لعنت پیامبر(ص) بر این سه گروه

به گزارش پارس به نقل از افکار، یکی از گناهان مالی بسیار خطرناک و بزرگ که در قرآن کریم و روایات فراوانی به شدت از آن نهی شده است "رشوه" است. ریشه این واژه از "ر، ش، و" بوده و جالب این است که هم رِشوه صحیح است، هم رَشوه و هم رُشوه! در فارسی به معنی مزد است اما در اصطلاح فقهی این واژه چه مفهومی دارد؟ مفهومش این است که فرد یا گروه و مجموعه ای با تبانی و پرداخت مبالغ یا هدایایی به خواسته خود برسند. فقها این عمل را به چهار دلیل: قرآن کریم، سنّت، اجماع و عقل حرام می دانند که شرحش در این مجال نمی گنجد.

اما گاهی برخی افراد دچار اشتباه می شوند و گمان می کنند رشوه حتما برای انجام کار حرام است و اگر کارمندی از مردم هدیه گرفت تا کار آنها را انجام بدهد این اسمش هدیه است نه رشوه. این گناه آنقدر خطرناک است که گفته اند حتی در مواردی که احتمال رشوه می دهید هم احتیاط کنید زیرا ائمه آن را معادل کفر بر شمرده اند!

در اجوبة الاستفتائات مقام معظم رهبری آمده است:

سوال ۱۲۴۴: چنانچه فردى از باب تشکر و قدردانى از کارمند، هدیه اى به او اهداء کند، حکمش چیست؟ هرچند آن کارمند بدون هیچ گونه چشم داشتى، کارى را انجام داده باشد؟

جواب: «هدیه در محیط کار و از جانب ارباب رجوع، یکى از خطرناک ترین چیزها است و هر چه بیشتر از آن اجتناب کنید، به صرفه دنیا و آخرت شما، خواهد بود. فقط در یک صورت، دریافت آن جایز است و آن، این است که هدیه دهنده، با اصرار زیاد و با امتناع مأمور از قبول، بالآخره به نحوى آن را اهداء کند. آنهم بعد از انجام کار و بدون مذاکره و حتّى توقّع قبلى.»

سه نکته:

* معادل کفر!

پیامبر خدا (ص) فرمود: «أخذ الأمیر الهدیّة سحت و قبول القاضى الرّشوة کفر؛ هدیه گرفتن فرمانروا و حاکم (هر مسئولی) حرام و رشوه پذیرفتن قاضی به منزله کفر است.» (نهج الفصاحه، ص ۱۷۳)

این روایت نشان می دهد که رشوه گرفتن از سوی قاضی بسی خطرناک تر و معادل کفر است. شاید به این علت که قاضی با این کار حق مظلومی را ضایع خواهد کرد و گردن ظالمی را کلفت تر از قبل.

** هدیّت ستاند چو فرمانرواى...

شاعر خوش ذوقی روایت فوق را به نظم درآورده است:

هدیّت ستاند چو فرمانرواى

هر آن چیز باشد بود نارواى‏

ولى قاضى ار رشوه گیرد ز کس

همینش دلیل است بر کفر و بس

*** لعنت پیامبر(ص) بر این سه گروه

پیامبر خدا صلى الله علیه و آله سه گروه را در رابطه با گناه رشوه لعنت می کنند:

«لَعَنَ اللّهُ الراشیَ والمُرتَشِیَ والرائشَ الذی یَمشِی بَینَهُما.»

«خدا لعنت کند رشوه دهنده و رشوه گیرنده و واسطه بین آن دو را.» (کنز العمّال، ۱۵۰۸۰)

پس فرقی نمی کند که رشوه را بگیریم یا بدهیم یا واسطه این گناه شویم. چقدر ناپسند است که در روزگار ما تعاون بر اثم و گناه بیشتر از تعاون بر برّ و نیکی شده است حال آنکه خداوند متعال در آیه ۲ سوره مائده می فرماید: «... وَ تَعَاوَنُواْ عَلَى الْبرِّ وَالتَّقْوَى وَلاَ تَعَاوَنُواْ عَلَى الإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَاتَّقُواْ اللّهَ إِنَّ اللّهَ شَدِیدُ الْعِقَابِ؛ و در نیکوکاری و پرهیز همکاری کنید نه در گناه و تجاوز و از خدای بترسید که او به سختی عقوبت می کند.»