هر که دارد به سرش شور و نوا بسم الله/ پاکیزه به زیارت اربعین برویم
یک زیرانداز کوچک داشته باشید تا زمان‌هایی که فرزندتان می‌خواهد غذا یا خوراکی بخورد، زیرش پهن کنید تا فرش و فضای موکب کثیف نشود. می‌توانید از یک چفیه یا چند تکه سفره یکبار مصرف استفاده کنید.
پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- سیده فاطمه مطهری- اگر شما هم قرار است امسال در اربعین حسینی پای پیاده به زیارت امام‌حسین(ع) بروید و نامتان در زمره زائرین آن حضرت ثبت شود احتمالا با انبوهی از گروه‌ها و کانال‌ها و مطالب مختلف درباره این سفر روبه‌رو شده‌اید.
ما سعی کرده‌ایم در این ویژه‌نامه به همه مواردی که مورد نیاز شماست و ممکن است از قبل به آن موارد فکر نکرده باشید اشاره کنیم. در هرحال قبل از خواندن این صفحه با خودتان به این نتیجه برسید که قرار نیست همه‌‌چیز کاملا بر وفق مرادتان باشد و همانطور که شما فکر می‌کرده‌اید و برنامه‌ریزی می‌کنید پیش برود؛ ضمن اینکه پیادهروی اربعین حتما می‌تواند فرصت خوبی برای تغییر رفتارها و تمرینی برای صبر و تحمل و سازگاری شما با شرایط باشد. از این فرصت به‌خوبی استفاده کنید.
کجا بمانم؟
اگر انفرادی به این سفر می‌روید و مکانی برای اسکان ندارید، زیاد نگران نباشید. در ایام اربعین، خیلی از ساکنین شهرهای نجف و کربلا از زائرین پذیرایی می‌کنند. بعضی از آنها به خیابان‌های ورودی شهر می‌آیند و از مسافران دعوت می‌کنند به خانه آنها بروند و برخی در خانه‌هایشان را باز می‌گذارند به نشانه اینکه آمادگی میزبانی از زائرین را دارند. اگر در خانه‌ای را دیدید که باز است قبل از ورود در بزنید و سؤال کنید که جا برای اسکان شما دارند یا نه. به غیراز خانه‌های ساکنین شهرها، حرم‌های نجف و کربلا نیز حسینیه و سالن‌های بزرگی را در اطراف حرم، مخصوص اسکان زائرین قرار داده‌اند. می‌توانید از خادم‌های حرم نشانی این حسینیه‌ها را بگیرید و آنجا ساکن شوید. حسینیه‌های دیگری نیز در سطح شهر وجود دارند که در ایام اربعین به‌صورت رایگان در اختیار زائرین قرار دارند. در طول مسیر پیادهروی نیز موکب‌ها و حسینیه‌های بین راه برای استراحت زوار است و بابت استفاده از خدمات هیچ مبلغ و هزینه‌ای دریافت نمی‌کنند.
وسواس نداشته باشید
اگر تابه‌حال به عتبات رفته باشید، با این مسئله مواجه شده‌اید که بهداشت در آنجا از دید ما ایده‌آل نیست. بهداشت فردی را رعایت کنید تا دچار مشکل نشوید ولی در رعایت نکات بهداشتی وسواس نداشته باشید. بدانید در این سفر ممکن است خیلی از ایده‌آل‌های بهداشتی شما محقق نشود پس خود و همسفرانتان را خیلی اذیت نکنید.
پاکیزه به زیارت اهل‌بیت برویم
در سال‌های قبل گاهی برخی زائران با رانندگان تاکسی مبلغی را طی می‌کردند ولی بعد از رسیدن به مقصد، نصف یا مقداری از مبلغ ذکر شده را پرداخت می‌کردند. این کارها کاملا برخلاف میزبانی مهربانانه و خاص عراقیون است. ضمن آنکه وجهه نامطلوبی نیز از ایرانی‌ها بر جا می‌گذارد و عامل تفرقه و بدبینی نیز می‌شود. در پاسخ به این حرکت بسیاری از تاکسی‌های عراقی، در میانه مسیر توقف می‌کنند و ابتدا هزینه مقرر را از زائرین می‌گیرند و بعد آنها را به مقصد می‌رسانند. درصورتی که با چنین رفتاری از زوار مواجه شدید، خوب است به آنها تذکر دهید و اگر می‌توانید جبران مالی کنید و حتی اگر این توان را نداشتید با رفتار و کلام و حتی ایما و اشاره درصدد جبران این رفتار برآیید.
چه پولی ببریم؟
حتما مبلغ مطمئنی با خودتان داشته باشید که در آنجا با مشکل مواجه نشوید. مخصوصا اگر انفرادی به این سفر رفته‌اید علاوه بر مبالغی که برای رفت و برگشت و اسکان آنجا درنظر گرفته‌اید، مبلغ بیشتری را با خود داشته باشید تا اگر در آنجا مشکلی پیش آمد بتوانید از آن استفاده کنید چون آنجا هیچ عابربانکی وجود ندارد که بتوانید از آن پول بگیرید و ممکن است کسی را نیز پیدا نکنید که به شما قرض دهد. همه مبلغ را در یک جیب یا کیف پولتان نگذارید و احتمال این را بدهید که ممکن است کیف‌تان را گم کنید.
بخورید و بیاشامید ولی اسراف نکنید
در تمام طول مسیر پیادهروی و ساعات شبانه‌روز موکب‌ها از زائرین پذیرایی می‌کنند. غیر از زمان صبحانه، ناهار و شام، در تمامی ساعات از شما با میوه‌ها، شیرینی‌ها و مواد غذایی مختلف پذیرایی می‌شود. بعضی از نذری‌هایی که داده می‌شود ممکن است با ذائقه و طبع شما سازگار نباشد، قرار نیست همه نذری‌ها و خوراکی‌های مسیر را امتحان کنید و بخورید، پس سراغ آنها نروید تا هم دستگاه گوارشتان سالم بماند و هم اسراف نکرده باشید. پزشکان نیز درهم‌خوری و روی‌هم خوری در این سفر را به‌شدت نهی می‌کنند. علاوه بر این، در اکثر مواقع که گرسنه نیستید، مقدار زیادی از نذوراتی که گرفته‌اید نخورده باقی‌می‌ماند و اسراف می‌شود. در این مواقع چند نفر با هم یک نذری بگیرید یا باقیمانده آن را در کیف‌تان نگه‌دارید و هروقت گرسنه شدید آن را بخورید. فراموش نکنید اسراف حرام است و صورت خوبی ندارد که در مسیر زیارت، کار حرامی انجام دهید.
اختلاف‌افکنی ممنوع
با توجه به اینکه امسال یک روز اختلاف میان روز رسمی اعلام شده برای اربعین در ایران و عراق وجود دارد و در عراق روز پنجشنبه اربعین است، بهتر است همانند مراسم حج، طبق اعلام رسمی کشور میزبان عمل کنید. البته طبق نظرات علما، از حدود یک هفته مانده به اربعین تا یک هفته پس از آن، فضیلت زیارت اربعین وجود دارد اما همه سعی دارند زیارت را در روز اربعین انجام دهند. پس برای حفظ شأن این مراسم و به حداکثر رساندن هدف آن از کمترین اختلاف‌افکنی و تکروی اجتناب کنید. امیرمؤمنان علی علیه‌السلام در خطبه 27نهج‌البلاغه نیز می‌فرمایند: «بر شما باد اجتناب از تفرقه، که دست خدا با جماعت است.»
برخی کلمات و اصطلاحات به عربی عراقی
اکثر خدام حرم و همچنین مغازه‌داران اطراف حرم و موکب‌داران بین راه فارسی را تاحدی بلد هستند و می‌توانید با آنها صحبت کنید. ولی ممکن است در موقعیتی قرار بگیرید که طرف مقابل‌تان هیچ آشنایی با زبان فارسی نداشته باشد، پس بهتر است کمی با زبان عربی آشنا باشید. این نکته را بدانید که عربی با لهجه عراقی کمی با عربی فصیح که در کتاب‌ها خوانده‌اید متفاوت بوده و ممکن است طرف عراقی با تلفظ شما، متوجه منظورتان نشود. شاید تعجب کنید که گاهی در کلام آنها حروف «گچ پژ» را هم می‌شنوید. می‌توانید برخی اصطلاحات را روی کاغذ یادداشت کنید و اگر نتوانستید با تلفظ صحیح آنها را ادا کنید، صورت نوشتاری آن را نشان دهید.
مَفتَهم شِتگول / نمی‌فهمم چی میگی
عِدکم؟/ دارید؟
عِدکم بَطانیه؟ / پتو دارید؟
ضَیعتُ / گم کردم
رجاءً لاادَفعنی / لطفا هل ندهید
شُوَیَ أعرف عربی / کمی عربی بلدم
هاذا اِشگِد سِعرَه؟ / قیمت این چقدر است؟
عدکم مکان للنوم؟ / جایی برای خواب دارید؟
تعال / بیا
روح / برو
لِیش؟ / چرا؟
شِنو؟/ چی؟
اشلون؟ / چطور؟
اشلونک؟ / حالت چطوره (برای مذکر)
اشلونچ؟ / حالت چطوره (برای مونث)
طَفْ / خاموش کن
عربانه / گاری، ویلچر، کالسکه
سائق / راننده
باهز/ گران
رخیص / ارزان
کیه / ون
زائران کوچک
اگر می‌خواهید با بچه‌ها پیادهروی اربعین را تجربه کنید باید حواستان باشد که شرایط سفر را با توجه به شرایط کودک خود هماهنگ کنید. اگر تصمیم گرفته‌اید همراه کودک خردسالتان به این سفر بروید، باید تمام جوانب و مشکلاتی که ممکن است برایتان به‌وجود آید را قبل از آغاز سفر درنظر بگیرید. شما باید وسایل بیشتری با خود بردارید تا هم خودتان و هم کودکتان شرایط بهتری داشته باشد. فراموش نکنید که باید صبر و تحملتان را در این سفر، از قبل بیشتر کنید و برای بازی با کودکتان زمان و وقت بگذارید.
اگر کودک شما زیر 6 سال سن دارد، حتی اگر طاقت نشستن طولانی در کالسکه را ندارد، آن را با خودتان ببرید. در طول پیادهروی می‌توانید وسایلتان را به دسته‌های کالسکه آویزان کنید، پس حتما از سلامت چرخ‌ها و میله‌هایش مطمئن باشید. کاور یا روکش بارانی کالسکه را نیز حتما ببرید. علاوه بر آن گردوخاک فراوانی در برخی نقاط پیادهروی وجود دارد، کاور کالسکه را کامل بکشید تا کودکتان اذیت نشود. اگر کالسکه خراب شد، نگران نباشید، در طول مسیر افرادی هستند که صلواتی کالسکه‌تان را روبه‌راه می‌کنند.
یک پارچه یا چفیه بزرگ نخی به همراه داشته باشید. روزها مخصوصا نزدیک ظهر که هوا گرم می‌شود، آن را کمی خیس کنید و روی کالسکه بیندازید تا آفتاب و گرما فرزندتان را بی‌تاب و خسته نکند.
حتما چند ماسک بهداشتی همراه خود داشته باشید. هرچند احتمالا کودکان تحمل نگهداشتن ماسک بر دهان و بینی را بیشتر از 15دقیقه ندارند، ولی زمانی که گردوخاک بلند می‌شود، همان 15دقیقه نیز سودمند است.
در طول مسیر چادرهای هلال‌احمر وجود دارد ولی برای مواقع اضطراری داشتن کمی دارو کمک‌تان می‌کند. مثل شربت استامینوفن و سرماخوردگی کودکان یا قطره برای رفع تب یا اسهال، پماد سوختگی هم همراه داشته باشید.
اگر کودکتان پوشک می‌شود، به مقدار کافی پوشک بردارید. البته آنجا پوشک پیدا می‌شود ولی بهتر است پوشکی که از قبل امتحان کرده‌اید استفاده کنید تا از سوختگی یا مشکلات احتمالی جلوگیری کنید.
اگر فرزندتان راه می‌رود، حتما علاوه بر کفش، یک دمپایی برایش بردارید. این سفر طولانی است و فرزندتان اگر تمام راه کفش داشته باشد، اذیت می‌شود. علاوه بر این، موقع استفاده از سرویس بهداشتی یا اسکان در موکب‌ها پوشیدن یا درآوردن دمپایی راحت‌تر است.
شب‌ها و سحرها تا حدود ساعت 9 صبح، هوا سرد است. لباس گرم مثل کاپشن، شال گردن، دستکش و کلاه را فراموش نکنید. حتما یک پتوی کوچک هم بردارید تا وقتی کودکتان در کالسکه است رویش بیندازید و یا عنوان پوشش از سرما، روی خود کالسکه بیندازید طوری که محوطه داخلی کالسکه را بپوشاند. می‌توانید یک کیسه آب گرم هم داشته باشید و با احتیاط از آن برای گرم نگه داشتن فضای داخل کالسکه استفاده کنید.
درصورتی که مشکلی مانند بیماری یا کم‌توان شدن برای خودتان یا فرزندتان به‌وجود آمد، به هیچ وجه اصرار به ادامه راه به‌صورت پیاده نداشته باشید. در کنار جاده می‌توانید سوار ماشین شوید و در ورودی شهر کربلا منتظر همسفرانتان بمانید.
اگر کودکتان غذاخور است، حتما قاشق و چنگال کوچکی همراه خود ببرید. یک ظرف غذای دردار هم بردارید تا اگر در زمان ناهار یا شام، کودکتان میل به خوردن نداشت، مقداری از غذا را نگه دارید و هرزمانی کودکتان گرسنه شد، به او بدهید.
خوراکی‌هایی که خوب است برای کودکتان ببرید
بهتر است برای روزهای پیادهروی برای کودکتان مقداری خوراکی همراه داشته باشید. خوراکی‌های مختلفی مانند ذرت بو‌داده، آبنبات چوبی، نخودچی کشمش، گندمک و برنجک، چوب‌شور، پاستیل، بیسکوییت‌های کوچک که کم‌حجم هستند تهیه و در بسته‌های کوچک تقسیم‌شان کنید. این کار باعث می‌شود در دفعات مختلف به کودکتان، خوراکی‌های مختلفی دهید که برایش جذابیت دارد و اگر هم کودکی در کنارتان بود، از آن بسته‌ها به او نیز بدهید. بهتر است کمی سنجد هم داشته باشید برای زمان‌هایی که کودکتان اسهال می‌شود و همچنین کمی برگه زرد آلو یا آلو و انجیرخشک و لواشک برای زمان‌هایی که دچار یبوست می‌شود.
یک زیرانداز کوچک داشته باشید تا زمان‌هایی که فرزندتان می‌خواهد غذا یا خوراکی بخورد، زیرش پهن کنید تا فرش و فضای موکب کثیف نشود. می‌توانید از یک چفیه یا چند تکه سفره یکبار مصرف استفاده کنید.
در طول مسیر پیادهروی میوه‌های مختلفی مثل موز، پرتقال، سیب یا آبمیوه به زائران داده می‌شود. حتما هر روز به کودکانتان میوه شسته دهید. بعضی از موکب‌ها هم شیر داغ توزیع می‌کنند و می‌توانید از آن به بچه‌ها بدهید.
اسباب بازی‌هایی که خوب است با خود داشته باشید
مقداری اسباب‌بازی همراه خود داشته باشید تا فرزندتان با آنها سرگرم باشد. سعی کنید اسباب‌باز‌ی‌های کم‌حجم و سبک با خودتان ببرید. زمان انتخاب اسباب‌بازی این احتمال را بدهید که ممکن است آنها را گم کنید یا جا بگذارید، پس چیزی انتخاب کنید که با از دست دادنش، زیاد ناراحت نشوید.
اگر با کاروان به این سفر می‌روید و می‌دانید بچه‌های دیگری نیز در کاروان هستند، می‌توانید با والدین آنها هماهنگ کنید تا هرخانواده یک نوع اسباب‌بازی بیاورد.
اصولا حل اختلاف بین بچه‌ها درباره اسباب‌بازی، کار سختی است. بهتر است اسباب‌بازی‌ای به همراه داشته باشید که بشود چند بچه با هم بازی کنند؛ مثلا بادکنک یا توپ بادی که هم کم‌حجم است و می‌توانید هربار بادش را خالی کنید و هم چند بچه می‌توانند با هم بازی کنند. یا می‌توانید از بازی‌های سنتی مثل لی‌لی‌حوضک یا اتل‌متل‌توتوله کمک بگیرید و خودتان همراه بچه‌ها شوید و لحظاتی آنها را سرگرم کنید.
کتاب را فراموش نکنید. مخصوصا اگر کودکتان عادت دارد قبل از خواب برایش کتاب بخوانید. کتاب‌هایی که تصاویر زیاد و رنگارنگی دارند، برای بچه‌ها جذاب‌تر هستند.
می‌توانید یک بسته نی با خودتان داشته باشید. هم برای نوشیدن مایعات از آنها استفاده کنید، هم بعضی‌هایشان را برای بازی کودکتان کنار بگذارید؛ مثلا با قرار دادن نی‌ها کنار هم، برایش تصویر بسازید.
اختصاصی آقایان
یک چفیه یا شال حتما به همراه داشته باشید. در طول پیادهروی هم می‌توانید سرتان را با آن ببندید و هم کمرتان را. اگر با خود کلاه برداشته‌اید که چه بهتر. سعی کنید سر و گوش‌هایتان در مسیر پوشیده باشد تا هم در طول روز از آفتاب و نور مستقیم خورشید در امان باشید و هم‌زمانی که هوا سرد می‌شود از سوز و سرما. کمرتان را هم با همان شال یا اگر کمربند طبی دارید، ببندید. این کار باعث می‌شود هم بهتر راه بروید و هم کمردرد نگیرید.
اختصاصی خانم‌ها
اکثر خانم‌ها در این سفر پوشش چادر دارند. برای ورود به اماکن متبرکه نیز پوشش چادر الزامی است. اگر در ایران چادر به سر نمی‌کنید فراموش نکنید یک چادر مشکی با خودتان داشته باشید.
پوشیه وسیله‌ای است که اغلب زنان عرب با آن صورت خود را می‌پوشانند. در این سفر، مخصوصا زمان پیادهروی اگر پوشیه داشته باشید، بسیار به کارتان می‌آید و علاوه بر حفظ حجاب، صورتتان را در برابر سرما، نور خورشید و گردوغبار محافظت می‌کند. پوشیه را در ایران هم می‌توانید تهیه کنید ولی پیدا کردنش در مغازه‌های نجف راحت‌تر است. خودتان هم می‌توانید یک پارچه مشکی را کمی بزرگ‌تر از صورتتان مستطیل شکل ببرید و به 2 سر آن کش بدوزید و از آن مانند پوشیه استفاده کنید.
حواستان به بهداشت فردی‌تان باشد. وسایلی که فکر می‌کنید در این سفر احتیاج‌تان می‌شود را حتما همراه داشته باشید؛ از لباس‌های نخی تا لوازم بهداشتی.
این نکته‌ها را فراموش نکنید
قرآن، مفاتیح، انواع صوت سخنرانی و مداحی‌هایی که به آن علاقه دارید در موبایل‌تان بریزید تا در طول پیادهروی بتوانید به آن گوش دهید. حتما یک قرآن و مفاتیح کوچک نیز با خود بردارید، زیرا اجازه بردن موبایل به حرم‌ها وجود ندارد و ممکن است به‌خاطر زیادی جمعیت، در خود حرم نیز مفاتیح و کتاب زیارتی پیدا نکنید.
اگر طی شب، زائرانی به موکب آمدند و جای خواب و استراحت نداشتند، مهربان باشید و کمی وسایلتان را جمع کنید تا همگی زائران بتوانند استراحت کنند. در برخی از مناطق مسیر که روستا یا منطقه مسکونی وجود دارد، اهالی آن منطقه شما را دعوت به خانه‌هایشان می‌کنند تا شب را آنجا بگذرانید. اکثر این افراد، غیر از مکانی برای خواب، پذیرای شام آن شب و صبحانه فردای‌تان نیز هستند.
توصیه‌های طب سنتی برای این سفر
ممکن است در سفر، دچار یبوست شوید، حتما مقداری آلوبخارا و انجیرخشک به همراه داشته باشید. همچنین مقداری مساوی بادام و شکر را آسیاب و پودر کرده و باهم مخلوط کنید و با خود همراه داشته باشید. در طول پیادهروی برای جلوگیری از افت قندخون و ضعف، چند قاشق از آن بخورید. اگر پودر کنجد داشته باشید، می‌توانید به این مخلوط اضافه کنید.
برای جلوگیری از سرماخوردگی هر روز یک قرص مولتی‌ویتامین بخورید و در تمام طول مسیر، ماسک روی بینی و دهانتان داشته باشید. قرص جوشان ویتامین ث نیز مفید است. اگر علائم سرماخوردگی در بدنتان مشاهده کردید سریع قرص مکیدنی ویتامین ث بخورید و اگر می‌توانید آب نمک قرقره کنید.
کدام مرز؟
کدام وسیله نقلیه؟
خروج زمینی از کشور از طریق 3مرز مهران، شلمچه و چزابه ممکن است. برای رسیدن به مهران، ابتدا باید به کرمانشاه و ایلام بروید. برای خروج از شلمچه باید خودتان را به خرمشهر یا آبادان برسانید و برای خروج از چزابه ابتدا باید به اهواز برسید. معمولا مهران شلوغ‌ترین و چزابه خلوت‌ترین مرز برای تردد است.
اگر قصد خروج از مرزهای زمینی را دارید می‌توانید از شهرتان با هواپیما یا اتوبوس و قطار یا حتی ماشین شخصی، خودتان را به شهرهای مرزی برسانید. شهرهای کرمانشاه، ایلام، آبادان و اهواز دارای فرودگاه هستند. آبادان، اهواز و خرمشهر قطار هم دارند.
اگر شهرتان فاصله زیادی تا مرز دارد ترجیحا از ماشین شخصی استفاده نکنید، چون احتمالا باید آن را در بیابان پارک کنید و موقع بازگشت هم با خستگی سفر، باید کیلومترها رانندگی کنید تا به شهر و خانه‌تان برسید.
آن سوی مرز، ماشین‌های شخصی، ون، اتوبوس و حتی کامیون و تریلی‌های زیادی وجود دارد که شما را به شهرهای نجف، کربلا، بغداد و کاظمین می‌برد. بعضی سواری‌ها به‌صورت رایگان شما را تا ترمینال اتوبوس‌ها (گاراژ) می‌برند تا با خرید بلیت، راحت‌تر و مطمئن‌ترسفر کنید. حتما مبلغ کرایه را قبل از سوار شدن با راننده طی کنید و با آگاهی سوار شوید.
اگر به‌صورت هوایی وارد کشور عراق شدید، باید در فرودگاه مبلغ 10دلار به‌عنوان عوارض ورود به کشور عراق پرداخت کنید تا مهر ورود در گذرنامه شما بخورد. در ترمینال فرودگاه، تاکسی و ون برای شهر نجف وجود دارد. اگر دسته جمعی سفر می‌کنید ترجیحا از ون استفاده کنید تا قیمت کمتری بپردازید. به راننده بگویید می‌خواهیم به حرم امام برویم.
قابل توجه دانشجوها
دانشجویانی که فارغ‌التحصیل نشده‌اند و کارت پایان خدمت ندارند چگونه باید مجوز خروج از مرز بگیرند؟
در قدم اول باید به دانشگاه محل تحصیلتان بروید و از بخش آموزش دانشکده‌تان نامه اشتغال به تحصیل بگیرید. فراموش نکنید حتما بگویید که نامه را برای نظام‌وظیفه و خروج از کشور می‌خواهید تا مدت زمان حدودی سفرتان را در آن قید کنند.
به سازمان نظام وظیفه بروید. باید چند فرم از نظام وظیفه بگیرید. فرم‌هایی مربوط به تعهد برگشت به کشور و فرم واریز ودیعه. شما برای خروج از کشور، باید مبلغ 2میلیون تومان در بانک ودیعه بگذارید. این مبلغ زمان بازگشت‌تان به کشور، به‌حساب شما در بانک قوامین برمی‌گردد. پس در این بانک حساب باز کنید.
اگر عضو بسیج دانشجویی هستید، به سایت یا روابط عمومی این سازمان مراجعه کنید و درباره تسهیلات بسیج برای دانشجویانی که می‌خواهند به سفر اربعین بروند سؤال کنید.
پس از واریز ودیعه شما باید 2 کاغذ داشته باشید؛ یکی فیش واریز پول به‌حساب سازمان نظام وظیفه نزد بانک قوامین، دیگری فرمی که ممهور به مهر بانک شده و گواهی داده که این مبلغ را شما واریز کرده‌اید.
فرمی که بانک مهر کرده به همراه نامه اشتغال به تحصیل و کپی دفترچه حساب‌تان و فرم تعهد بازگشت به کشور، همگی را به سازمان نظام وظیفه تحویل دهید.
اگر گذرنامه ندارید، بعد از طی‌کردن این مراحل به پلیس+10مراجعه و درخواست صدور گذرنامه کنید. معمولا در این ایام، گذرنامه‌ها خیلی زودتر از زمان‌های دیگر به دست‌تان می‌رسد.
حتما از اداره گذرنامه یا نظام وظیفه شهرتان، پیگیر باشید که مجوز خروج از کشور برایتان صادر شده است یا خیر؟
ارسال نظر