای مورد نظرت را انتخاب و سپس سفارش دهی، از دیگر ویژگی‌های مثبت خرید اینترنتی از طریق شبکه‌های مجازی است.

 

اما از آن سو مشکلاتی مثل خطرات ارسال، عدم دسترسی فیزیکی به کالا و هزینه حمل‌ونقل نیز وجود دارد که نباید آنها را نادیده گرفت. با این وصف اگر از ویژگی‌های مثبت و منفی خرید کردن اینترنتی بگذاریم، توجه به اصل «هنر» در این بین مطرح می‌شود که نمی‌توان از آن غافل شد.

گاهی کالاهای عرضه شده در شبکه‌های مجازی کارِ دست هنرمندان و دانش‌آموختگان رشته‌های هنری است و گاهی نیز افرادی با آموخته‌های بسیار اندک از هنر و صرفاٌ به صورت تجربی، کارهای بازاری تولید می‌کنند و اتفاقاً فروش خوبی هم دارند.

 

حال اینکه چگونه باید این آثار را به لحاظ کیفی دسته‌بندی کرد، این نوع خرید کردن چه تأثیراتی روی شناخت مردم از هنر دارد و یا اینکه آیا حقوق هنرمند در این بین حفظ می‌شود یا نه سولاتی است که برای پاسخ به آنها به سراغ اساتید دانشگاه رفتیم.

 

 

«مخدوش شدن حقوق مؤلف با ارائه آثار در شبکه‌های مجازی» 

 

اعظم سادات رزاقی، استاد رشته گرافیک در این باره در گفتگو با خبرنگار حوزه تجسمی گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ گفت: به اعتقاد من فضای مجازی مجال جدیدی برای دانشجویان و هنرجویان فراهم می‌آورد که بدون هزینه، ارتباطات خود را گسترش دهند اما آن‌چه که باید در نظر داشت این است که حقوق فرد مؤلف که همان هنرمند یا تولید کننده و خالق آثار هنری است گاهی مخدوش می‌شود و امکان کپی کارها نیز وقتی از طریق شبکه‌های مجازی عرضه می‌شوند، هست که این را می‌توان به عنوان یکی از آثار منفی قلمداد کرد.

 

وی افزود: از طرف دیگر اینکه یک هنرمند جوان یا کسی که به تازگی در رشته‌های هنری فارغ‌التحصیل شده بتواند بدون سرمایه‌ کار هنری‌اش را بفروشد، یک اتفاق مثبت است و هنرمند جوان می‌تواند پله‌پله وارد عرصه خرید و فروش و بازار شود.

 

وی خاطرنشان کرد: در این میان تشخیص درجه کیفی اثر هنری با درک و شعور هنری مخاطب است. خوشبختانه درک مخاطب هنری ما امروز به حدی است که کار درجه اول را از کارهای دست چندم و کپی تشخیص می‌دهد که البته این موضوع در مورد تولیدات فنی نیز به چشم می‌خورد. پس ما نباید نگران این باشیم که نکند مخاطب سراغ کالایی برود که ارزش هنری چندانی ندارد؛ چرا که این بخش از خرید آثار هنری را باید تنها به خریدار محول کرد.

 

 

«بازار کار موفق در شبکه‌های مجازی»

 

پوپک فرزانه‌پور، استاد دانشگاه الزهرا در خصوص خرید و فروش دست‌سازه‌های هنری از طریق شبکه‌های مجازی در گفتگو با خبرنگار حوزه تجسمی گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ گفت: از نظر من ابتدا باید به این توجه کنیم که دنیای دیجیتال برای جوان‌ها یک دنیای تعریف شده است. حال وقتی یک جوان با دانش کم، به خلق آثار هنری و کاربردی می‌پردازد و آن را از طریق شبکه‌های مجازی ارائه می‌کند، می‌تواند در روند فروش موفق‌تر بوده و بیشتر بفروشد، چرا که مخاطب کار او جوان دیگری است که دنیای مجازی را می‌شناسد و به خوبی با آن ارتباط می‌گیرد.

 

وی افزود: دیروز در مسیر برگشت از دانشگاه به جوان‌ها دقت می‌کردم و می‌دیدم که بی‌راه نیست اگر بگوییم بیش از 90 درصد جوان‌ها سرگرم تلفن‌های همراهند. پس ما به جای فرار از آن، باید آگاهی‌مان را بالا ببریم. باید فضای مجازی را بشناسیم؛ چون تمام دنیا به سمت دیجیتالی شدن پیش می‌رود. حتی دنیای تجارت نیز با شبکه‌های مجازی پیوند خورده و روی آن سرمایه‌گذاری می‌کند.