مدیریت بحران؛ محور مباحثات امروز مدیریت شهری

به گزارش پارس، رئیس کمیسیون نظارت و حقوقی شوراگفت: مدیریت بحران در تهران شاید یکی از حساسترین و پرخطرترین موضوعات کشور است.

به گزارش خبرگزاری مهر، پرویز سروری در جریان یکصدو پنجاه و هفتمین جلسه شورا با اشاره به اینکه حساس ترین و پر مخاطره ترین موضوعات کشور موضوع مدیریت بحران در شهر تهران است اظهار داشت: مدیریت بحران در تهران شاید بتوان به جرات گفت یکی از حساسترین و پرخطرترین موضوعات کشور است. شهری که کشور شهر است، ۸ تا ۱۲ میلیون جمعیت ثابت و شناور دارد، قسمت مرکزی شهر که قلب شهر محسوب می شود در معرض تهدید بالقوه بافت های فرسوده قرار دارد که در بی اعتنایی مسولین در عمل و پرنگ بودن شعار رسیدگی به این معضل روزگار می گذرانند.

وی در ادامه خاطر نشان کرد: ضعف در نظارت بر ساخت و سازها و تخلفات در استحکام بنا از دیگر تهدیدات بالقوه شهر است.

رئیس کمیسیون نظارت و حقوقی شورا افزود: ساختار موجود مدیریت بحران عملا یک شکل کاریکاتوری از وظایف، اختیارات و توانمندی ها را به وجود آورده است.

سروری یادآور شد: ظاهرا قرار است آن اتفاق مهم و هول انگیز بیفتد تا مسئولین بفکر پیش گیری بیفتند در اصل مدیریت بحران با مدیریت صد پاره شهری یک لطیفه فرح انگیز است.

وی در ادامه تاکید داشت: با توجه به مشکل دسترسی نیازمند به توسعه مراکز مدیریت بحران در دل محلات و در بافتهای فرسوده هستیم.

سروری با شاره به سخنان عبدالحسین مختاباد خاطر نشان کرد: اظهارات ایشان دلالت بر تسریع در روند تجمیع ظرفیت های نظام در مدیریت قبل از بحران دارد به زبانی دیگر پازل مدیریت بحران محتاج سهم تاثیر گذار همه دستگاهها است.

آموزش مهمترین بحث در مدیریت بحران است

رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورا  هم مهمترین موضوع در مدیریت بحران را توجه به آموزش دانست و تاکید کرد : در این حوزه  بهره مندی از نیروهای شورایار، بسیج و مساجد بسیار سودمند خواهد بود.

احمد دنیا مالی در خصوص شرایط مدیدریت بحران در شهر تهران اظهار داشت: اینکه شهرداری تهران در حوزه مدیریت بحران شهر تهران وظایفی دارد شکی نیست، اما شرایط و مباحث مطرح شده در خصوص ریاست ستاد بحران شهر تهران نشان میدهد که خلاء قانونی در این زمینه وجود دارد.

وی با تاکید بر اینکه متناسب با آنچه در قانون و بودجه برای شهرداری تهران پیش بینی شده است باید از این نهاد انتظار داشت افزود : در صورت بروز حادثه در تهران عمق فاجعه آنقدر عمیق خواهد بود که اگر شهرداری بودجه سالانه اش را بر پایه پیشگیری و مقابله با این شرایط هزینه کند کافی نخواهد بود.

دنیامالی مهمترین موضوع در مدیریت بحران را بحث توجه به آموزش دانست و تاکید کرد : در این حوزه   بهره مندی از نیروهای شورایاری بسیج و مساجد بسیار سودمند خواهد بود.  

اجازه ساخت و ساز در پهنه های روی گسل داده نشود

رئیس کمیته عمران شورای اسلامی شهر تهران هم در این جلسه گفت: باید ضوابط مدیریت بحران در پهنه های روی گسل  در طرح تفصیلی گنجانده شود و اجازه ساخت و ساز در این پهنه ها داده نشود.

اقبال شاکری  ادامه داد :همانطور که می دانید قانون تشکیل سازمان مدیریت بحران سال ۸۶ تصویب شده که قرار بود به صورت آزمایشی ۵ سال اجرا شود و متاسفانه بعد از طی دوره آزمایشی شاهد هستیم که چندین سال است اقدامی در جهت ساماندهی این سازمان صورت نگرفته.  

وی ادامه داد: در طرح های جدیدی که از سوی دولت به مجلس ارائه شده مثل اینکه قرار است زمام سازمان مدیریت بحران به وزارت کشور یا استانداری واگذار شود که من از شهردار و رییس شورا می خواهم این موضوع را با توجه به اهمیتی که دارد در مجلس پیگیری کنند.

رئیس کمیته عمران در بخش دیگری از سخنان خود اظهار داشت: اتفاق دیگری که افتاده حذف نماینده شورا از ساختار تشکیلاتی مدیریت بحران و جایگزینی آن با نماینده وزارت کشور بوده که این امر هم باید پیگیری شود.

شاکری همچنین با اشاره به بهره برداری سوله های بحران، گفت: ما هنوز نتوانسته ایم این سوله ها را مدیریت کنیم آن وقت چطور انتظار داریم بحران را مدیریت کنیم بنابراین باید هر چه زودتر تکلیف این سوله ها روشن شود.

رئیس کمیته عمران همچنین خاطر نشان کرد : لایه پهنه های گسلی موضوع دیگری است که باید به ان توجه کرد، متاسفانه  در این لایه ها ساخت و ساز می شود که باید هر چه سریعتر مقاومت شهر سازی در طرح تفصیلی مستقر کنیم و اجازه ساخت و ساز در این  پهنه های گسلی را  ندهیم.

مدیریت بحران کلان تر از شهرداری و شورای شهر است

حبیب کاشانی نایب رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شورای اسلامی شهر تهران در ادامه این جلسه با با اشاره به اهمیت آمادگی در برابر بحران ها، گفت: من افتخار این را داشتم که در هنگام زلزله های فجیع هر دو شهر رودبار و بم برای امداد رسانی به هموطنان عزیزم شرکت داشته باشم، شهر هایی که تراکم جمعیتی کمی هم داشتند و بافت مسکونی آنها هم تقریبا ویلایی بوده است.

وی ادامه داد: در این دو شهر ما با سه معضل مواجه بودیم، این که اجساد را کجا دفن کنیم، چگونه به انان که زیر آوار مانده بودند امداد رسانی کنیم و زباله های شهر را کجا دفن کنیم. حال این موضوع را پیوند بدهید با شهری که همین حالا اعلام کرده برای جانباختگان حوادث تا آخر سال بیشتر جا برای دفن ندارد.

کاشانی تصریح کرد: واقعیت این است در حال حاضر ما برای مقابله بحران آماده نیستیم و باید هر چه سریعتر در این امر تدبیری بیاندیشیم. دوستان ما در شهر رودبار و بم کل کشور را بسیج کرده بودیم و توانستیم در مدت دو، سه ماه آن بحران را رفع کنیم حال در این شرایط آیا با رخداد بحرانی در تهران می توانیم مقابله کنیم.

عضو شورای اسلامی شهر تهران اظهار داشت: حقیقت این است که مدیریت بحران در تهران امری است که وسعتی بیش از شهرداری و شورای شهر دارد و باید برای ساماندهی به آن همه اجزای نظام وارد شوند. امروز تنها در منطقه ۱۰ که وسعت کمی هم دارد ۴۰۰ هزار نفر زندگی می کنند در این شرایط با وقوع زمین لرزه آیا می دانید چه فاجعه ای رخ خواهد داد. پس باید دریافت که مدیریت بحران در تهران کلان تر از شهرداری و شورای شهر است.

کاشانی همچنین به موضوع آموزش در مدارس اشاره کرد و گفت: متاسفانه آموزش ما در مدارس برای مقابله با بحران در حد صفر است در حالی که می بایست این مهم از سنین پایه و حتی تا آموزش عالی و دانشگاه تداوم داشته باشد. حال انکه ما دلمان را خوش کردیم به مانورهایی که هر از چند گاهی در مدارس برگزار می شود که بیشتر شبیه شوخی می ماند تا مانور آمادگی در برابر زلزله.   

وی در پایان افزود: من از آقای قالیباف می خواهم همانطور که هفته ای دو بار به تونل های تهران سرکشی می کنند همانگونه نیز در سازمان مدیریت بحران حضور داشته باشند و وزرای دولت را نیز در این سازمان جمع کنند چرا که تنها با همگرایی و همکاری تمام مسئولین می توانیم به مدیریت بحران شهر تهران خوشبین باشیم.

مدیریت بحران نیازمند ضمانت یکپارچگی مدیریت است

شهردار تهران با بیان اینکه برای مقابله با حوادث و مدیریت بحران باید مدیریت یکپارچه ایجاد شود، گفت: کارنامه شهرداری در مدیریت بحران قابل قبول بوده است.

محمدباقر قالیباف با اشاره به موضوع مدیریت بحران در شهر تهران گفت: از بعد ساختاری و عملکری در حوزه مدیریت بحران شکی نیست که خوب عمل نشده است ولی این موضوع  نه به شورای شهر بر می گردد نه به شهرداری. تصمیم ساختاری هم نیست که بخواهیم یک شبه آن را حل کنیم.

وی ادامه داد: مشکلات امروز در حوزه مدیریت بحران ناشی از انباشتگی جمیع مشکلاتی است که در مدت زمان طولانی ایجاد شده است.

قالیباف افزود: ما با دو مبحث مدیریت بحران در کشور و نیز سازمان مدیریت بحران شهر تهران مواجه هستیم و من اینجا قویا اعلام می کنم که از سازمان مدیریت بحران شهرداری تهران دفاع می کنم. ما حداقل در کشور هیچ شهری را سراغ نداریم که مانند تهران عمل کرده باشد.

شهردار تهران سپس خطاب به عبدالحسین مختاباد عضو شورای شهر تهران گفت: آقای مختاباد به زلزله ژاپن اشاره کردند که لازم می دانم چند نکته ای در این باب بگویم. در وهله اول باید گفت این زلزله ۷/۸ ریشتر نبوده بلکه ۸/۷ ریشتر بوده و در شهر توکیو نیز نبوده و هزار کیلومتر دورتر از این شهر اتفاق افتاده و در عمق ۵۰ کیلومتری نیز رخ داده است. اگر ما به واقعه ای استناد می کنیم باید اطلاعات دقیق آن را نیز ذکر کنیم.

قالیباف همچنین خطاب به رحمت الله حافظی دیگر عضو شورای  شهر و با اشاره به حادثه سیلاب مترو گفت: بر خلاف شما که تصور می کنید این از هنر مدیریت نیست که در محل بحران حضور داشته باشیم من می گویم که این وظیفه و افتخار شهردار است که دوشادوش دیگر عوامل در صحنه حضور داشته باشد و بحران به وجود آمده را مدیریت کند.

وی تصریح کرد: یک زمانی زلزله ای ۲۰۰ نقطه از شهر را در بر می گیرد در این هنگام شهردار باید نقطه ای را برای مدیریت انتخاب کند تا بر این ۲۰۰ نقطه احاطه داشته باشد یا زمانی بحران ۱۰ نقطه از شهر را درگیر می کند و باید محلی را بیابیم که بر ۱۰ نقطه احاطه داشته باشیم اما وقتی یک نقطه دچار بحران شده است شهردار حتما می بایست در محل حضور داشته باشد و اگر در اتاق خود بنشیند نشانگر بی عرضگی او خواهد بود.  

وی در ادامه با اشاره به حادثه فرود هواپیما در فرودگاه اصفهان که مربوط به چند سال پیش می شد تصریح کرد، ما همین حادثه را می توانیم مبنایی بر مدیریت بحران کشور قرار دهیم. هواپیمای فوکر ۱۰۰ که در نزدیکی فرودگاه فرود امد اما چندین ساعت طول کشید تا آن را پیدا کردند در حالی که همه تلفن های همراه مسافرین هم روشن بود و وضعیت وخیمی به وجود نیامده بود. در نظر بگیرید اگر در آن شرایط مسافران مجروح یا فوت می شدند آیا گذشت چنین زمانی برای امداد رسانی مورد قبول بود.

شهردار تهران در بخش دیگری از سخنان خود گفت: برخی دوستان به بافت های فرسوده و نیز گسل ها اشاره کردند که نباید روی این گسل ها سازه بنا شود اما دوستان توجه داشته باشید ما نمی توانیم بگوییم نسازید بلکه باید بگوییم چگونه بسازید. مالکیت خصوصی در اسلام محترم شمرده شده است.

وی اضافه کرد: اما مشکل جایی است که نه بر حسب امکاناتی که برای شهروندان ایجاد می شود عوارض دریافت می کنیم و نه بر حسب خساراتی که به آنان وارد می کنیم، خسارت پرداخت می کنیم.

قالیباف افزود:امروز هزاران امکان در یک محله ایجاد می شود که موجب ارزش افزوده برای ساکنان آن می شود اما آیا به این تناسب عوارض و مالیات دریافت می شود، کما اینکه جنب منازل زندان ساخته می شد و موجب اثرات نامطلوب بر ارزش بهای زمین می شد و خسارتی هم به ساکنان پرداخت نمی گردید.   حال آنکه ما همین زندان قصر را با صرف هزینه ی بسیار، به امکانی برای افزایش ارزش افزوده ساکنان محل تبدیل کردیم اما نه آنجا خسارت دادیم و نه اینجا عوارض می گیریم. جمع این موارد است که سبب ناکارآمدی در مدیریت بحران می شود.

شهردار تهران خاطر نشان کرد: برخی دوستان نیز اشاره داشتند که قالیباف به جای بررسی تونل ها به سازمان مدیریت بحران نیز سر بزند، بنده از زمانی که افتخار شهردار شدن را پیدا کردم  وظیفه ی خود می دانستم که مدیریت بحران شهر تهران را متحول کنم. آقای دنیامالی که آن زمان معاون فنی عمرانی شهرداری بود شاهد است که هفته ای یکبار جلسات خود را در ساختمان مدیریت بحران برگزار می کردیم و حتی به خاطر مدیریت بحران کارگاه عملیاتی خود را نیز تخلیه کردیم.

وی ادامه داد: عزیزان اینکه امروز تعداد سوله های مدیریت بحران از ۵ عدد به ۱۱۰ عدد رسیده و یا ایستگاه های آتش نشانی از ۷۰ به ۱۱۰ عدد رسیده است کار راحتی نیست که راحت آن را بیان می کنیم. ما حتی برای  تک تک پل های شهر تهران طرح کنترلی و اصلاحی برای ایمنی گذاشتیم و حتی به بیمارستان های شهر تهران نیز پرداختیم.

قالیباف افزود: از اینرو باید گفت که  انصافا سازمان مدیریت بحران شهرداری کارنامه ای قابل قبول دارد.

شهردار تهران اظهار داشت: شهرداری تهران در حوزه وظایف خود خوب کار کرده اگر نگوییم عالی کار کرده اما اگر نقصی در مدیریت بحران برای مقابله با حوادث است به این دلیل می باشد که ما نیازمند یک اقدام فرابخشی هستیم.

وی گفت: امروزه ما حتی برای تهیه نقشه شبکه لوله های آب و گاز دچار مشکل هستیم و با ما همکاری نمی شود!

قالیباف در بخش پایانی سخنان خود به حذف نماینده شورا در مدیریت بحران و جایگزینی نماینده وزیر کشور اشاره کرد و یادآور شد: متاسفانه در دولت مرتب به دنبال این هستند که اختیارات شورا را محدود کنند. نظیر همین لایحه ای که مربوط به استیضاح شهردار است. در مجلس نیز طرح هایی در دست تدوین است تا وظایف شورا ها را محدود کنند این در حالی است که نباید گذاشت شورا را دولتی کنند چرا که شورا و شهرداری نهاد های عمومی غیر دولتی هستند و در قانون هم به این امر توجه شده است.

شهردار تهران گفت: من هم مخالف حذف نماینده شورا در مدیریت بحران هستم اما من چه اندازه اختیار دارم. اینکه مدیریت بحران به ما سپرده می شود آیا اختیارات هم به ما داده می شود؟

قالیباف اظهار داشت: شهرداری با تمام این کاستی ها اقدامات مناسبی انجام داده و چند سالی می شود در حوزه آموزش مسائل ایمنی نظیر آنچه آقای مختاباد ذکر کردند "هنگام حادثه از کجا باید خارج شویم" اقدامات مناسبی انجام داده اما تمام اقدامات نیازمند ضمانت یکپارچگی مدیریت است.

مهمترین راه برای مقابله با بحران ساخت و ساز محکم و مقاوم است

مهدی چمران رئیس شورای اسلامی شهر تهران هم در این جلسه با بیان اینکه اگر در کشورهای پیشرفته زلزله می آید و خسارتی وارد نمی شود به ستاد بحرانشان بر نمیگردد بلکه به تدابیری است که در هنگام ساخت و سازها و مقاوم سازی بناها و یا آموزش انجام داده اند،  اظهار داشت: اگر در کشورهای پیشرفته مانند ژاپن زلزله می آید و خسارتی وارد نمی شود به ستاد بحرانشان بر نمیگردد بلکه به تدابیری است که در هنگام ساخت و سازها و مقاوم سازی بناها و یا آموزش انجام داده اند.

وی در ادامه افزود: ساخت و ساز در این کشورها به درستی و بر اساس اصول ودر عین حال مقاوم ساخته می شود. چنانچه چنین موضوعاتی در اولویت شهرسازی ما قرار نگیرد نمی توانیم انتظار داشته باشیم که ستاد بحران بتواند هم در بخش مقابله و پیشگیری به نحو احسن کار کند.

چمران خاطر نشان کرد: الان صحبت از رئیس مدیریت بحران شهر تهران مطرح است این در حالی است که در نمونه عملیاتی آن که در بم مواجه بودیم رییس ستاد بحران که بر عهده استاندار بود را به وزیر کشور وقت دادند این در حالی است که شهردار شهر که اتفاقا مهندس عمران بود و به تمامی راههای شهر هم اشراف داشت را در جلسه ستاد راه نمی دادند. می خواهم بگویم که در لحظات بحرانی حتی امکان دارد سکان مدیریت بحران را واگذار کنند.

رئیس شورای اسلامی شهر تهران تاکید کرد: مجموعه مدیریت بحران یک مجموعه چند بخشی است که باید در یک نقطه ایی مشترک دور هم باشند و آن در نقطه پیشگیری، حین بحران و بعد از بحران است.