نشریات زرد را بهتر بشناسیم/ خوراک دائمی؛ زندگی خصوصی بازیگران داخلی و خارجی

پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- مریم کمالی نژاد- از زمانی که صنعت چاپ رونق گرفت روزنامه‌ها و مجلات نیز، قدم به جامعه انسانی گذاشتند. رسالت آن ها در ابتدا خبررسانی بود و سپس تحلیل‌ها و اطلاع‌رسانی‌های علمی هم به آن اضافه شد. در هر حال مطبوعات در مسیر تاریخی خود بی‌شک نقش آگاهی و فرهنگ ‌سازی داشته‌اند. اما گونه‌ای از روزنامه‌نگاری و مجلات با اصطلاح «مجلات زرد» پدید آمدند که ویژگی‌های مشترکی از جمله عامه‌پسندی و تیترهای درشت و جنجالی داشته و دارند. در ایران نیز نشریات زرد بسیاری روزانه راهی دکه‌های روزنامه‌فروشی می‌شود. گسترده‌ترین مخاطبان این نشریات زنان، خاصه زنان جوان هستند. دختران نوجوان گروه دومی هستند که به این نشریات علاقه وافری دارند. از این رهگذر است که مجلات زرد معمولا دارای درآمدی بالایی‌اند.

کدام خانواده سبز؟!

دسته‌ای از نشریات زرد، در دسته موضوع «خانوادگی» خود را جای داده‌اند. این نشریات اغلب تعداد صفحات کمی دارند و نامی آشنا. نام‌هایی که یا از نشریات موفق دیگر به عاریه گرفته شده‌اند و یا نام یک شخصیت محبوب را بر خود گذاشته‌اند. نشریه‌ای در رسته‌ی خانوادگی از دیرباز به چاپ می‌رسد به مدیرمسئولی هرمز شجاعی مهر با نام خانواده سبز، این نشریه به مسائل و موضوعات خانوادگی از جمله مشاوره‌ها و موضوعات پزشکی و روانشناسی، آشپزی، کودکیاری، مصاحبه با بازیگران و شخصیت‌های معروف و محبوب می‌پردازد و مخاطبان گسترده‌ای دارد، این نشریه را نمی توان جزء «نشریات زرد» به حساب آورد، اما مجله دیگری درست با همین نام به چاپ می‌رسد که کاملا در دسته‌ی زردها دسته‌بندی می‌شود. صفحات زیادی از این مجله به تبلیغات می‌پردازد، نیم دیگر آن هم مربوط می‌شود به داستان‌های جنایی و عشقی‌ای که در حالت خوش‌بینانه اگر گمان کنیم که هیچ اثر فرهنگی ندارند، از نظر ساختاری دچار هزار و یک مشکل هستند. بقیه صفحات مجله نیز به پیامک‌ها و دست‌نوشته‌های مخاطبان مجله پرداخته است. تورق این مجله کمتر از نیم‌ساعت زمان می‌برد و نیازی به هیچ تفکر و تأملی ندارد.

اخبار کذب، اخبار بیات

درصد بالایی از نشریات زرد، به اخبار بیات و کذب و بدون هیچ ارزش خبری خاص، می‌پردازند. آن ها برای تولید محتوا هیچ تلاش و هزینه‌ای نکرده و تنها کارشان یک جستجوی ساده در شبکه‌های اجتماعی و جستجوگرهای اینترنتی است. مجله را که ورق بزنید با شایعات و اخباری روبه‌رو می‌شوید که گاها با آبرو و زندگی شخصی افراد معروف در ارتباط است. به دلیل حضور شبکه‌های اجتماعی و سرعتی که در انتقال اخبار دارند، مطبوعات هرگز به پای سرعت آن ها نرسیده و در همین اخبار کذب و شایعات هم معمولا عقب می‌مانند و اغلب اوقات با اخباری که تاریخ انقضاشان خیلی وقت است سر رسیده روبه‌رو می‌شویم.

کاغذهای نامرغوب

یکی از ویژگی مشترک اغلب نشریات زرد، کاغذهای نامرغوب و کاهی است. مسئولان این نشریات به دلیل کم‌هزینه شدن تولید این نشریات از کاغذهای نامرغوب استفاده می‌کنند تا قیمت تمام شده‌ی نشریه کمتر و سود حاصل از آن بیشتر باشد. مانند نشریه حوادث و نشریه بانوی شرقی که با قیمتی بالاتر از نشریات هم نوع خود یکی از بی‌کیفیت‌ترین نوع کاغذها را دارد.

هنرپیشه و ورزشکار

خوراک دائمی نشریات زرد زندگی خصوصی بازیگران داخلی و خارجی است. کافی است بازیگری از نظر ظاهری مورد توجه عوام قرار بگیرد، آن‌وقت بی‌توجه به کلیه مسائل و نقش الگوگیری نوجوانان و جوانان تیتر یک تمام نشریات زرد خواهد شد. مهم نیست که این بازیگر، حرفه‌ای محسوب می‌شود یا نه، فقط کافی‌ست که عکس او باعث فروش بیشتر نشریه شده و زندگی خصوصی‌اش محلی برای کنجکاوی نوجوانان.

نشریه نما

نشریاتی هستید که کیفیت کاغذ خوبی دارند، حتی تمام صفحات شان گلاسه است، قیمت هایشان هم نسبت به دیگر نشریات زیاد است. اما وقت ورق زدن این نشریات متعجب می‌مانی از این همه استفاده ناصحیح از چهره‌های معروف. در حالی که تمام رسانه‌های داخلی، هنرمندان متعهد و دغدغه‌مند و روانشناس و جامعه‌شناس، دیدن سریال های شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی زبان را منع کرده و از اثرات ضدفرهنگی و تغییر سبک زندگی افراد جامعه خاصه زنان می‌گویند، مجله زندگی ایده‌آل با عکسی از «انگین اکیورک» بازیگر مرد سریال‌های فاطماگل و لطیفه! به چاپ رسیده است و در تیتری، خبر آمدن این بازیگر را به ایران داده است. این عکس تنها بهانه‌ای است برای فروش بیشتر، در صفحات داخلی نشریه نیز با نظرات این بازیگر ترکی آشنا می‌شویم. این نشریه را می توان ستایش‌گر تمام و کمال مصرف‌گرایی نامید. چرا که در تمام شماره‌های خود از چهره‌های معروف و بازیگر و خواننده گرفته تا فوتبالیست و والیبالیست جهت تبلیغ انواع لباس، کیف و کفش و دکوراسیون منزل سود برده است.

محتوایی زرد با صفحه‌بندی آماتور

مجله دیگری که کاملا جزء زردها به حساب می آید، «بانوی شرقی» نام دارد. این نام جذاب که مخاطب انتظار دارد حاوی نکاتی در خور و شأن بانوی شرقی و مطالبی آموزنده و قابل تأمل باشد، دارای ظاهری کاملا غیرحرفه‌ای و محتوایی زرد است. صفحه‌بندی، انتخاب فونت و سایز فونت و طراحی صفحات بسیار غیرحرفه‌ای است. حجم زیادی از صفحات داخلی مجله را اخبار بازیگران هالیوود و دیگر کشورها پر کرده است. اخباری مربوط به زندگی خصوصی و فاقد ارزش خبری. جلد مجله هم به یک بازیگر سینمای بالیوود رسیده است و مجله با فال و طالع‌بینی به پایان می‌رسد.

حوادث بی‌حوادث

مجله حوادث که روی جلد آن با افتخار «تمام رنگی 1500 تومان» چاپ شده است. تیترهایی با فونت‌های درشت آمده است؛ «بازگشت از دنیای مردگان» «با این ترفند از دختران سرقت می کردم» «همسرقادری: یکبار از ایرج طلاق گرفتم اما ...» مجله شناسنامه‌ ندارد، یعنی  صفحه داخلی جلد و صفحه ی روبه روی آن را یک جلد عریض و طویل پر کرده است که نشان می دهد مسئولین مجله تنها به دنبال پر کردن صفحات بوده اند. بلافاصله بعد از جدول در مستطیل‌های رنگی شاهد اخبار و حوادث جنایی هستیم که معلوم نیست هر کدام از کجا سر درآورده اند و در خوش بینانه ترین حالت از سایت های زرد کپی برداری شده اند. مجله سرجمع بیست صفحه دارد.

راه موفقیت

مجله راه موفقیت که بر روی جلد آن نوشته شده است: «راه موفقیت هر خانواده ایرانی»، قیمت مجله هزار تومان است ویژگی این مجله که با کاغذهای نازک و براق و رنگی به چاپ رسیده، چاپ یادداشت های روانشناسی است. اما با یک تورق سطحی کاملا در می‌یابید که این یادداشت های به اصطلاح روانشناسی همان حرف‌ها و راهکارهای بی‌پایه و اساسی است که روزانه از طریق شبکه های اجتماعی با حجم وسیعی از آن ها روبه رو هستیم. بقیه مجله هم به تبلیغات پرداخته است. فونت، سایز فونت و نحوه صفحه‌بندی این مجله نیز غیرحرفه‌ای و شلوغ است.

و اما ...

آنچه از رهگذر مجلات زرد نصیب مخاطب می شود، اخبار نادرست و کذب و شایعات بی پایه و اساس، ستاره گرایی، عامه‌گرایی، مصرف گرایی، تبلیغ تجرد و سایر موارد متضاد با عرف ایرانی و اسلامی است. این مجلات نه از لحاظ ظاهر و فنی و نه از لحاظ محتوا در شأن عوام‌ترین مخاطبان هم نیست.