اوباما صراحتا از اقدام نظامی علیه ایران گفت

به گزارش پارس به نقل از فارس، مصاحبه اوباما با ای بی سی نیوز در حالی به مسائل اخیر سوریه پرداخت که پس از کوتاه آمدن دو مرحله ای از اقدام نظامی علیه سوریه، خود را در مظان اتهامات تندروهای نومحافظه کار و صهیونیست قرار داده بود.

اوباما اگرچه نتوانسته بود تهدیدات نظامی خود را علیه سوریه عملی کند اما در توافق ژنو عملا موفق شده بود به اهداف جنگ بدون خون ریزی دست پیدا کند. از این رو وی به ایران نیز گفت که ماجرای سوریه می تواند بیانگر آن باشد که توافق سیاسی می تواند جای نبرد نظامی را در خصوص مساله هسته ای ایران نیز پر کند.

با این حال رئیس جمهور آمریکا به صراحت این بار از اقدام نظامی علیه ایران سخن گفت. وی تاکید کرد که مساله هسته ای ایران برای واشنگتن مهم تر از استفاده از سلاح شیمیایی در سوریه است بنابراین عدم اقدام نظامی علیه سوریه به معنای عدم اقدام نظامی علیه ایران نیست.

نکته مهم در سخنان اخیر اوباما این است که به جای استفاده از تعبیر مبهم « همه گزینه ها روی میز است» از کلمه « حمله» (Strike) در خصوص ایران استفاده کرد. این صراحت در تهدید را چگونه می توان تفسیر کرد؟

* اعتباربخشی مجدد به خطوط قرمز

در شرایطی که عدم اقدام نظامی علیه سوریه مفهوم خط قرمز را نزد برخی از رسانه ها، محافل سیاسی و منطقه ای خدشه دار کرده است، به نظر می رسد اوباما عملا با این سخنان قصد داشته تا بار دیگر به این خطوط قرمز اعتباربخشی کند.

مساله خط قرمز علیه ایران یکی از مهم ترین مولفه های تعیین کننده در روابط ایالات متحده و اسرائیل است. برای اسرائیل اقدام نظامی علیه سوریه تنها از جهت ضربه زدن به دمشق مهم نبود بلکه از جهت پیامی که برای ایران صادر می کند نیز اهمیت داشت. از این رو بود که رئیس کابینه رژیم صهیونیستی به صراحت گفت پیامی که برای سوریه ارسال می شود در تهران شنیده خواهد شد.

به این ترتیب اوباما برای اینکه بیشتر تحت فشار لابی های صهیونیستی قرار نگیرد، خواسته تا تاکید کند که ایران با سوریه فرق دارد و در صورت لزوم به آن حمله خواهد شد. تندشدن ادبیات اوباما در خصوص ایران نیز در همین حوزه قابل تفسیر است.

اکنون و با این اظهارات نتانیاهو و لابی های یهودی نظیر آیپک کمتر می توانند اوباما را به خاطر عملکرد ضعیف در قبال برنامه هسته ای ایران تحت فشار قرار دهند.

* نزدیک شدن مذاکرات هسته ای و نرم شدن ادبیات ایران

شواهد حاکی از آن است که مذاکرات ایران و غرب بر سر برنامه هسته ای ایران در حال نزدیک شدن است. ظاهرا در پایان شهریور و در جریان سفر رئیس جمهور جدید ایران به نیویورک برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، ممکن است عملا تعاملات ایران و غرب در خصوص برنامه هسته ای ایران آغاز شود و به تبع آن مذاکرات ایران هم با شش کشور موسوم به ۱+۵ و هم با ترکیب های دیگر بین المللی از سر گرفته شود.

در این شرایط، ایران در ادبیات سیاست خارجی خود نسبت به حدود ۶ ماه قبل، تغییر شگرفی داده و از ادبیات نرم و دیپلماتیک به جای ادبیات اصول گرایانه بهره می برد. در این ادبیات تلاش می شود که نظام بین المللی به رسمیت شناخته شده و با آن تعامل شود و از تنش زایی اجتناب گردد. با انتقال پرونده هسته ای ایران به وزارت امور خارجه که بنابر متغیرهای نقش گرایانه از گفتمان نرم تری نسبت به شورای عالی امنیت ملی برخوردار است، این روند تشدید و تسریع نیز گردیده است.

در این شرایط بدیهی است که طرف مقابل در مقابل گام به عقب ایران، به زعم خود گام به جلو می گذارد. ادبیات تند ایران اگرچه شاید برخی مشکلات را ایجاد می کرد اما طبعا طرف مقابل را در جایگاه تدافعی قرار می داد. اکنون این ماجرا تا حدودی برعکس شده و طرف مقابل ایران از ادبیات تهاجمی و ایران از ادبیات تدافعی استفاده می کند. قطعا برخی مشکلات اقتصادی ناشی از تحریم ها و ناتوانی های مستمر دو سال گذشته در مدیریت آنها در تلطیف ادبیات ایران بی تاثیر نبوده است.

البته این در واقعیات هسته ای چندان تاثیری ندارد. غرب علی رغم تندتر کردن ادبیات خود می داند که ایران از حقوق هسته ای خود نمی گذرد و در صورت لزوم از آن دفاع می کند. شخص اوباما و مشاوران نظامی اش هم حتما می دانند که اقدام نظامی علیه ایران به مراتب دشوارتر از حمله نظامی به سوریه است و موقعیت ژئوپلتیک و نظامی ایران می تواند دردسرهای زیادی برای طرف غربی داشته باشد.

از سوی دیگر، این ادبیات تند همراه با پاره ای اقدامات نظیر لغو جزئی برخی از تحریم های اتحادیه اروپا علیه جمهوری اسلامی ایران شده است که خودبخود از اعتبار تهاجمی آن می کاهد. نمونه بارز آن لغو برخی تحریم های مرتبط با کشتی رانی علیه ایران بود که روز گذشته اتفاق افتاد.

از این رو ادبیات تند باراک اوباما صرفا ادبیاتی سیاسی است نه تهدید نظامی که شاید وی تصور می کند برای حصول نتایج سیاسی در مذاکرات می تواند به کار آید. این آرایش جدید سیاسی البته هوشیاری می طلبد و جا دارد مقامات ایرانی چه در وزارت خارجه و چه در نهادهای نظامی تهدیدهای لفظی اوباما را بی پاسخ نگذارند. صرف ابراز اینکه ایالات متحده باید دست از زبان تهدید بردارد اگرچه لازم، اما ناکافی است.