دکتر هادی انصاری
نویسنده مسیحیای که عاشق امام علی(ع) بود
ورج جورداق نويسنده وپزشك مشهور مسيحي لبناني در گذشت. پيكر اورا روز جمعه از كليساي اشرفيه به زادگاهش در مرجعيه تشييع كرده ودر همانجا بهخاك ميسپارند.
بسياري جورج جرداق را به ترانهها و اشعار بسيار زيبا و مشهورش ميشناسند و بسياري قلم طنز و هجویانش را میپسندند و بسياري فعالیتهای مطبوعاتي و رسانهایاش را برجسته میکنند اما همچنان جورج جرداق بهعنوان نويسنده کتاب امام علي (ع) شناخته میشود. طي دهههای گذشته بسياري از نشريات و رسانههای داخلي و خارجي به بررسي و تقدير از اين کتاب و نویسندهاش پرداختهاند و چند بار مراسم تکريم و بزرگداشت وي برگزارشده است و علاوه بر اين، برخي از بزرگترین شخصیتهای ادبي و علمي جهان اسلام و دنياي عرب همچون ميخائيل نعيمه و شيخ محمدجواد مغنيه و برجستهترین علماي شيعه چون آیتاللهالعظمی بروجردي و آیتاللهالعظمی حکيم و علامه سيد عبدالحسين شرفالدین او را ستودهاند.
جورداق و امام موسی صدر
جورج سجعان جرداق در «جدید مرجعيون» در جنوب لبنان به دنيا آمد؛ در منطقهای از زيباترين مناطق زمين و پربارترين منطقه ازنظر رويدادهاي تاريخي و خاطرات گذشتگان و در خانوادهای باریشههای «غسّاني» از روستاي «شوير» در منطقه «متن» جبال لبنان و در محيطي شيفته علم و داراي گرايش شديد به طلب معرفت رشد کرد و از آغاز کودکي برادر بزرگترش لغتشناس و مهندس شاعر «فؤاد جرداق» تأثیر فراواني در هدايت و راهنمايي او داشت.
دروس ابتدايي را در مدرسهای در همان منطقه فراگرفته و [در دوره کودکي و نوجواني] هر وقت میتوانست از مدرسه فرار میکرد و با دو کتاب به گوشهای از طبيعت زيبا پناه میبرد: ديوان متنبي و مجمع البحرين ناصيف الياجزي. میرفت و زير سايه درختي کنار جوي آب مینشست و با شيفتگي اين دو کتاب را میخواند تا اينکه یکبار برادرش فؤاد او را در اين حالت ديد و او را تشويق کرد و سپس کتاب نهجالبلاغه را براي او آورد و به او گفت: «اين کتاب را بهصورت ويژه بخوان و هر چه میتوانی از آن حفظ کن، زيرا همه خيرات براي کسي است که اين کتاب را بخواند و مطالب آن را حفظ کند.»
او هنوز به 13 سالگي نرسيده بود که بخش عمدهای از اين سه کتاب، مخصوصاً نهجالبلاغه را حفظ کرده بود و بهاینترتیب آشنايي ابتدايي او باشخصیت بزرگ امام علي (ع) آغاز شد. اضافه بر اين، برادرش فؤاد قصايد فراواني درباره امام علي (ع) میسرود که از نبوغ و عظمت و جايگاه والاي امام علي (ع) وزندگی درخشانش سخن میگفت و او به برادرش گوش میسپرد و وقتیکه اين اشعار را براي مهمانان میخواند.
جورج جرداق تقريباً 14 ساله بود که نمایشنامهای منظوم به نام «سحر» را در پنج پرده نوشت که در چندين روستا در جنوب لبنان اجرا شد. در اين زمان يکي از نزديکان خانواده به نام منصور جرداق که از دانشمندان برجسته رياضيات بود، خواست او را براي تحصيل علوم طبيعي و رياضيات به اروپا بفرستد اما او به خاطر دلبستگی شديدش به زيبايي جادويي طبيعت زادگاهش و علاقه شديدش به شعر و ادبيات، نپذيرفت و براي ادامه تحصيل به بيروت آمد و در کالج کليسايي به تحصيل ادبيات عرب پرداخت.
18 ساله بود که نخستين کتاب خود بانام «واگنر و زن» را نوشت و زبان و نثر اين کتاب چنان بود که شيخ عبدالله علايلي درباره آن گفت: «اين زبان درخشان در ادبيات معاصر نظير ندارد.»
او پس از پايان تحصيل در کالج کليسايي بيروت، دو کار را باهم آغاز کرد: نوشتن مداوم براي نشريات لبناني و عربي و نيز تدريس ادبيات عرب و فلسفه در بعضي از مدارس بيروت و آثار ادبي و فکري امام علي (ع) يکي از موضوعات موجود در برنامههای آموزشي اين مدارس بود و ازآنجاکه داشتهها و دانستههای کودکي و نوجواني فرد براي تدريس کافي نيست، جورج جرداق بايد براي آگاهي بيشتر سراغ مطالب و کتابها و آثار جديدي درباره شخصيت ادبي و فکري و اجتماعي اين شخصيت میرفت و بدين ترتيب، شروع به مطالعه آثاري کرد که درباره امام نوشتهشده بود و پسازآن برايش آشکار شد که بيشتر آنچه میخواند به مسائل ثانوي و محدودي برمیگردد که به زمان و مکاني مشخص ربط دارد که شايد در مرحلهای تاريخي براي بيشتر از مردم اهميت دارد اما براي همه مردم در همه برهههای تاريخي مناسب نيست و بيشتر مطالب، بهحق امام علي (ع) در خلافت برمیگشت و اينکه از ديدگاه مؤلفان اين کتابها چه اندازه حق با امام علي (ع) بوده است و هرکدام هم براي ادعاي خود دلايلي میآورند اما از ديدگاه امام علي (ع) نسبت به زندگي و انسان و ضرورتهای جامعه بشري سخني در ميان نبود.
ازاینرو، جورج جرداق تصميم گرفت به نهجالبلاغه برگردد و دوباره آن را با توجه مطالعه کند و دريافت که امام علي (ع) عمیقتر و بزرگتر از تمام آن چيزهايي است که گذشتگان و معاصران دربارهاش نوشتهاند و به اين نتيجه رسيد که انسانيت امام (ع) با تمام عناصر و خصايصش از اندیشهای صاف و درکي عميق نسبت به حقيقت وجود ناشي میشود و آنچه مردم را در زندگي خود بدان فراخوانده فراتر از همه مرزهاي زمان و مکان است.
بهاینترتیب او باانگیزه عشق به حقيقت، تصميم گرفت کتابي دایره المعارفی شامل آنچه ديگران به آن پرداختهاند بنويسد و بدين گونه کتاب مشهور «امام علي (ع)، صداي عدالت بشري» را در چند جلد تألیف کرد که عبارتاند از: «علي (ع) و حقوق بشر.» «علي (ع) و انقلاب فرانسه»، «علي (ع) و سقراط»، «علي (ع) و روزگارش» و «علي (ع) و قومگرایی عربي» و سپس کتاب «روائع نهجالبلاغه» را به اين مجموعه اضافه کرد.
جورج جرداق با نشريات گوناگوني در لبنان و کشورهاي عربي همکاري داشته که از مشهورترين آنها میتوان به الصياد، الشبکه و الکفاح العربي اشاره کرد و از وي کتابهای گوناگوني منتشرشده که معروفترین آنها عبارتاند از واگنر و زن، کاخها و کوخها، حديث الملاهي و همچنين اشعار و نمایشنامههای فراواني از او توسط هنرمندان مختلف اجراشده است.
در دو سال قبل كه با آقای دكتر مهدي محقق براي شركت در كنگره جهاني غدير به نجف اشرف مشرف بوديم جورق جوداق نمایندهای را از سوي خود به اين كنگره فرستاده بود كه با پيام زيباي خود در افتتاحيه جنبوجوشی را به آن افزود
دكتر محقق به من گفت ازاینجاکه جورق جورداق از سوارشدن به هواپيما واهمه داشت نهايت به دعوت رهبر كه دران هنگام عهدهدار رياست جمهوري ايران بودند از راه زمين به ايران آمد و من از بيروت وي را همراهي كردم.
پس از ورود به مرز ايران به هر نقطه زيبايي كه میرسیدیم جورق جوداق میگفت: «اين از بركات علي علیهالسلام است.» دكتر مهدي محقق میگفت همواره در اين سفر نعمتهای ولايت حضرت را در ايران یادآور میشد.
خاطرش گرامي باد
ياد خاطره او كه با تألیف كتاب «امام علي صوت العدالة الانسانية» خود را جاودانه كرد گرامي باد. اين ضايعه را به جامعه مسيحيان جهان مسلمانان بلكه تمامي آزاد اندیشان عالم كه انديشه، قلم و زبان خود را فراتر از هر چيزي قرار داده حقیقت را بيان میکنند، تسليت میگوییم.
سخنی زیبا از جورج جورداق نویسنده و طبیب مسیحی:«...ای روزگار، کاش میتوانستی تمام قدرتهایت راوی طبیعت، کاش میتوانستی، تمام استعدادهایت را، در خلق یک انسان بزرگ، نبوغ بزرگ و قهرمان بزرگ جمع میکردی و یکبار دیگر به جهان ما یک علی دیگر میدادی ...»
ارسال نظر